فهـرسـت
عنوان صفحه
چکیده
مقدمه
فصل اول: کلیات
1-1- بیان مسئله ............................. 5
2-1ـ اهمیت تحقیق .............................. 5
3ـ1ـ اهداف تحقیق ............................. 1
4ـ1ـ فرضیه‌های تحقیق ........................... 11
5ـ1ـ جامعة آماری .............................. 11
6ـ1ـ روش تحقیق ................................ 15
7ـ1ـ تکنیک جمع‌آوری اطلاعات (ابزار پژوهش) 16
8ـ1ـ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ................. 16
9ـ1ـ موانع تحقیق .............................. 17
10-1-پیشینه تحقیق ............................ 17
11-1- مبانی نظری .............................. 18
1-11-1- نظریه جریان دو مرحله ای 18
2-11-1- نظریه استحکام..................... 18
3-11-1- نظریه استفاده- رضایتمندی 18
4-11-1- نظریه سلسله مراتب تأثیرات ارتباطی 19
5-11-1- نظریه پذیرش........................ 19
6-11-1- نظریه انگیزشی...................... 20
7-11-1- نظریه های خصیصه منفرد 20
8-11-1- نظریه شخصیتی چند خصیصه ای 21
9-11-1- نظریه های مخاطب شناسی 22
فصل دوم: بررسی ادبیات
بخش اول:
1ـ1ـ تعریف واژگان ............................. 28
. 1ـ1ـ1- مفهوم ارتباط ..................... 28
. 2ـ1ـ1- مفهوم ارتباطات ................... 30
. 3ـ1ـ1- مفهوم بازاریابی.................. 31
. 4ـ1ـ1- مفهوم ارتباطات بازاریابی 34
. 5ـ1ـ1- مفهوم مدیریت بازاریابی 34
6ـ1ـ1- مفهوم ارتباطات یکپارچه بازاریابی. 35 7ـ1ـ1- مفهوم رسانه ها................................. 37
. 8ـ1ـ1- مفهوم تبلیغات.................... 38
. 9ـ1ـ1- مفهوم پیشبرد فروش................ 41
. 10ـ1ـ1- مفهوم فروش مستقیم 43
11 ـ1ـ1- مفهوم فروش شخصی 44
12 ـ1-1- مفهوم روابط عمومی 44
13 ـ1ـ1- مفهوم حمایت مالی 47
14 ـ1ـ1- مفهوم فروش رابطه ای 47
بخش دوم:
1ـ2ـ سیر تحولات بازاریابی ...................... 48
2ـ2ـ دوران تکامل مدیریت بازاریابی 55
3ـ2ـ فلسفه های مدیریت بازاریابی 57
. 1-3ـ2ـ گرایش تولید .................... 60
.. 2-3ـ2ـ گرایش محصول........................ 60
.. 3-3ـ2ـ گرایش فروش......................... 60
4-3ـ2ـ گرایش بازاریابی 61
5-3ـ2ـ گرایش بازاریابی اجتماعی 67
4ـ2ـ تعاریف بازاریابی.......................... 68
5ـ2ـ ابعاد تعاریف بازاریابی.................... 70
. 1-5ـ2ـ نیازها و خواسته ها 71
. 2-5ـ2ـ مبادله .......................... 72
. 3-5ـ2ـ بازار ............................ 72
6ـ2ـ ابعاد گوناگون Marketing .................... 73
1-6ـ2ـ بازارگرایی .................... 73
. 2-6ـ2ـ بازارشناسی ...................... 73
. 3-6ـ2ـ بازاریابی ....................... 74
. 4-6ـ2ـ بازارسازی........................ 74
. 5-6ـ2ـ بازارگردی ....................... 75
.......................................... 6-6ـ2ـ بازارسنجی 75
............................................. 7ـ6ـ2ـ بازارداری ..................................... 79
. 8ـ6ـ2ـ بازارگرمی ....................... 79
. 9ـ6ـ2ـ بازارگردانی ....................... 79
7-2-شش گام برنامه بازاریابی.................... 77
بخش سوم:
1ـ3ـ بازاریابی نوین ........................... 79
2ـ3ـ ماهیت ارتباطات بازاریابی 84
3-3- مفهوم ارتباطات یکپارچه بازاریابی 87
4-3- فرآیند برنامه ریزی IMC.................... 90
5ـ3ـ اهداف ارتباطات یکپارچه بازاریابی(IMC) 91
6 ـ3ـ فاکتورهای رشدIMC......................... 92
7 ـ3ـ ارتباطات بازاریابی وIMC.................. 93
8 ـ3ـ پنج فاکتور کلیدیIMC...................... 96
9 ـ3ـ اهداف IMC............................... 98
10ـ 3ـ ویژگی های اصلی IMC............................................................................................... 99
11ـ3ـ آمیخته تبلیغات وIMC................................................................................................. 100
12 ـ3ـ به سوی یکپارچگی...................................................................................................... 101
13 ـ3ـ نقش IMC در بازاریابی مدرن(5 گام)........................................................................ 106
14-3-بازاریابی مبتنی بر ارتباطات یکپارچه بازاریابی.............................................................. 107
15 ـ3ـ آینده بازاریابی مبتنی بر IMC......................................................................................113
16 ـ3ـ فرآیند هشت مرحله ای IMC.....................................................................................116
17 ـ3ـ فرآیند IMC (گونرینگ ) ...........................................................................................120
18 ـ3ـ مراحل توسعه IMC....................................................................................................123
19 ـ3ـ موانع موجود بر سر راه اجرای IMC ........................................................................127
20 ـ3ـ مقیاس های تعیین اهداف و اندازه گیری IMC...........................................................131
بخش چهارم:
1ـ4ـ فرآیند ارتباطات در IMC ...............................................................................................139
. 1-1ـ4ـ عناصر فرآیند ارتباط........................................................................................139
2-1ـ4ـ مراحل ایجاد ارتباطات اثربخش با مشتریان ...................................................140
3-1ـ4ـ مراحل برنامه ارائه خدمات به مشتریان (9 مرحله )...................................... 147
2ـ4ـ انتخاب رسانه ها .............................................................................................................163
3ـ4ـتبلیغات...............................................................................................................................171
1-3ـ4ـ میزان تبلیغات ............................................................................................... 172
2-3ـ4ـ تعیین اهداف تبلیغات 174
. 3-3ـ4ـ تعیین بودجه تبلیغات 175
4ـ3ـ4ـ تعیین استراتژی تبلیغات 176
. 5ـ3ـ4ـ عملکردهای تبلیغات 177
. 6ـ3ـ4ـ ویژگی های ساختار پیام در تبلیغات 178
7ـ3ـ4ـ خصوصیات جاذبه ها در تبلیغات 179
. 8ـ3ـ4ـ تبلیغات و آگهی ها 183
. 9ـ3ـ4ـ گام های اصلی برنامه تبلیغات و آگهی ها 188
. 10ـ3ـ4ـ تبلیغ شفاهی و رهبران عقاید 194
4ـ4ـ ترویج .................................... 206
1-4ـ4ـ عوامل مؤثر در ترکیب ترویج 209
2-4ـ4ـماهیت و اهمیت ترویج 212
3-4ـ4ـ روش های ترویج ................ 212
4-4ـ4ـ ماهیت ابزار های ترویج 214
5-4ـ4ـ عوامل مؤثر در تعیین ترکیب فعالیت های ترویجی 221
5ـ4ـ پیشبرد فروش .............................. 224
1-5ـ4ـ تصیمات اصلی در امور پیشبرد فروش 225
6ـ4ـ فاصله بین فروش و بازاریابی 231
7ـ4ـ روابط عمومی بازاریابی .................... 235
1-6ـ4ـ ابزارهای مهم روابط عمومی 238
2-6ـ4ـ مهمترین اقدامات در مورد روابط عمومی .239
3-6ـ4ـ اجرای برنامه روابط عمومی 240
4-6ـ4ـ ارزیابی نتایج روابط عمومی 241
8ـ4ـ حمایت مالی ............................... 242
فصل سوم: روش تحقیق
1ـ3ـجامعه‌آماری .................................................................................................................... 247
2ـ3ـ روش و ابزار جمع‌آوری اطلاعات .................................................................................. 250
3ـ3ـ روش تحقیق در علوم اجتماعی..................................................................................... 250
1-3-3- روش کار در تحقیق حاضر ............................................................................ 277
4ـ3ـ اعتبار صوری پرسشنامه .................................................................................................. 277
5ـ3ـ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات .................................................................................... 278
6-3-........................................... فرضیه‌های تحقیق ......................................................................................................... 278
7-3-............................................ سؤالات تحقیق.............................................................................................................. 279
فصل چهارم: یافته‌های تحقیق
1-4- تجزیه و تحلیل داده های توصیفی ................................................................................ 304
فصل پنجم: پیشنهادات
بخش اول:
1ـ5ـ خلاصه و نتیجه‌گیری ................................................................................................... 349 بخش دوم:
2ـ5ـ پیشنهادات ..................................................................................................................... 358
منابع‌ومأخذ: ..............................................................................................................................362
پیوست ....................................................................................................................................369
فهرست جداول:
عنــوان صفحه
جدول شماره 1 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان بر حسب " سن " .......................... 305
جدول شماره 2 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان بر حسب " جنسیت " .......................307
جدول شماره 3 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان بر حسب " میزان تحصیلات " ..........308
جدول شماره 4 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان بر حسب " رشته تحصیلی "............... 309
جدول شماره 5 : توزیع فراوانی و درصد نظر پاسخگویان در مورد تعیین مشخصات بالقوه مشتریان قبل از تولید یک محصول خاص................................................................................. 311
جدول شماره 6 : توزیع فراوانی و درصد اهداف پاسخگویان از تدوین استراتژی بازاریابی....312
جدول شماره 7 : توزیع فراوانی و درصد میزان توجه پاسخگویان به برقراری ارتباط طولانی مدت با مشتریان نهائی .....................................................................................................................314
جدول شماره 8 : توزیع فراوانی و درصد میزان آگاه فرض کردن مخاطبان هدف از نظر پاسخگویان................................................................................................................................ 315
جدول شماره 9 : توزیع فراوانی و درصد میزان تمایل پاسخگویان به تولید یک محصول ویژه برای یک قشر خاص .............................................................................................................. 316
جدول شماره 10 : توزیع فراوانی و درصد نظر پاسخگویان در مورد عوامل تاثیر گذار بر تصمیم گیری در مورد تولید یک محصول جدید .............................................................................. 317
جدول شماره 11 : توزیع فراوانی و درصد نظر پاسخگویان در مورد بخش های مشارکت کننده در تصمیم گیری هنگام تدوین راهبردهای بازاریابی برای یک محصول جدید.........................319
جدول شماره 12 : توزیع فراوانی و درصد میزان اهمیت در نظر گرفتن گروه بازاریابی مجزا برای پیشبرد فروش هر برند از نظر پاسخگویان .............................................................................. 321
جدول شماره 13 : توزیع فراوانی و درصد میزان اعتقاد پاسخگویان به اصلاح وبهبود روش های بازاریابی مرسوم شرکت .......................................................................................................... 322
جدول شماره 14 : توزیع فراوانی و درصد نظر پاسخگویان در مورد دخالت اعضاء گروه بازاریابی در تصمیم گیری مربوط به پیشبرد فروش ............................................................................... 324
جدول شماره 15 : توزیع فراوانی و درصد نظر پاسخگویان در مورد میزان اعتقاد شرکت به این موضوع که کارکنان گروه بازاریابی نیز خود جزء مشتریان شرکت محسوب می شوند............... 326
جدول شماره 16 : توزیع فراوانی و درصد نظر پاسخگویان در مورد میزان تلاش شرکت در جهت ایجاد صمیمیت وروحیه همکاری بین اعضاء گروههای مرتبط بازار یابی ................... 328
جدول شماره 17 : توزیع فراوانی و درصد نظر پاسخگویان در مورد میزان تلاش شرکت برای ایجاد زمینه ای برای ارائه خلاقیت توسط اعضای گروههای بازاریابی در انجام وظایف و امور محوله 329
جدول شماره 18 : توزیع فراوانی و درصد نظر پاسخگویان در مورد استفاده شرکت از آگهی تبلیغاتی یکسان در رسانه های متفاوت .....................................................................................331
جدول شماره 19 : توزیع فراوانی و درصد نظر پاسخگویان در مورد میزان همکاری واحدهای متفاوت شرکت برای یکپارچه بودن اهداف کلان شرکت خود در ارائه محصولات ................. 332
جدول شماره 20 : توزیع فراوانی و درصد میزان اهمیت دادن پاسخگویان به پایگاه اجتماعی مشتریان نهائی به منظور درک وپذیرش بهتر پیامهای تبلیغاتی ................................................... 334
جدول شماره 21 : توزیع فراوانی و درصد میزان تمایل پاسخگویان به تبلیغ محصولات ویژه شرکت در رسانه های با مخاطب محدود ...................................................................................336
جدول شماره 22 : توزیع فراوانی و درصد میزان تمایل پاسخگویان به استفاده شرکت از شعارهای تبلیغاتی با تم جهانی................................................................................................................... 337
جدول شماره 23 : توزیع فراوانی و درصد نظر پاسخگویان در مورد میزان اهمیت دادن شرکت به تلاشهای تبلیغاتی شرکتهای رقیب هنگام برنامه ریزی.............................................................. 338
جدول شماره 24 : توزیع فراوانی و درصد نظر پاسخگویان در مورد میزان اهمیت بازخوردهای مخاطبان هدف در سیاست گذاری های آینده شرکت ............................................................. 340
جدول شماره 25 : توزیع فراوانی و درصد نظر پاسخگویان در مورد میزان سنجش رابطه بین افزایش بودجه تبلیغات با افزایش میزان فروش برای تصمیمات آتی شرکت ......................... 342
جدول شماره 26 : توزیع فراوانی و درصد نظر پاسخگویان در مورد میزان استفاده از فناوری اطلاعا ت و ارتباطات(IT) برای تبلیغ محصولات شرکت ...................................................... 344
جدول شماره 27 : توزیع فراوانی و درصد نظر پاسخگویان در مورد میزان استفاده از سیاست پیشبرد فروش............................................................................................................................346
فهرست نمودارها :
عنــوان صفحه
نمودار شماره 1 : سن ................................................................................... .......................... 305
نمودار شماره 2 : جنسیت..........................................................................................................307
نمودار شماره 3 : میزان تحصیلات............................................................................................308
نمودار شماره 4 : رشته تحصیلی............................................................................................... 309
نمودار شماره 5 : مشخصات بالقوه مشتریان قبل از تولید یک محصول خاص....................... 311
نمودار شماره 6 : اهداف تدوین استراتژی بازاریابی...................................................................312
نمودار شماره 7 : توجه به برقراری ارتباط طولانی مدت با مشتریان نهائی ...........................314
نمودار شماره 8 مخاطبان هدف آگاه......................................................................................... 315
نمودار شماره 9 : تولید یک محصول ویژه برای یک قشر خاص ............................................ 316
نمودار شماره 10 : عوامل تاثیر گذار بر تصمیم گیری در تولید یک محصول جدید .............. 317
نمودار شماره 11 : بخش های مشارکت کننده در تدوین راهبردهای بازاریابی...........................319
نمودار شماره 12 : در نظر گرفتن گروه بازاریابی مجزا برای هر برند....................................... 321
نمودار شماره 13 : اصلاح وبهبود روش های بازاریابی مرسوم شرکت .................................. 322
نمودار شماره 14 : دخالت اعضاء گروه بازاریابی در تصمیم گیری ها....................................... 324
نمودار شماره 15 : میزان اعتقاد شرکت به اینکه کارکنان خود مشتری هستند............................ 326
نمودار شماره 16 : میزان تلاش شرکت در جهت ایجاد صمیمیت............................................ 328
نمودار شماره 17 : میزان تلاش شرکت برای ایجاد زمینه ای برای ارائه خلاقیت ..................... 329
نمودار شماره 18 : استفاده شرکت از آگهی تبلیغاتی یکسان در رسانه های متفاوت...................331
نمودار شماره 19 : میزان همکاری واحدهای متفاوت شرکت برای یکپارچه بودن.................... 332
نمودار شماره 20 : اهمیت به پایگاه اجتماعی مشتریان نهائی به منظور درک بهترپیامها...............334
نمودار شماره 21 : تبلیغ محصولات ویژه در رسانه های با مخاطب محدود ............................336
نمودار شماره 22 : استفاده شرکت از شعارهای تبلیغاتی با تم جهانی........................................ 337
نمودار شماره 23 : اهمیت به تلاشهای تبلیغاتی شرکتهای رقیب................................................ 338
نمودار شماره 24 : اهمیت بازخوردهای مخاطبان در سیاست گذاریهای آینده شرکت ............ 340
نمودار شماره 25 : سنجش رابطه بین افزایش بودجه تبلیغات با افزایش میزان فروش............. 342
نمودار شماره 26 : میزان استفاده از فناوری اطلاعا ت و ارتباطات(IT)..................................... 344
نمودار شماره 27 : میزان استفاده از سیاست پیشبرد فروش........................................................346
فهرست شکل ها :
عننــوان صفحه
شکل 1ـ سیر تحولات بازاریابی................... .41
شکل 2ـ مراحل بازاریابی نوین.................. .70
شکل 3ـ اشکال ابزارهای پیشبرد فروش .77
شکل 4ـ ابزارهای ارتباطات بازاریابی 85
شکل 5ـ اجزای ترکیب ترویج..................... 92
شکل 6ـ مراحل مختلف IMC...................... 93
شکل 7ـ فرآیند برنامه ریزی 8 مرحله IGMC .................................................................. 108
شکل 8ـ مراحل توسعه IMC ....................................................................................... 115
شکل 9ـ ابزارهای یکپارچهIMC........................................................................................... 116
شکل 10ـ فرآیند مراحل IGMC ....................................................................................... 117
شکل 11ـ مراحل آمادگی خریدار.......................................................................................... 132
شکل 12ـ چهار تصمیم برای توسعه برنامه تبلیغاتی ............................................................. 164
شکل 13ـ اهداف تبلیغاتی قابل اجرا...................................................................................... 165
شکل 14ـ تصمیمات اصلی در تبلیغات و آگهی ها ................................................................ 178
شکل 15ـ پنج فاکتور اصلی ابزار ترویج.................................................................................. 200
شکل 16ـ اجزای IMC.......................................................................................................... 202
شکل 17ـ یکپارچه سازی ترکیب ترویج................................................................................. 209
شکل 18ـ عوامل مؤثر در تعیین ترکیب فعالیت های ترویجی................................................ 212
شکل 19ـ استراتژی ایجاد کشش و یا استراتژی تهاجمی........................................................ 213
شکل20- نظریه شخصیتی چند خصیصه ای........................................................................... 241
چکیدة تحقیق :
پژوهش حاضر تحت عنوان «بررسی میزان آشنائی مدیران با مفهوم ارتباطات یکپارچه بازاریابی»
(Integrated Marketing Communication ) IMC
در محدودة زمانی سال 1386 و در قلمرو مکانی شرکت های خصوصی و دولتی فعال در زمینه تولید مواد شوینده و بهداشتی در تهران صورت پذیرفته است. هدف اصلی این تحقیق شناسایی میزان آشنائی مدیران با این مفهوم و استفاده ازراهکارهای آن در تدوین استراتژی بازاریابی شرکت هایشان می باشد. با توجه به چارچوب‌های نظری تحقیق در حوزه های مخاطب ،محتوای پیام و رسانه ها ، پژوهش حاضر در صدد یافتن پاسخ به این پرسش است که در میان 5 شاخص ارتباطات یکپارچه بازاریابی ، کدام شاخص ها در حوزه بازاریابی در ایران اجرا شده و یا قابل اجرا می باشند و کدام شاخص ها با توجه به تفاوت های فرهنگی ایران با کشورهای غربی که مهد تمدن بازاریابی هستند ، غیر قابل اجرا هستند؟
به همین منظور 4 فرضیه به شرح ذیل تدوین گردید :
1 ـ تعیین میزان آشنائی مدیران بازاریابی با مفهوم تعامل با مشتریان نهایی.
2 ـ تعیین میزان آشنائی مدیران بازاریابی با مفهوم یکپارچه کردن ابزارهای ارتباطی.
3 ـ تعیین میزان تمایل مدیران بازاریابی به استفاده از تکنیک های پیشبرد فروش .
4 ـ تعیین میزان تمایل مدیران بازاریابی به استفاده از تاکتیک های روابط عمومی به جای تبلیغات .
تحقیق حاضر جزء تحقیقات کاربردی و از نظر روش جمع‌آوری داده‌ها ، جزء تحقیقات توصیفی و از نوع پیمایش می‌باشد.
جامعة آماری این تحقیق متکی به جمع‌آوری داده‌ها از مدیران ارشد بازاریابی بوده است.به منظور گردآوری اطلاعات ، پرسشنامه ای با 27 سؤال طراحی گردید که برای تمام مدیران بازاریابی شرکت های تولید کننده مواد شوینده و بهداشتی در تهران به صورت حضوری توسط شخص محقق برده شد .
برای تجزیه و تحلیل اطلاعات ، ابتدا داده‌های تحقیق از پرسش‌نامه‌ها استخراج و در رایانه ثبت شد و با استفاده از نرم‌افزار آماری در بخش روشهای توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .
نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که اکثریت مدیران بازاریابی شرکت های شوینده و بهداشتی جوان ، تحصیلات کارشناسی و از هر دو جنس زن و مرد می باشند.در این شرکت ها به تعیین مشخصات مشتریان بالقوه قبل از تولید یک محصول جدید ،برقراری ارتباط طولانی با مشتریان و آگاه فرض کردن آنها ، انتخاب گروه بازاریابی مجزا برای هر برند ،ایجاد صمیمیت بین اعضاء ، مشتری فرض کردن کارکنان شرکت ، ایجاد زمینه ای برای ارائه خلاقیت توسط کارکنان ، تلاش برای همکاری بین واحدهای متفاوت شرکت در جهت یکیارچه کردن اهداف شرکت ، توجه به پایگاه اجتماعی مخاطبان برای درک بهتر ییام ها ،تبلیغ محصول ویژه در رسانه هایی با مخاطب محدود ،توجه به تبلیغات رقبا ، سنجش رابطه بین میزان تبلیغات و میزان فروش و استفاده از تکنیک پیشبرد فروش ، در حد متوسط و پایینی توجه می شود .به منظور اتخاذ تصمیم های اساسی در مورد محصولات به ترتیب مدیران بازاریابی ، فروش ،تبلیغات ، روابط عمومی و برند شرکت دارند و برای تدوین استراتژی بازاریابی و تولید یک محصول جدید به تمام فاکتورها در حد یکسانی توجه می شود .
شرکت های شوینده و بهداشتی به اصلاح روش های بازاریابی مرسوم شرکت ،دخالت اعضاء گروه بازاریابی در تصمیم گیری های اساسی ، توجه به تمایز محتوایی پیام ها در زمان انتخاب رسانه مورد نظر ، توجه به بازخورهای مخاطبان و تاٌثیرگذاری آن بر روی سیاست گذاری آینده در حد زیاد و قابل قبولی می باشد .
در این شرکت ها میزان اهمیت به تولید محصول ویژه ، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و داشتن شعار تبلیغاتی با تم جهانی بسیار ناچیز می باشد .
فصل اول
کلیات
2-1)بیان مسأله
پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این سؤال است که بر اساس قرائن موجود تجربی و علمی، مدیران بازارایابی شرکتهای دولتی و خصوصی در زمینه مواد شوینده مستقر در تهران، تا چه میزان با مفهوم جدید ارتباطات یکپارچه (IMC) آشنا بوده و تا چه میزان از تکنیکهای آن در طراحی استراتژی بازاریابی خود استفاده می کنند.
ارتباطات بازاریابی به مدیران یادآوری می کند که همه عناصر تبلیغات و ارتباطات باید به صورت یکپارچه با یکدیگر هماهنگ شوند تا همانند صدای سازهای یک ارکستر سمفونیک که هدف مشخصی را دنبال می کند به گوش برسند.
(آمیکو به نقل از حیدرزاده- 1380-27)
3-1) اهمیت تحقیق:
امروزه با توجه به جهانی شدن و توسعه فن آوری های نوین، مفاهیم جدیدی منجمله، بازاریابی ارتباطی ارائه شده است. مفهوم IMC فرصتهای زیادی در پیش روی شرکتهای مختلف قرار داده است.
امروزه شرکتهای بزرگ دنیا از بازاریابی انبوه رویگردان شده و با توجه ویژه به مقوله ارتباطات، توجه خود را به یکپارچه کردن ارتباطات بازاریابی (مدیریت بازار) معطوف نموده اند.
ارتباطات یکپارچه بازاریابی (IMC) فعالیتی است جهت متحد کردن همه ابزارهای ارتباطی بازاریابی و مشارکت و گسترش دادن پیامها برای برقراری ارتباط دوطرفه با مخاطبان هدف از یک راه تازه.
برنامه IMC از برنامه های سنتی تبلیغاتی خیلی پیچیده تر می باشد زیرا که منابع پیام بیشتر، ابزارهای ارتباطی بیشتر و مخاطبان بیشتری را مد نظر قرار می دهد.
با توجه به موارد ذکر شده و هزینه های سرسام آور تبلیغات برای شرکت های تجاری، در سال 1993 پیشنهاد شد که با محوریت قرار دادن ارتباطات در فرآیند بازاریابی ضمن برقراری ارتباطات مؤثر با مخاطبان، می توان تا مقدار زیادی هزینه های مرتبط با تبلیغات انبوه را کاهش داد و با استفاده از بخش ارتباطات و روابط عمومی، موفقیت های بیشتری را کسب کرد.
(صمدی، عباسی-1385- 435، 436)
تبلیغات مدرن شکل جدیدی از تلاش اولیه ای است که برای تبلیغات می شده است . مبلغین آمریکا، سالانه 244 بیلیون دلار برای تبلیغات هزینه می کنند و در کل دنیا، چیزی نزدیک به 465 بیلیون دلار صرف تبلیغات می شود. هر چند تبلیغات اکثراً توسط شرکتهای تجاری استفاده می شود، ولی در سازمان های بدون سود و آژانس های اجتماعی نیز کاربرد دارد. در واقع بزرگترین شرکتی که در قرن 21 بیشترین هزینه را در تبلیغات داشت، یک سازمان بدون سود بود.
استراتژی تبلیغات شامل دو عنصر اصلی بود : ارائه پیام های تبلیغاتی و انتخاب رسانه مناسب برای تبلیغات و شرکت ها به رسانه به عنوان تابعی از فرآیند تولید پیام می نگریستند. دپارتمان تولید ابتدا تبلیغات مناسب را خلق می کرد و سپس دپارتمان رسانه این پیام را به مخاطبین ارائه می کرد ، ولی امروزه بخش بندی رسانه ها، تعیین هزینه برای رسانه و استراتژی های بازاریابی متمرکز به هدف، اهمیت فرآیند انتخاب رسانه را افزایش داده اند.
480, 482)- 1384- Kotler)
بازاریابی برای هر نوع حرکت آگاهانه و هدفمند در بازار امروزه ضرورت دارد- بازاری که دیگر نه مرز می شناسد و نه مشتری خاصی را در نظر دارد. «جهانی شدن» بازار، پدیده ای است که به تدریج چهره خود را نمایان می سازد. شعار امروز بازاریابی برای همه کارآفرینان و مدیران و بازاریابان حرفه ای در این جمله کوتاه خلاصه می شود: «جهانی بیندیش، محلی عمل کن». به این مفهوم که ، جهانی شدن بازار (اقتصاد و تجارت بدون مرز) مستلزم بینش وسیع، حرکت هدفمند، نگرش سیستمی و افزایش توانمندیها و بهبود مقررات و قوانین است. بازاریاب امروز باید مرزها را بشکند، مغزش را به کار اندازد ، رمزهای کامیابی را زودتر از دیگران بیابد و بشناسد تا بتواند در تلاطم بازار واقعی که در آن حرفه ایها در شکار لحظه ها هستند و فرصتها را به سادگی از دست نمی دهند، خود را نجات دهد.
(روستا، ونوس، ابراهیمی-1385- 2)
جهانی شدن قلمرو بازاریابی، روندها و روند سازها را هر چه بیشتر گسترده ساخته و تبلیغات را قابل انتقال به آن سوی مرزها کرده است. پیشرفت در امکانات، تلفنهای همراه، شبکه های رایانه ای و پهنای باند مخابرات، تشکیل گردهمایی مجازی را تسهیل می کند که در آنها تبلیغات به دور از محدودیتهای جغرافیایی منتشر می شود. نشر روز افزون نام و نشان ها باعث همراهی گسترده تر مردم شده، قابلیت تأثیرگذاری تبلیغات را افزایش داده است. از سوی دیگر افزایش درآمد قابل تصرف مردم در سراسر جهان، عامل مشارکت گسترده آنها در اینگونه پدیده ها شده است.
(حیدرزاده-1384-27)
گرایش به تبلیغ یا استفاده از رسانه های الکترونیکی ،دلایل مشخص خود را دارد و در واقع به ویژگی های منحصر به فرد آنها باز می گردد که هفت مورد آن آشکار است:
1-آزادی از زمان و مکان.
2-امکان دسترسی به ادبیات جهانی واژه ها.
3-امکان استفاده از گرافیک متحرک، موسیقی، صدا و تصویر.
4-امکان ارتباط بی واسطه.
5-امکان کنش و واکنش دو سویه.
6-امکان شخصی شدن.
7-رفتارهای افقی و بدون سلسله مراتب
(شکرخواه-1382- 28،29)
با توجه به موارد فوق می توان اهمیت ارتباطات در بازاریابی را اینگونه بیان نمود که از طریق هماهنگ نمودن و انسجام بخشیدن به فعالیتهای تبلیغی از دوباره کاری و هزینه های مرتبط با آن اجتناب خواهد شد، همچنین از مزیت هم افزایی (Synergy) ابزارهای مختلف تبلیغاتی استفاده خواهد شد و سرانجام برنامه های تبلیغاتی به صورت کارا و اثربخش طراحی خواهند شد.
(صمدی، عباسی-1385- 449)
با وجود اینکه امروزه نوک پیکان رقابت شرکت های برتر دنیا در عرصه تجارت را بازاریابی تشکیل می دهد، هنوز این علم یا هنر، جایگاه خود را در کشور ما نیافته است . در بسیاری از موارد گویا حتی تعریف درستی از آن درک نمی شود.
کالا از منظر بازاریابی ترکیبی از محصول (Product) ، بسته بندی (Package)، برچسب (Lable)، قیمت (Price)، نام (Brand) و شعار تبلیغاتی (Slogan) می باشد. نه تنها محصول بلکه کلیه عناصر فوق در انتخاب کالای شرکت از سوی بازار مؤثر هستند. تقریباً می توان در مورد کالاهایی که مصرف کننده نهایی آنها عموم مردم می باشند (نظیر شوینده ها) اهمیت عناصر آمیخته فوق را به ترتیب ذیل رتبه بندی کرد:
1-قیمت- محصول (در یک بازار خاص، معمولاً بین این دو پارامتر، همبستگی شدیدی وجود دارد)
2-نام و شعار تجاری
3-بسته بندی
4-برچسب
گذشت زمان مظروفی بوده است که در آن افزایش تولید، تنوع مارک ها و اشباع بازارها را داشته ایم. ظهور تولید کنندگان متعدد بویژه در صنعت فوق الذکر موجب شده است که انتخاب مشتریان در خرید هر کالا بشدت افزایش یابد ، به عبارت دیگر امروزه کسی مجبور به خرید نام و یا مارک خاصی نیست. نکته حائز اهمیت این است، که در طول زمان، امکان حفظ امتیازات تکنولوژی برای یک تولیدکننده میسرنیست عملاً نیز تولیدات کالاهای مورد نظر در بخش ویژه ای از یک بازار از نظر کیفیت محصول در دراز مدت به سمت یکدیگر سوق می یابند. این در حالی است که تولیدکننده محتاج به القاء برتری و حداقل القاء تفاوت کالای خود با کالاهای رقبا به مشتریان است تا توجه آنان را به کالایش جلب کرده و شرایط خرید کالا را از سوی مشتریان فراهم سازد.
در پی احساس ضرورت فوق، شرکتهای کشورمان تلاش می کنند که با تبلیغات گسترده از طریق ابزارهای رسانه ای مختلف (بیل بوردهای شهری- تلویزیون- رادیو- روزنامه ها و مجلات و....) بتوانند نوعی امتیاز و یا تفاوت را بین کالای خود و رقبا ایجاد نمایند و با شناساندن خود به مشتریان شانس فروش کالای خود را در مقابل نمونه رقیب افزایش دهند. بواسطه محدودیت در ایجاد نوآوری های فنی و سپس حفظ آن، اکثر شرکتها به سمت ایجاد تفاوتهای القایی سوق یافته اند که مستلزم ا ستفاده کارآمدتر از دیگر عناصر ترکیب کالا است. ولی بدلیل عدم توانایی در انتخاب ترکیب کالایی مناسب برای مصداق حرفه ای خود ، کارایی هزینه های تخصصی به امر تبلیغات و بازاریابی را در شرکتهایشان با افت کیفیت مواجه می کنند. در بین عناصر، ترکیب کالایی مذکور، به طور بی سابقه ای گسترش یافته است و نیز راههای ارتباط میان شرکتها، مشتریان و محیطهای دیگر به گونه ای مؤثرتر و کارآمدتر طراحی می شوند. توجه به مشتری همواره از معیارهای اصلی یک بازاریابی موفق بوده است اما تصورات در این باره که چگونه می توان یک جهت گیری کارآمد در ارتباط با مشتریان داشت به شدت تغییر کرده است و انتخاب بهترین مسیرها برای رسیدن به مشتری بسیار مهم تر شده است. اگر در دهه های 80 و 90 اغلب سیستم های مدیریت مشتری با هدف جمع آوری حداکثر اطلاعات در باره مشتریان تدوین می شده تا در نهایت ا ز این اطلاعات در جهت عرضه مناسب کالا برای ای مشتریان استفاده شود، در عصر حاضر، اغلب تیم های مدیریت مشتری با هدف پی بردن به نیازهای فردی مشتریان شکل می گیرد و عرضه با توجه به نیازهای تک تک مشتریان انجام گیرد. در حالی که در دهه های 80 و 90 نوعی عرضه استاندارد وجود داشت که بر اساس اطلاعات کلی در باره مشتریان صورت می گرفت. امروزه، مشتریان دیگر در قالب گروههای مقصد، طبقه بندی نمی شوند بلکه هدف اصلی در بازاریابی نوین آن است که بر اساس الگوی برنده- برنده نیازهای مشتریان به بهترین شکل ممکن تأمین شود.
جان هاگل سوم و آرتور بی آرمستراگ در این ارتباط به بازارهایی اشاره می کنند که در آنها، مشتریان سایر عوامل مؤثر در زمینه قیمت و حتی نوع کالاها را هم تعیین می کنند. به دیگر سخن در بازاریابی نوین، مشتریان در صدر تمامی برنامه ها و استراتژی ها قرار دارند و نقش محوری ایفا می کنند. در این عرصه هیچ فرق نمی کند که کجا می توان یک مشتری بالقوه را یافت، در سوپرمارکت، در سفر، سرکار، در خانه یا در مقابل کامپیوتر؛ بلکه مهم آن است که همیشه و همه جا در اندیشه جذب تک تک مشتریان بود. همواره وظیفه اصلی بازاریابی آن است که همیشه خود را به صورت انعطاف پذیری با طرحها و الگوهای موجود سازگار کرده و ابزارهای مناسب را به منظور برآورده کردن نیازهای مشتریان در اختیار قرار دهد.
یکی از عمده ترین مشکلاتی که بازاریابی امروزی با آن روبرو است، تجزیه روزافزون آن است، از مدت ها پیش، بازاریابی کلاسیک با استفاده از روشها و ابزارهای نوین بازاریابی، تکمیل شده است. روشهای نوین بازاریابی و مدیریت مشتری امکانات تازه ای را برای ابزارهای مدیریتی کلاسیک فراهم کرده است.
پیش قراولان دنیاهای نوین رسانه ای مانند مارشال مک لوهان از دهها سال پیش، شبکه ای شدن را به عنوان ویژگی اصلی روشها، مشکل ارتباطات و اقتصاد آینده می دانستند.
جهان بازاریابی نیز به شدت تحت تأثیر این ویژگی شبکه ای شدن قرار دارد. این مسأله از آنجا قابل درک است که مدیریت ارتباطات در روند بازاریابی همواره دارای اهمیت بیشتری می شود.
یکی از ویژگیهای مهم بازاریابی نوین آن است که در آن ارتباطات به صورت یک طرفه نیست و همه با هم در ارتباط متقابل هستند. این مسأله نه تنها چالشی بزرگ برای شرکتها محسوب می شود بلکه مدلهای بازاریابی یکپارچه ، این امکان را فراهم می کند که علاوه بر بازارهای جمعی کلاسیک، بازارهای تازه ای نیز تشکیل شود که در آنجا عرضه کنندگان و خریداران با هم ارتباط مستقیم برقرار کرده و کالاهای مورد نیاز یکدیگر را تأمین کنند.
تغییراتی که بواسطه رسانه ها و تکنولوژی های جدید در روند بازاریابی صورت گرفته است هیچ گاه موجب نشده است که نقش اصلی بازاریابی دچار تحول محسوسی شود. هنوز هم مهمترین دل مشغولی صاحبان کارخانه ها و مدیران شرکتها آن است که محصولات خود را به گونه ای عرضه کنند که با حداقل هزینه و حداکثر سودآوری به فروش بروند.
این معیارها مرزهای طبیعی هرگونه بازاریابی انعطاف پذیر و مبتنی بر فردگرایی را نیز به خوبی تعریف می کنند.
(هرمان- طولانی-1384 _48)
4-1)اهداف تحقیق
هدف اصلی این تحقیق شناسایی میزان آشنائی مدیران با مفهوم و استفاده ازراهکارهای آن در تدوین استراتژی بازاریابی شرکت هایشان می باشد.
اهداف فرعی:
1 ـ تعیین میزان آشنائی مدیران بازاریابی با مفهوم تعامل با مشتریان نهایی.
2 ـ تعیین میزان آشنائی مدیران بازاریابی با مفهوم یکپارچه کردن ابزارهای ارتباطی.
3 ـ تعیین میزان تمایل مدیران بازاریابی به استفاده از تکنیک های پیشبرد فروش .
4 ـ تعیین میزان تمایل مدیران بازاریابی به استفاده از تاکتیک های روابط عمومی به جای تبلیغات .
