بررسی میزان آگاهی زنان مراجعه کننده در درمانگاه زنان بیمارستانهای بقیها... و نجمیه نسبت به غربالگری سرطان دهانه رحم
1 - زایمان
زایمان (labor) عبارتست از انقباضات رحمی منظم که منجر به افاسمان[1] و اتساع[2] سرویکس میشود. چنانچه سن تخمینی حاملگی صحیح باشد، زایمان معمولاً در فاصلة دو هفته از «تاریخ تخمینی زایمان[3]» شروع میشود (280 روز یا 40 هفته بعد از LMP). از آنجا که تنها 5-3% بیماران در همان زمان EDC وضع حمل میکنند، برای EDC محدودة 38 تا 42 هفته را در نظر میگیریم.
محرک طبیعی زنجیرة بیوشیمیایی که
منجر به زایمان میگردد، ناشناخته مانده است. پیش از شروع زایمان حقیقی،
نرم شدگی و کشیدگی منتشر در لیگامانهای لگنی و بافتهای نرم واژن اتفاق
میافتد. سرویکس نیز کوتاه و متسع میشود ( رسیده شدن[4]).
انقباضات براکستون ـ هیکس (انقباضات ضعیف، نامنظم و ناحیهای) معمولاً چند
هفته قبل از شروع زایمان حقیقی رخ میدهد. فاکتور آزاد کنندة
کورتیکوتروپین (CRF) دارای نقش مهمی است و در ابتدای سه ماهة دوم وارد گردش خون مادر شده و غلظت آن با پیشرفت حاملگی بطور تصاعدی بالا میرود. CRF ترشح کورتیزول آدرنال را تنظیم میکند و کورتیزول هورمونی است که میتواند قدرت انقباضات رحمی را افزایش دهد. CRF همچنین تولید اکسی توسین توسط جنین و پروستاگلندینها توسط جفت را تحریک میکند.
احتمالاً عوامل دیگری نیز در
زایمان دخالت دارند. به عنوان مثال، پروژسترون انقباض رحمی را مهار و
استروژن آن را تحریک میکند. استروژن هم مانند CRF،
تولید گیرندههای اکسی توسین را در رحم تحریک میکند. با این توصیف، با
افت سطح پروژسترون در نزدیکی ترم، استروژن موجب انقباض رحم میشود. کشش
مکانیکی (مثلاً در حاملگی دوقلو یا پلی هیدرآمنیوس) انقباضات رحمی را
افزایش میدهد. با شروع زایمان، چندین قوس فیدبکی مثبت وارد عمل میشوند.
برای نمونه، انقباضات رحمی موجب کشش سرویکس شده و این کشش خود باعث تحریک
انقباض رفلکسی رحم و رانده شدن سرجنین به سمت سرویکس میشود و چرخه ادامه
مییابد.
برای فهم بالینی بهتر، زایمان به سه مرحله تقسیم میشود و هریک از این مراحل دارای زمان استانداردی است که برگرفته از مطالعات و یافتههای فریدمن میباشد. استفاده از یک منحنی گرافیکی زایمان (پارتوگرام[5] یا منحنی فریدمن)، به مراقبتهای زایمانی کمک فراوانی میکند.
مرحلة اول زایمان با آغاز
انقباضات رحمی منظم شروع شده و با اتساع کامل سرویکس پایان مییابد. مرحلة
اول خود به سه فاز تقسیم میشود: فاز نهفته[6] ، فاز فعال و فاز افت سرعت[7]
. در جریان فاز نهفته، انقباضات به صورت پیشرونده قویتر، طولانیتر،
مکررتر و هماهنگتر میشوند. احساس ناراحتی مادر میتواند جزئی یا شدید
باشد.
اگر فاز نهفته در زنان نولی پار
از 20 ساعت و در زنان مولتی پاراز 14 ساعت تجاوز نماید، طول کشیده محسوب
میگردد. در فاز فعال زنان نولی پار، اتساع سرویکس از cm4-3 شروع میشود و در نتیجة انقباضات قوی و منظم (هر 2 تا 3 دقیقه) با اتساع کامل سرویکس (cm
10) پایان مییابد. این مرحلة زایمان خیلی دردناک است. بدون بیحسی اپی
دورال حداقل میزان اتساع، 2/1 تا 5/1 سانتیمتر در ساعت است. با بی حسی اپی
دورال سرعت اتساع آهسته تر میشود. طی فاز فعال، درجات مختلفی از نزول سرجنین به داخل لگن مادر رخ میدهد.
نکته : طول فاز فعال قابل پیش بینیتر است : 5 ساعت در زنان نولی پار و 2 ساعت در مولتی پارها.
مرحلة دوم به فاصلة زمانی بین اتساع کامل سرویکس تا تولد کامل نوزاد اطلاق
میگردد. طی مرحلة دوم، انقباضات قوی و منظم بوده و هر 1 تا 3 دقیقه رخ
میدهند. سرنوزاد بیشتر به داخل لگن نزول میکند و در بیمارانی که بیحسی
ناحیهای دریافت نکردهاند با هر انقباض بیمار تحریک میشود که بیشتر زور
بزند. مرحله دوم معمولاً در نولی پارها 50 دقیقه و در مولتی پارها 20 دقیقه
طول میکشد. بیحسی ناحیهای این مرحله را طولانیتر میکند.
مرحله سوم زایمان به فاصلة زمانی
بین تولد نوزاد تا خروج جفت گفته میشود. صرف نظر از تعداد زایمانها،
مرحلة سوم معمولاً کوتاه است (کمتر از 10 دقیقه). این مرحله اگر بیش از 30
دقیقه ادامه یابد، طول کشیده تلقی میگردد.
ژنیکولوژیک میباشد.
سه حلقه ایها برای سالها تنها
داروهای ضدافسردگی اصلی بودند. ترکیبات اصلی در این گروه از داروها شامل
آمی تریپتیلین و ایمی پرامین و نورتریپتیلین است. عوارض جانبی شایع این
گروه مربوط به خاصیت ضد کولینرژیکی آنهاست. خشکی دهان، تاری دید، تأخیر
ادرار، یبوست. بسیاری از بیماران که از سه حلقه ایها استفاده میکنند احساس
گیجی یا خواب آلودگی میکنند. عوارض جانبی با شیوع کمتر اما ناراحت کننده
شامل هیپوتانسیون ارتوستاتیک، آرتیمیهای قلبی و گاهی افزایش وزن است. این
داروها معمولاً به صورت تک دوز شبانه داده میشوند و حداقل به 3 هفته درمان
برای اثر بخشی نیاز دارند. داروهای سه حلقهای شایع در دسترس و محدودة
دوزاژ آنها در زیر نشان داده شده است :
¤ آمی تریپتلین : 300-75 میلیگرم هنگام خواب
¤ داکسپین : 300-75 میلی گرم هنگام خواب
¤ ایمی پرامین : 300-40 میلی گرم هنگام خواب
¤ نورتریپتیلین : 200-75 میلی گرم هنگام خواب
¤ دزی پرامین : 300-75 میلی گرم هنگام خواب
هتروسیکلیکها گروهبعدی داروهای
ضدافسردگی هستند که مزیتهای اصلی آنها نسبت به سه حلقه ایها کاهش عوارض
جانبی آنتی کولینرژیک، هیپوتانسیون ارتوستاتیک و آریتمی قلبی بودند. خواب
آلودگی همچنان به عنوان عارضه این داروها وجود دارد، اما در بسیاری از
بیماران کاهش یافته است. همه این داروها به دوز منفرد روزانه نیاز دارند.
پاسخ ضدافسردگی با تأخیر بروز میکند و ممکن است به 4 تا 6 هفته جهت پاسخ
بالینی قابل توجه نیاز داشته باشند. داروهای شایع و دوزاژ آنها عبارتند از :
¤ آموکساپین : 40-10 میلی گرم هنگام خواب
¤ بوپروپیون : 450-225 میلی گرم هنگام خواب
¤ ماپروتیلین : 225-100 میلی گرم هنگام خواب
¤ ترازودون : 600-150 میلی گرم هنگام خواب
جدیدترین داروهای در دسترس جهت درمان افسردگی SSRI
ها هستند. استفاده گسترده از این داروها در دهه گذشته بسیار زیاد شده است.
این داروها حقیقتاً هیچ عارضه جانبی آنتی کولینرژیکی یا خواب آلودگی ایجاد
نمیکنند که منجربه استفاده عموم مردم از این داروها شده است. بیشتر عوارض
جانبی جدی قلبی و عروقی که با سایر داروها دیده میشود، حذف شدهاند.
در مقایسه با سایر داروها ناراحتی گوارشی شیوع بیشتر پیدا کرده است. به
علت نداشتن عوارض جانبی قابل توجه این داروها ذهنیت درمان افسردگی را تغییر
دادهاند. اثرات درمانی ممکن است تا 4 الی 8 هفته مشاهده نشود اما بیشتر
بیماران طی 2 هفته تغییر علائم را خواهند داشت. این داروها اغلب یکبار در
روز مصرف میشوند. بعضی از سازمانهای تصمیم گیرنده درمانی مطرح کردهاند که
این داروها را میتوان به عنوان خط اول درمان به جای روان درمانی استفاده
کرد. داروهای شایع این گروه و دوزاژ آنها عبارتند از :
¤ فلوکستین : 40-10 میلی گرم هنگام روزانه
¤ پاروکستین : 50-20 میلی گرم هنگام روزانه
¤سرترالین : 150-50 میلی گرم هنگام روزانه
¤ ونلافاکسین : 225-75 میلی گرم هنگام دوبار یا سه بار در روز
این داروها اشتها را کم میکنند و
از افزایش وزن جلوگیری میکنند. افکار خودکشی و منفی را می کاهند.
متأسفانه این داروها ممکن است حس رضایت ناشی از فعالیتها را کاهش دهند و
گزارش شده است که ارگاسم در زنان را میکاهند به طور کلی دارو باید حداقل 4
هفته و حداکثر 6 ماه استفاده شود. اگر چه استفاده از این داروها به مدت
بیشتر از 6 ماه تأیید نشده است بسیاری از بیماران و پزشکان به استفاده از
این داروها ادامه میدهند.
افرادی که سابقاً اقدام به خودکشی
داشتهاند، احتمالاً خارج از محدوده معمول کار یک متخصص زنان قرار دارند و
احتمالاً به بهترین نحو توسط یک روان بزشک درمان میشوند. سابقه رفتار
سایکوتیک قبلی، بیماریهای تغذیهای شدید در بیشتر موارد منجر به ارجاع فوری
میشود. اگر تلاش اولیه با یک دارو مانند سه حلقهای، هتروسیکلیکها و SSRIها
ناموفق باشد، بیمار احتمالاًً نیاز به پیگیری ارجاعی طولانی مدت و دقیق
دارد. در نهایت اگر پزشک نتواند بابیمار ارتباط برقرار کند یا بیمار پاسخ
به درمان ندهد، احتمالاً ارجاع به موقع بهترین راه حل است. (1)
باید یادآوری کرد که پیش از تجویز دارو برای زنان باردار، باید به نوشتههای داخل بسته بندی داروها (که کمپانی سازنده ارائه کرده و FDA
آن را تأیید کرده است) مراجعه کرد. اگر دارویی طی بارداری تجویز میشود،
مزیتهای آن بایستی به وضوح بیش از خطرات احتمالی مصرف آن باشد. در زیر FDA Risk category برخی از داروهای ضدافسردگی بیان شده است :
الف ـ سه حلقه ایها و چند حلقه ایها : آمی تریپتیلین (D) ، ایمی پرامین (D) ، نورتریپتیلین (D)
فرضیات و سؤالات
با توجه به اینکه مطالعه توصیفی ـ مقطعی است سوالات زیر را مطرح کردیم:
1) فراوانی افسردگی در خانمهای پست پارتوم چقدر است؟
2) فراوانی افسردگی در خانمهای پست پارتوم برحسب سن خانم حامله چقدر است؟
3) فراوانی افسردگی در خانمهای پست پارتوم برحسب داشتن و یا نداشتن اشتغال در بیرون از خانه چقدر است؟
4) فراوانی افسردگی در خانمهای باردار برحسب سن حاملگی چقدر است؟
5) توزیعی سنی، شغلی تعداد زایمان مادران پست پارتوم چقدر است؟
6) ارتباط بین سن مادر با افسردگی وی چیست؟
7) آیا جنسیت کودک با افسردگی مادر ارتباط دارد؟
فرضیات زیر در هنگام مطالعه متون مطرح شد:
1- سن مادر با افسردگی وی ارتباط دارد
2- جنس کودک با افسردگی مادر ارتباط دارد
3- مادرانی که از حمایت بیشتری برخوردارند دارای درصد ابتلای کمتری به افسردگی هستند
4- نوع زایمان با بروز افسردگی ارتباط دارد
5- یافته های اجتماعی - اقتصادی در بروز افسردگی نقش مهمی دارد
6- تعداد زایمان های کم با کمترین میزان افسردگی همراه است
8-1- بیان مسئله
اختلالات خلقی، از شایعترین
اختلالات روانی جهان میباشد و در میان اختلالات خلقی، افسردگی از شایعترین
اختلالات روانی میباشد. به طور کلی افسردگی در خانمها دو برابر آقایان
شیوع بیشتری دارد که میتوان به استرسهای متفاوت زنان، مسائل خاص زنانگی و
آثار اندکرین نهفته اشاره نمود. از لحاظ تعریف، افسردگی عبارت است از وجود
خلق افسرده روزانه که حداقل به میزان دو هفته به طول بینجامد. هر دورهای
از افسردگی میتواند با اندوه، احساس پوچی، نبود علاقه و لذت، بیتفاوتی،
بیارزشی، عدم تسلط بر محیط و تحریکپذیری مشخص میگردد که معمولاً با
تغییراتی در تعدادی از واکنشهای عصبی –
نباتی شامل تغییرات وزن، اشتها، خواب نامنظم، خستگی، احساس شرمساری یا
گناه، اختلال تمرکز و تصمیمگیری، کُندی یا تهییج حرکتی و افکاری در رابطه
با مرگ همراه میباشد. در واقع 80% بیماران افسرده از اختلالات خواب،
خصوصاً زود بیدار شدن و بیداریهای مکرر شبانه رنج میبرند. حدود 84% از
این بیماران احساس ذهنی ضعیف شدن تمرکز و 67% از مختل شدن تفکر شاکی
میباشند و حدود دو سوم بیماران به فکر خودکشی میافتند که از این میان
10-15% آنها دست به خودکشی میزنند. (12)
فهرست مطالب
1- فصل اول: مقدمه وبیان مسئله
1-1
زایمان........................................................................................................................
5
2-1 افسردگی.................................................................................................................... 8
3-1
اپیدمیولوژی................................................................................................................
8
4-1
اتیولوژی.....................................................................................................................
10
5-1 افسردگی و
باداری......................................................................................................
15
6-1
درمان........................................................................................................................
17
7-1 اهداف، فرضیات و سوالات.............................................................................................. 23
8-1 بیان مسئله
....................................................................................................................
25
9-1 بررسی
متون................................................................................................................
29
2- فصل دوم : مواد ابزار وروش کار
1-2 نوع
مطالعه....................................................................................................................
32
2-2 جمعیت مورد مطالعه و روش نمونهبرداری..................................................................... 32
3-2 روش جمع آوری داده ها.............................................................................................. 32
4-2 جدول
متغیرها..............................................................................................................
33
5-2 حذف موارد تحت مطالعه ........................................................................................... 34
6-2 روش اجرای پژوهش.................................................................................................... 35
7-2 نحوة تجزیه و تحلیل دادهها و روش آماری.................................................................. 35
8-2 ملاحظات
اخلاقی........................................................................................................
35
9-2 نمونه
پرسشنامه..............................................................................................................
36
3- فصل سوم :نتایج
1-3
نتایج.............................................................................................................................
37
4-فصل چهارم :بحث و پیشنهادات
1-4
بحث...........................................................................................................................
45
2-4 پیشنهادات ................................................................................................................... 49
5-فصل پنجم:ضمایم
1-5 نمودارها
..........................................................................................................................
51
2-5 منابع
ومآخذ.....................................................................................................................
56