بررسی رابطه بین هیجان خواهی و جنسیت در بین دانش آموزان سال سوم مقطع متوسطه شهر تهران
پروژه بررسی رابطه بین هیجان خواهی و جنسیت در بین دانش آموزان سال سوم مقطع متوسطه شهر تهران در 58 صفحه ورد قابل ویرایش |
دسته بندی | علوم انسانی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 143 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 58 |
بررسی رابطه بین هیجان خواهی و جنسیت در بین دانش آموزان سال سوم مقطع متوسطه شهر تهران
چکیده:
موضوع این تحقیق بررسی رابطه بین هیجان خواهی و جنسیت در بین دانش آموزان سال سوم مقطع متوسطه شهر تهران بوده است روش نمونه گیری دراین پژوهش روش خوشه ایی چند مرحله ای میباشد برای سنجش میزان هیجان خواهی از آزمون هیجان خواهی زاکرمن استفاده گردیده است و روش آمار آزمون T میباشد. نتیجه پژوهش نشان داد که بین میزان هیجان خواهی پسران و دختران تفاوت معنی دار وجود ندارد.
مقدمه:
چه چیز افراد را برمی انگیزد که زندگی خود را برای نجات فردی به خطر اندازند، یا برای دستیابی به هدفی خاص ساعتهای طولانی کار کنند؟ چرا مردم چنین رفتار می کنند؟ چرا یک دانشمند ساعتهای طولانی وقت خود را در آزمایشگاه صرف میکند و فعالیتهای دیگر و لذات را به دست فراموشی می سپارد؟ چرا یک ورزشکار ماهها تمرینات دردناک را در راه آمادگی برای مسابقات المپیک تحمل میکند؟ چرا یکی تمام تلاش خود را صرف مال اندوزی میکند و دیگری آنرا صرف کار کردن با مردم بی بضاعت در ناحیه ای دور افتاده و رشدنایافته ؟ مسلما نیازهای زیستی را نمی توان مسئول تنوع و پیچیدگی رفتار آدمی شمرد.
اصطلاح انگیزش همان طور که از معنای رایج آن نیز برمی آید، به علت یا چرایی رفتار اشاره دارد. انگیزش، بدین معنا، تمام روان شناسی را در بر میگیرد. اما روان شناسان، مفهوم انگیزش را به عواملی محدود می سازند که به رفتار نیرو می بخشند و به آن جهت میدهند.
بسیاری از رفتارهای اولیه نوزاد را نیازهای زیستی او تعیین می کند، کودک وقتی گریه میکند که گرسنه است یا سردش است یا دردی دارد. اما پا به پای رشد کودک انگیزه های جدیدی سربرمی آورند که از راه کنش متقابل به افراد دیگر آموخته میشوند. ما آنها را انگیزه های روانی خواهیم خواند تا از انگیزه هایی که بر نیازهای زیستی استوارند، متمایز شوند. احساس امنیت، پذیرفته شدن و تایید شدن از سوی اطرافیان، احساسهای ارزشمنهدی و کفایت، و طلب تجارت جدید، همگی انگیزه های روانی مهمی هستند اگر چه شیوه ارضای آنها نزد افراد و فرهنگهای متفاوت فرق میکند. اما هیجانها، هیجانها پدیده هایی چند وجهی اند. هیچانها تا اندازه ای حالتهای عاطفی ذهنی هستند. هیجانها باعث میشوند تا به شیوه خاصی احساس کنیم مثلا، خشمگین یا شادمان شویم. هیجانها پاسخهای زیستی نیز هستند، واکنشهای فیزیولوژیکی که بدن را برای عمل سازگاری آماده می سازند. بدن ما هنگام هیجان زدگی طوری فعال میشود که با حالت بی هیجانی فرق دارد، افزایش ضربان قلب، عضلات تنیده و تنفس سریع را تجربه می کنیم.
ولی در اینجا این سوال میآید که هیجانات در خدمت چه هدفی یا اهدافی هستند و چه فایده ای دارند؟ پژوهش فیزیولوژیکی درباره هیجان پیشنهاد میکند که الگوهای متفاوت فعالیت فیزیولوژیکی هیجانات متفاوت هستند. هر چند که پژوهش دیگری معتقد است بیشتر فعالیت فیزیولوژیکی از نظر روان شناختی معنادار نبوده و آنچه مهم است شدت انگیختگی احساس شده است و نه ویژگیهای مجزای کیفی آن مثل افزایش و کاهش ضربان قلب.
بیان مسئله:
حال آنچه که هویت ما را می سازد چیست؟ و در جواب میتوان گفت تا حدودی شامل آگاهی ما از طبقه بندی های اجتماعی است که فرهنگی مقرر کرده و نیز پذیرفتن این طبقه بندیهاست و تا حدودی نیز شامل خصوصیات فردی ای است که ما مستقلا آنرا می گیریم. یکی از طبقه بندی های اجتماعی عمده در هر جامعه ای جنسیت است.
غالبا اولین سوالی که در مورد یک بچه می پرسند این است که پسر است یا دختر؟ در فرهنگ ما و سایر فرهنگها مجموعه ای از علایق، خصوصیات شخصیتی و رفتارها زنانه یا مردانه تلقی میشود. ما از همان آغاز کودکی این معیار فرهنگی را می آموزیم و کسب می کنیم.
یکی از علل تفاوتهای فردی در پذیرش رفتار و علایق ویژه یک جنسی احتمالا این است که اهمیت مفاهیمی جنسیتی برای بعضی از کودکان بیش از کودکان دیگر است. براساس این فرضیه هر چند که همه اعضاء یک جامعه از انتظاراتی که از مردان و زنان می رود. کاملا آگاهند برای بعضی از مردم مساله جنسیت مقوله به خصوص پراهمیتی است. بعضی، بسیاری از امور را براساس الگویابی جنسیتی تعبیر می کنند، سایرین در مورد مردم و موقعیتها بر اساس سایرمقوله ها قضاوت می کنند و به مساله جنسیت توجه نسبتا کمی دارند. مینا را در نظر بگیرید که به پارکی میرود که عده ای در آنجا سرگرم بازی والیبال هستند. او میخواهد تصمیم بگیرد که آیا با آنها بازی کند یا نه. اگر طرحواره های جنسیتی از نظر او اهمیت داشته باشد با خودش فکر خواهد کرد که آیا این بازی زنانه است یا مردانه. احتمالا نگاه میکند ببیند سایر دخترها هم بازی می کنند یا نه. و آیا مریم که طرحواره های جنسیتها برایش چندان اهمیت ندارد با خودش فکر میکند که آیا قبلا که این بازی را کرده لذت برده یا نه او تصمیمش را در مورد بازی کردن براساس معیارهای غیراز جنسیت قرار می دهد. چه چیزی در مریم وجود دارد که در تصمیم گیری متفاوت از مینا عمل میکند آیا این هیجان خواهی مریم نیست که باعث چنین تصمیمی میشود یا طرحواره ذهنی مریم متفاوت است و به جنسیت اهمیت نمی دهد.
سوالهای تحقیق:
1- هیجان و هیجان خواهی چه مقدار باعث تغییر رفتار در فرد می شود؟
2- آیا بین هیجان خواهی و جنسیت رابطه وجود دارد؟
موضوع تحقیق:
موضوع اصلی این تحقیق مقایسه بین هیجان خواهی در بین دانش آموزان دختر و پسرسال سوم مقطع متوسطه شهر تهران میباشد.
فرضیه تحقیق:
بین هیجان خواهی پسران و دختران تفاوت معنی دار وجود دارد.
اهمیت و ضرورت و هدف تحقیق:
آشنایی هر چه بیشتر با مفهوم هیجان خواهی همچنین از تعاریف گوناگون متوجه می شویم که انگیزش و هیجان را بطه تنگاتنگی با هم دارند. خشم غالبا محرک رفتار پرخاشگرانه است، هر چند چنین رفتاری میتواند در غیاب خشم نیز رخ کند. هیجانها نیز همانند انگیزه های فیزیولوژیکی یا روانی میتواند رفتار را فعال سازند و هدایت کنند. همچنین هیجانها ممکن است با رفتار انگیزش یافته همراه باشند. میل جنسی فقط یک انگیزه قوی نیست بلکه منبع شدیدنیز هست.
هیجانها میتوانند در عین حال به صورت هدف در آیند، ما به این خاطر به برخی فعالیتها می پردازیم که می دانیم برای ما لذتبخش خواهند بود. و اکثر رفتارهای انگیخته با جلوه های عاطفی یا هیجانی همراهند، هر چند که ممکن است در لحظه معین ما چنان درگیر تلاش برای رسیدن به هدف باشیم که نتوانیم توجهی به احساسات خود داشته باشیم پس لازم است که هیجانهای خود را شناخته تا با آگاهی کامل نسبت به آنها حرکت کنیم. هدف اصلی این پژوهش این است که آیا جنسیت در میزان هیجان خواهی تاثیری دارد یا نه؟
تعریف اصطلاحات:
1- تعریف نظری
2- عملیاتی
هیجان:[1] حالتی در جاندار، خواه خفیف و خواه شدید، که در جریان تجاربی با مایه های عاطفی نمایان میشود (براهنی، 1375، ص 551)
هیجان خواهی:[2] نیاز به موقعیت ها و تجربه های متنوع، تازه و پیچیده (سیدمحمدی، 1377، ص575)
تعریف عملیاتی هیجان خواهی:[3] نمره ای که آزمودنی در مقیاس هیجان خواهی ذاکرمن بدست می آورد.
رابطه بین هیجان و انگیزش:
برحسب گرایش نظری شخص، هیجانها از یک یا دو طریق به انگیزش مربوط میشوند. اولین شیوه ای که میتوان هیجان را به انگیزش مربوط دانست این است که بگوییم هیجانها نوع خاصی از انگیزه هستند. این در واقع موضعی است که سیلوان تام کنیز[1]، کارون ایزارد[2] دارند که در فصلی قبلی درباره شان بحث شد. طبق نظر این دو، هیجانها با تعریفی که از انگیزه میشود برابر است، زیرا آنها رفتار را نیز بخشیده و آنرا هدایت می کنند مثلا ترس، شخص را برای عمل کردن وهدایت آن عمل به سمت هدف، نیرومند می سازد: یعنی ، فرار کردن از خطر. پس هیجانها مانند برنامه ها، اهداف، نیازهای فیزیولوژیکی در تمام انگیزه های دیگر هستند آنها رفتار را نیرو بخشیده و هدایت می کنند. دومین شیوه در نظر گرفتن رابطه بین هیجان و انگیزش این است که هیجان ناظر حالت انگیزشی است. طبق نظر روس باک، انگیزش در هیجان دو روی یک سکه اند زیرا انگیزه اه برای نگه داشتن شرایط درونی بدن که برای زندگی واجب است، فعالیت می کنند و هیجانها به عنوان گزارش پیشرفت جاری، در این باره که آن انگیزه ها تا چه اندازه ای توانسته اند خوب حفظ شوند عمل می کنند، یعنی هیجانها وسایلی هستند که حالتهای انگیزش توسط آنها را نظام پاسخ مناسب برای موقعیت موجودشان خبردار میشوند. این هیجان است که نظام های پاسخ بدن را برای عمل آگاه می سازد این نظامهای پاسخ بدن است که سرانجام وسایلی را برای ارضای انگیزه ها می یابند.
بنابراین از نظرباک، هیجانها 1- به طور مداوم بر موقعیت حالتهای انگیزش نظارت می کنند. 2- امکانات بدن را برای ارضا کردن انگیزه ها وارد کار می کنند و انطباق را آسان می سازند. (سیدمحمدی، 1376، ص 368)
دیدگاهها و نظریه های هیجان
1- نظریه جیمز لانگه
تجربه شخص می گوید که ما هیجان را تجربه می کنیم، و تغییرات بدنی فورا پس از آن، رخ می دهند، به محض اینکه صدای آژیر و چراغ گردان اتومبیل پلیس را می شنویم، ترس ایجاد شده و ترس موجب طپش قلب و عرق کردن کف دستمان میشود به صورت رسمی تر وقایع به این صورت است، محرک- هیجان- واکنش فیزیولوژیکی.
ولی طبق نظر جیمز، تجربه هیجان، ادارک الگوی خاص انگیختگی جسمانی است.
ترتیب وقایع این گونه بود: محرک- واکنش فیزیولوژیکی- هیجان
نظریه جیمز براساس دو فرض بنیادی قرار دارد: 1- بدن به محرکهای هیجان انگیز متفاوت به طور متمایز واکنش نشان می دهد. 2- محرکهای غیرهیجانی تغییرات بدنی را فراخوانی نمی کنند.
بنابراین، دیدن یک ببر، ضربان قلب و فشار خون را افزایش می دهد، گم کردن پول، ضربان قلب و فشارخون را کاهش می دهد. و دیدن یک درخت، ضربان قلب و فشارخون را تغییر نمی دهد.
در همان زمان که ویلیام جیمز نظریه اش را اعلام کرده و کارلا لانگه[3] در (1885) نظریه هیجان اساسا مشابهی را مطرح کرد.
شواهد اعتبار نظریه هیجان جیمز- لانکه با یکدیگر مخلوط شده اند. در ابتدا انتقاد اصلی توسط والتر کنون فیزیولوژیست وارد شد. وی اعلام داشت انسانها هیجان را فورا تجربه می کنند، ولی واکنشهای فیزیولوژیکی بدن به محرکحهای فراخوان هیجان، نسبتا آهسته است.
به عبارت دیگر، در حالی که شخص در یک دهم ثانیه احساس خشم می کند، برای دستگاه عصبی، یک یا دو ثانیه کامل طول می کشد تا غدد مهم را فعال ساخته و هورمونهای تحریکی را از طریق جریان خون بفرستد. به نظر می رسد که برخی از انواع تجربه هیجانی تقریبا بلافاصله رخ می دهند، و به جای اینکه تغییرات بدنی اخیر علت هیجانی کامل باشند، آنرا افزایش میدهند.
2- دیدگاه شاختر: انگیختگی بی علت
استانلی شاختر[4] و جورج ماندار[5] (1962) اولین کسانی هستند که نظریه های فیزیولوژیکی شناختی هیجان را مطرح کردند. از نظر شاختر (1964) حالت هیجانی نتیجه تعامل بین انگیختگی فیزیولوژیکی و ارزیابی شناختی موقعیت است. انگیختگی فیزیولوژیکی به صورت انگیختگی مبهم و کلی در نظر گرفته می شد که شدت انگیزش و نه کیفیت آن را تعیین میکرد. شاختر دو شیوه را که هیجان در آن به وجود می آید، تشخیص داد. عمدتا هیجان به دنبال ارزیابی محرک راه انداز هیجام میآید. درک محرک هیجانی شناخت هیجانی و انگیختگی فیزیولوژیکی هر د و را تولید میکند شاختر هیجان و انگیختگی فیزیولوژیکی را با هم ترکیب میشوند تا حالت هیجانی را توصیف کنند. در موقعیت هایی که محرکهای راه انداز هیجان وجود دارند، هیچ درک پیچیده ای از هیجان لازم نبود. شناختهای هیجانی تعیین میکند که هیجان تجربه شده است در حالی که شدت آن هیجان را انگیختگی تعیین میکند. (سیدمحمدی، 1376، ص 307
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده......................................................................................................................... 1
فصل اول.................................................................................................................... 2
مقدمه.......................................................................................................................... 3
بیان مسئله.................................................................................................................. 4
سوالهای تحقیق.......................................................................................................... 6
موضوع تحقیق............................................................................................................ 6
فرضیه تحقیق............................................................................................................. 6
اهمیت و ضرورت و هدف تحقیق............................................................................... 6
تعریف اصطلاحات...................................................................................................... 7
فصل دوم (ادبیات و پیشینه تحقیق)........................................................................ 9
انگیزش....................................................................................................................... 10
تظاهرات انگیزش........................................................................................................ 11
هیجان......................................................................................................................... 13
هیجان به مثابه الگوهای پاسخ.................................................................................... 14
ابزار و بازشناسی هیجانها......................................................................................... 16
ابزار هیجان در چهره پاسخهای فطری..................................................................... 17
بازشناسی حالتهای هیجانی افراد بهنجار................................................................... 18
پسخورانه حاصل از هیجانهای برانگیخته.................................................................. 19
بازشناسی حالتهای هیحان افرادی که دچار آسیب مغزی شده اند........................... 21
رابطه بین هیجان و انگیزش....................................................................................... 22
دیدگاهها و نظریه های هیجان.................................................................................... 23
1-نظریه جیمز لانگه................................................................................................... 23
2- دیدگاه شاخته: انگیختگی بی علت.......................................................................... 24
3- دیدگاه ماندار: اهمیت هیجانی و قفسه ها............................................................. 25
4- دیدگاه آرنولد: ارزیابی نخستین........................................................................... 25
5- دیدگاه لازاروس: ارزیابی نخستین....................................................................... 26
6- دیدگاه ونیر........................................................................................................... 28
7- فرضیه پسخورانه صورتی................................................................................... 28
آزمایش فرضیه و پسخورانه صورتی....................................................................... 30
8- دیدگاه ایزارد: نظریه هیجانهای متمایز................................................................. 31
9- دیدگاه دوسیستمی................................................................................................ 33
ویژگیهای افراد هیجان خواه ..................................................................................... 37
فرایندهای شناختی و هیجان خواهی.......................................................................... 38
ترجیحات شغل و نگرشها........................................................................................... 39
تفاوتهای فیزیولوژیکی................................................................................................ 39
رشد نقشهای جنسیتی................................................................................................ 41
الگویابی جنسیتی......................................................................................................... 42
رشد الگویابی جنسیتی................................................................................................ 43
گرفتن رفتار الگویابی جنسیتی.................................................................................... 44
الگویابی جنسیتی از کجا شروع میشود؟................................................................... 45
فصل سوم.................................................................................................................. 46
جامعه مورد مطالعه و روش نمونه گیری و مدل آماری........................................... 47
فصل چهارم................................................................................................................ 49
محاسبات آماری و نتایج ........................................................................................... 50
فصل پنجم.................................................................................................................. 51
خلاصه و نتیجه گیری................................................................................................ 52
محدودیت ها .............................................................................................................. 53
منابع .......................................................................................................................... 54
پیوست(آزمون هیجان خواهی زاکرمن)..................................................................... 56