بررسی و شناخت علل و عوامل مرتبط با کجروی اجتماعی در بین نوجوانان دانش آموز دختر

سازه اصلی این پژوهش کجروی و انحرافات اجتماعی می باشد و موضوع بررسی و شناخت علل و عوامل مرتبط با کجروی اجتماعی در بن نوجوانان دانش آموز دختر در مقطع تحصیلی متوسطه و راهنمایی واقع در منطقه 17 تهران می باشد جامعه آماری به تعداد 100 نفر از دانش آموزان دختر در مقطع تحصیلی متوسطه و راهنمایی انتخاب گردیده اند

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	141 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	150

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

مقدمه:

سازه اصلی این پژوهش کجروی و انحرافات اجتماعی می باشد و موضوع بررسی و شناخت علل و عوامل مرتبط با کجروی اجتماعی در بن نوجوانان دانش آموز دختر در مقطع تحصیلی متوسطه و راهنمایی واقع در منطقه 17 تهران می باشد. جامعه آماری به تعداد 100 نفر از دانش آموزان دختر در مقطع تحصیلی متوسطه و راهنمایی انتخاب گردیده اند.

هدف اصلی این پژوهش بررسی وشناخت عوامل مرتبط با پدیده کجروی اجتماعی می باشد. عواملی چون: سن، تحصیلت، والدین، درآمد خانواده، وضعیت مسکن، و میزان نظارت و کنترل والدین واستفاده از وسایل ارتباط جمعی و ...

البته نمی توان گفت همه این عوامل با پدیده کجروی اجتماعی رابطه مستتقیمی دارند. از آنجا در همه جوامع به گونه ای کجروی وا نحراف از اهداف اصلی جوامع و تخطی از قوانین وجود دارد، لذا آشنایی و آگاهی افراد جامعه با کجروی و انحرافات اجتماعی و همچنین آگاهی از عواقب کجروی اجتماعی امری ضروری می باشد.

جرم و تبهکاری پدیده است که از قدیمی ترین ایام در هر جامعه ای با تفاوت هایی وجود داشته است. لذا می توان ادعا کرد که از عصر این پدیده همان قدر می گذرد که از عمر جوامع بشری گذشته است به طوری که هیچ جامعه ای خواه ساده یا پیچیده از آن مبرا نیست. سنت ها، میزان، نوع و شدت آن از هر فرهنگی به فرهنگ دیگر و از دوره ای به دوره دیگر کاملاً متفاوت بوده است. در این جا بحث نسبی بودن جرم وکجروی اجتماعی مطرح می شود دکتر شیخاوندی در این باره می گوید، انحرافات همیشه به معنی واقعی خطا واشتباه نیست بلکه جامعه در شرایطی است که آن را نمی پذیرد و آن را آسیب می داند. مثلاً سقراط را به جرم منحرف کردن جوانان به دادگاه خواندند و بالاخره جام شوکران به کامش دادند، بدین معنی نبود که گفتار سقراط واقعاً خطا نابخردانه بوده است به خاطر این که گفته هایش با ارزش های حالکم جامعه ناسازگار بود.

کجروی اجتماعی مانند هر پدیده اجتماعی دیگر زاییده علل بی شماری است که این عوامل کم و بیش در ارتباط باهم بوده است و بر هم تأثیر گذاشته و از هم تأثیر می پذیرند، لذا هیچ گاه برای عارضه و معلولی علت خاصی وجود نداشته است، بر همین اساس است که وقتی به مطالعه و بررسی علمی این پدیده می رسیم، می بینیم متخصصان و محققان رشته های مختلف مخصوصاً روان شناسان، جامعه شناسان و حقوق دانان هر یک از زاویه دید خود به مسأله نگاه کرده اند و هر کدام عللی را مورد توجه قرار داده اند. لذا ترسیم این بررسی ها آسان نیست، چرا که بر حسب آنکه بررسی ها را در چه چارچوبی قرار دهیم و چه عنوانی بر آن نهیم باید از زاویه های متفاوتی به آن توجه کنیم و این موضوع خود به تحقیقات چند رشته ای نیازمند است که به طور قاطع با توجه به مفروضات و قلمرو تحقیق در این بررسی نمی گنجد.

تاریخچه در جهان و ایران

برخی از اندیشمندان، نخستین هنجارگذاریها را مربوط به زمان آفرینش انسان و حضرت آدم مربوط می دانند، شیخاوندی هم همین نظر را دارد او پس از طرح بخشهای از کتب مذهبی و بخصوص بابهای از تورات چنین استنتاج می کند... انسان در بدو آفرینش خود آگاه نبوده است و آگاهی در برون وجود او د رمیوه درخت دانش نهفته بود که به زبان مردم شناسان می توان آن را تابو برخاسته از توتم نامید. وی در ادامه اشاره می کند که نخستین نهی و هنجارگذاریها خداوندن، نخوردن از میوه درخت های زندگی جاویدان و دانش مربوط به خود آگاهی است. هنجارگذاری تعیین کننده هنجارشکنی است.

به دنبال نخستین نهی و نخستین نقص نهی، نخستین کیفرها به ترتیب در مورد مرتکبان انسان و حیوان به اجرا درآمد ....

و پس از آن هنجارشکنی وجود داشته است که نمونه آن در پی رشک و حسادت برادر بزرگ قابیل، برادر کوچک خود را می کشد[1]. (نخستین قتل، هنوز مرگ در خلقت شناخته نشده است).

در دوره های متوالی تاریخ نیز هنجارشکنی و هنجارگذاری همچنان ادامه داشته است. به عنوان مثال در قرونی که بر تمدنهای مختلف بین النهرین گذشته است با انواع تصویب قوانین متناسب با رفتارهای انحرافی آن دوره مواجه هستیم. مهمترین آن قوانین منتسب به حمورابی است که در بخش ها و موارد مختلفی دسته بندی شده است قوانین در مورد تشریفات قضایی، سرقت و مجازاتهای مربوط به آن، امور خانواده امور مربوط به ضرب و جرح و امور مربوط به مجازات و خسارت بوده همچنین در امور جنایی و کیفری، قوانین حمورابی بیشتر روی قانون قصاص تأکید می کرد.

در یونان باستان، هم علت ارتکاب بزه تقدیر یا سرنوشت می دانستند و معتقد بودند که سرنوشت و یا تقدیر، که رفتار و کردار افراد را تحت تأثیر قرار می دهد. ناشی از مشیت الهی یا نفوذ اراده نیروی مرموزی است که خواست و اختیار بشر در بروز آنها دخالت ندارد.

مجرم فرد بدطینتی است که ارواح خبیث در او حلول کرده اند اجرای مجازاتهای شدید و شکنجه جسمی و روانی را سبب تسکین خشم خدا و تزکیه نفس و اخلاق بزهکار می دانستند. با تحولات اجتماعی فلاسفه شدت مجاز آنها را مورد انتقاد قرار دادند و علل بزهکاری به عناوین مختلف بیان داشتند:

سقراط: (399 – 470 قبل از میلاد)

فیلسوف یونانی که ضمن انتقاد از شدت مجازاتها، می نویسد: ما نبایستی با تبه کاران با خشونت رفتار کنیم بلکه باید به آنها بیاموزیم، که به چه ترتیب از ارتکاب بزه خودداری نمایند زیرا جنایت ثمره نادانی و جهل است و تعداد بی شماری از افراد، که در نتیجه بدشانسی نتوانسته اند معرفتی کسب کنند مرتکب جرم می شوند[2].

افلاطون (347- 428 قبل از میلاد)

فیلسوف یونانی، در تشریح علل وقوع جرائم، عوامل اجتماعی، اقتصادی مخصوصاً فقر و ثروت را منشاء بروز جرائم می داند و معتقد است که دو عامل مذکور عواطف انسانی را دگرگون ساخته و افراد را به طرف ارتکاب بزه می کشانند.

ارسطو (322- 483 قبل از میلاد)

وضع جسمی روانی را عامل بزه بیان می کند[3].

جان ویر (1588- 1515 م .) اسکات (1599- 1538 م .) و توماس مور (1535- 1478 م .) اوهام و جادوگری را که از سوی عده ای عامل بزه عنوان می شد رد کردند و مورس فقر را عامل مهم شورش و اغتشاش و ارتکاب بزه دانست.

در سال 1640 دلاپور تا ایتالیایی در مطالعه ای قیافه دیوانگان و کسانی که رفتار خشونت آمیز داشتند با سر حیوانات مقایسه نمود و بعضی از علائم آنها مشابه اعلام کرد لاواتر سوئیسی در سال 1776 م همین نظر را تأیید کرد و در سال 187 ویرجیلو ایتالیایی تأثیر وراثت را در امر وقوع جرائم تشریح کرد.

پینل فرانسوی هم (1826- 1754) به بررسی علمی بیماریهای روانی پرداخت کم کم به مرور زمان مطالعات جنبه علمی به خود گرفت و از اواخر قرن 19 نظریه های علمی تر واثبات شده ای در مورد علل بزهکاری مطرح گردید.

در ایران نیز تحقیقات زیادی در مورد بزهکاری بخصوص بزهکاری نوجوانان و جوانان صورت گرفته است که از جمله:

1- در سال 1347 تحقیقی توسط گیتی راهنما با عنوان عوامل اجتماعی جرم جوانان در زمینه انحراف اجتماعی صورت گرفته. پژوهشگر نشان داده است اکثر مجرمان از گروههای پایین اجتماعی بوده اند. شغل اکثر مجرمان کارگری و پادویی مغازه بوده است. بیشتر کودکان با پدر و مادر زندگی می کرده اند. 73 درصد مجرمین بیسواد و 27 درصد تحصیلات ابتدایی و متوسطه داشتند و 77 درصد آنها در گروه سنی 15 تا 18 ساله بوده اند. این تحقیق بر روی 50 نفر در کانون اصلاح و تربیت انجام گرفت که افراد مورد مطالعه، علت ارتکاب اولین جرم خود را دوستان و نیاز مالی دانسته اند.

2- تحقیق دیگری در سال 1363 توسط گروه روانشناسی دانشگاه تربیت مدرس با عنوان میزان پراکندگی انحرافات اخلاقی و علل بوجود آورنده آموزشگاهی آنها در مقطع راهنمایی و دو سال دبیرستان در سطح مناطق بیست گانه تهران صورت گرفت که این نتایج بدست آمد:

5/50 مدارس، فضای آموزشی کافی ندارند و 9/61 درصد دو نوبته اند، 8/37 درصد مدارس از فعالیت پرورشی مطلوب برخوردار نیستند 8/53 درصد مدارس هیچ ارتباطی با والدین ندارند و مواردی که والدین ارتباط نسبی با مدارس دارند. تنها 42 درصد والدین در جلسات انجمن شرکت می کنند و 4/38 درصد معلمین ویژگیهای تربیتی لازم یک معلم را ندارند. و 7/40 درصد معلمین فاقد تخصص لازم و 36 درصد هیچ دوره معلمی را نگذرانده اند.

در بین انحرافات رفتاری، رفتارهای پرخاشگرانه، اعتیاد به سیگار و انحرافات از نظر کمی، بیشتر از سایر اختلالات بوده است. ثابت گرید دانش آموزانی که معلمین آنها مهارت کافی دارند انحرافات آنها کمتر است.

در مدارسی که میزان فعالیت های آموزشی آنها کمتر از حد استاندارد است و کلاسهای پرجمعیتی دارند میزان انحراف اخلاقی بیشتر است و در مدارسی که میزان ارتباط فعال والدین با اولیاء مدرسه بیشتر است میزان انحراف اخلاقی آن کمتر است.

3- در سال 65 و 66 پژوهشی با عنوان عوامل مؤثر در ایجاد بروز اختلالات رفتاری و بزهکاری دانش آموزان بوسیله معاوت فرهنگی – اجتماعی نخست وزیری انجام شد که حدود 2652 نفر دانش آموز در سطح کل کشور در سنین 13 تا 20 سال، که عامل اعمال بزهکارانه بودند مورد بررسی قرار گرفتند که در پایان مشخص شد 82 درصد از دانش آموزان بزه کار به اشکال مختلف با اولیاء مدرسه درگیر شده اند ودانش آموزان هنجارشکن در محیط مدرسه در مقایسه با دانش آموزان غیر هنجارشکن سازگاری کمتری دارند. و وضعیت تحصیلی دانش آموزان بزهکار در مقایسه با غیر بزهکاران در سطح پایین تری است.

4- در تحقیق دیگری که تحت عنوان انحراف اجتماعی و هنجارشکنی در میان دبیرستانهای شهر جیرفت توسط محمد فرایابی انجام گرفته، محقق دو گروه از دانش آموزان هنجارشکن و غیر هنجارشکن را انتخاب نموده است و از جهات مختلف اقتصادی و روابط اجتماعی، عاطفی و نظارت خانواده آنها را با هم مقایسه نمود و نشان داد که نقصان و ناکارآمدی جریان کنترل اجتماعی و نظارت خانواده عامل مؤثری در بروز ناهنجاریهاست.

5- پژوهش دیگری در مورد دانش آموزان هنجارشکن توسط علی اصغر نقدی انجام گرفته است که محقق به عوامل خانوادگی مؤثر بر بزهکاری، از جمله پایین بودن پایگاه اجتماعی، پایین بودن سطح سواد والدین و از هم گسیختگی خانواده در میان دانش آموزان شهر کرمانشاه پرداخته است.

6- تحقیق نسبتاً جامعی هم با عنوان بزهکاری نوجوانان و جوانان در مرکز آموزشی دبیرستانهای تبریز صورت گرفته است که نتایج نشان م یدهد نوع بزهکاریها جنبه تربیتی و آموزشی داشته است. وضعیت تحصیلی دانش آموزان بزهکار نامطلوبتر از دانش آموزان غیربزهکار است میزان علاقه به تحصیلات عالیه در نزد بزهکاران کمتر از غیربزهکاران است و محیط آموزشی دان شآموزان بزهکار و همچنین رابطه آنها نامطلوب تر از محیط آموزشی و نیز رابطه والدین دانش آموزان غیربزهکار بوده است.

7- در سال 1372 تحقیق دیگری توسط خلیف عبدالهی با عنوان بررسی ساختار خانواده با تنوع فراوانی ناهنجاریهای دانش آموزان سه دوره تحصیلی در استان سمنان انجام شد که نتایج نشان می دهد که بین عوامل ساختاری خانواده دانش آموزان با ناهنجاریهای آنان ارتباط وجود دارد. و هر قدر عوامل ساختاری خانواده در حال تعادل قرار داشته اند، موجب کاهش ناهنجاریها، و هر چه آشفتگی و گسستگی خانواده ها زیادتر بوده به همان میزان هم اختلالات و ناهنجاریهای بیشتری وجود داشته است.

8- پژوهش دیگری توسط خانم سیما کاهنی در سال 72 با عنوان بررسی تأثیر طلاق بر بروز رفتارهای نابهنجار نوجوانان در شهر بیرجند انجام یافت که مشخص گردید میزان پرخاشگری و نابهنجاری در نوجوانان دارای خانواده های گسسته با تفاوت معنی داری بیشتر از نوجوانان خانواده های پیوسته است.

9- پژوهش دیگری در سال 1372 با عنوان عوامل مؤثر در انحرافات اجتماعی با تأکید بر عوامل خانوادگی، فرهنگی، اجتماعی مؤثر بر بزهکاری نوجوانان توسط ذبیح ا... صادقی صورت گرفت. در این تحقیق او نشان داد: از هم گسیختگی خانواده و کاهش انسجام و یکپارچگی آن افزایش سوء رفتارهای والدین منجر به اخراج یا فرار فرزندان از خانواده می شود. همچنین مدرسه و اجتماع (مردم) اگر نتوانند بر رفتار و انتظارات نوجوانان، نظارت کافی داشته باشند و ارزشها و هنجارهای اجتماعی در کانال طبیعی به آنها بیاموزند موجب سر درگمی به تبع آن بروز هنجارشکنی و ناهنجاریها در نوجوانان خواهد شد.

10- پژوهش دیگری توسط سلیمان محبی با عنوان عوامل خانوادگی مؤثر بر بزهکاری نوجوانان شهر کرمانشاه صورت گرفت محقق در این پژوهش دو گروه دانش آموزان بزهکار و غیربزهکار را با هم مقایسه نمود و متغیرهای سواد والدین، پایگاه اجتماعی و ساختار خانواده های هر دو گروه را به آزمون گذاشت.

11- حمید امانت در پژوهشی به این نتیجه رسید که خانواده گسسته و حمایت خانوادگی در شدت بزهکاری تأثیر زیادی دارند. گسستگی خانواده و بی توجهی آن نسبت به نوجوانان موجبات بزهکاری را فراهم آورده و بر عکس حمایت و توجه به عواطف نوجوان در کاهش بزهکاری تأثیر زیادی دارد.

12- پژوهشی دیگر توسط ابراهیم پورصالح با عنوان بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر هنجارشکنی دانش آموزان پسر دبیرستانهای رشت انجام گرفت که محقق در این پژوهش به بررسی پایگاه اجتماعی، کنترل و نظارت خانواده، گسیختگی خانواده، ستیز والدین و دوستان کجرو در بزهکاری و مقایسه دو گروه هنجار هنجارشکن و غیرهنجارشکن پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که کنترل و نظارت اجتماعی ابزار مهمی در تثبیت هنجارهای اجتماعی محسوب می شود و می تواند مانع بروز و پیدایش هرگونه انحراف شود او نشان می دهد هر قدر ستیز و اختلاف در روابط خانوادگی زیاد باشد میزان هنجارشکنی فرزندان افزایش می یابد.

13- تحقیقی دیگر توسط امید اطیایی با عنوان هنجارشکنی دختران دبیرستانی در مناطق شمال و جنوب تهران پرداخته که نتایج نشان می دهد خانواده های دانش آموزان هنجارشکن نسبت به خانواده های سایر دانش آموزان در معرض از هم گسیختگی قرار دارند.

چارچوب نظری تحقیق

علل و عوامل بزهکاری از دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. عمده ترین دیدگاههای که بزهکاری را مورد بررسی قرار داده اند سه رویکرد زیست شناختی، روانشناسی و جامعه شناسی است که در بیان مبانی نظری این تحقیق عمده ترین دیدگاهها مطرح شده در این سه رویکرد مورد بررسی قرار می گیرد.

دیدگاه زیست شناختی:

برخی از آسیب شناسان اجتماعی بر این باورند که عامل زیست شناختی مانند نقص جسمانی و وضعیت ژنتیکی را باید علت کجروی دانست از پیشگامان این نظریه می توان سزار لمبوزر و جرم شناس ایتالیایی را نام برد. او پس از آنکه دزد و جنایتکار معروف ایتالیایی را کالبد شکافی نمود، به این فکر افتاد که با روشهای تجربی و علمی مجرمان را مطالعه کند و علل اصلی جرم را بر اساس شیوه های علمی پیدا کند او متوجه شده بود که اغلب جنایتکاران و کجروان اجتماعی در ساختمان بدن یا اعمال بدنی خودداری نقص هستند از این مقدمات نتیجه گرفت که میان نقص بدنی از یک سو و جنایت از سوی دیگر رابطه نزدیکی وجود دارد. از این رو، این فکر در او قوت گرفت که جنایتکاران تابع عوامل و نیروهای هستند که بیرون از اراده آنان است.

اعتقاد به این که بین بدن و مزاج یا خلق افراد رابطه وجود دارد از عقاید، پایدار تاریخ بشری است یکی از قدیم ترین تقسیم بندهای نظر بقراط است که اشخاص را بر اساس مزاج چهارگانه سودایی، صفرادی، دموی و بلغمی تقسیم کرده در کتاب و نسخه قدیمی از جمله کلیله و دمنه هم به این موضوع پرداخته شده است[4].

نظریه جانی زادگان:

نتیجه بررسیهای لمبروزو منجر به پیدایی این نظریه شد که در هر جامعه ای عده ای پیدا می شوند که جانی زاده یا جائی مادرزاد بوده و خواه ناخواه مرتکب جنایت می شوند. به نظر او چنین افراد را می توان از روی علائم بدنی آنها باز شناخت از جمله: داشتن پشت خمیده، دندانهای غیرعادی، همتراز نبودن چهر، ده انگشت، دیدی قوی و ....[5]

نظریه آیزینگ:

هانس آیزینگ اظهار می دارد که توارث می تواند عامل بسیار قوی در ارتکاب تبهکاری باشد. به نظر او انگیزه نخستین انسان لذت جویی و دردگریزی است. بنابراین نمی توان به وسیله مجازاتهای قانونی این انگیزه ها را مهار کرد. چرا که در بیشتر موارد لذت جویی به گذشت نیاز ندارد و آنی است. حال آنکه مجازات با دید کار کرد زمانی در انتظار فرد است. بدین گونه به خاطر شکاف زمانی میان کج رفتاری و مجازات، کج رفتاری تکرار می شود و مجازات نمی تواند جلو آنرا بگیرد.

آیزینگ در ضمن مدعی است که بین ویژگیهای شخصیتی چون برون گرایی و رفتار انحرافی رابطه وجود دارد.

فرد برونگرا ماجراجو و مغرور است، تمایل به پرخاشگری دارد. به نظر آیرینگ همه مردم در جایی میان دو درون گرا و برون گرا قرار دارند. اما نمونه رفتاری که امکان جنایت را افزایش می دهد از نوع برون گرا است[6].

نظریه تیپ شناسی شلدون:

بار دیگر اندیشه ارتباط میان ساختمان زیستی و تهبکاری در مطالعات ویلیام شلدون در سالهای 1940 احیاء شد. او کوشید تا شخصیت و رفتار افراد را به تیپ بدنی آنها و چاقی، عضلانی و استخوانی مرتبط سازد. او پس از تحقیق و بررسی به این نتایج دست یافت:

کسانی که بدن قوی دارند، احتمال تبهکاری آنها بیشتر است. زیرا اینگونه افراد زورگو، پرتوان و عصبی هستند. افراد چاق معمولاً مهربان و آسایش طلب هستند.

در سال 1965 بر اساس نتایجی که در مقایسه بین پانصد پسر جوان بزه کار با پانصد جوان معمولی انجام شد. معلوم گردید که از نظر آماری درصد چشمگیری از جوانان بزهکار از تیپ عضلانی هستند[7].

تئوریهای روانشناسی انحرافات

تئوریهای روانشناسی انحرافات، تشابهات چندی با تئوریهای بیولوژیکی دارند: 1- این تئوریها فرد منحرف را از جامعه به طور اعم متفاوت می دانند. 2- فرد منحرف در یک جامعه بهنجار، غیرعادی محسوب میشود. 3- غیر عادی بودن او، وی را در معرض انحراف قرار می دهد با وجود این تئوریهای روانشناسی در ادعایشان مبنی بر اینکه ناهنجاری بیش از آنکه ژنتیکی باشد آموختنی است با تئوریهای فیزیولوژیکی تفاوت دارند.

تئوریهای روانشناسی پایه و اساس انحراف را پیش از آنکه به ژنها غیرعادی نسبت دهند به تجربه نابهنجار مربوط می دانند. این تجربه موجب بروز نقصان های شخصیتی و شخصیتهای کژ سازگار میشود که آنهم سبب انحراف می گردد. اغلب تئوریهای روانشناسی برآنند که در فرآیند اجتماعی شدن فرد منحرف و معمولاً در رابطه بین مادر و فرزند، نقصان وجود دارتشه است این نقیصه شامل ناراحتی عاطفی است که به شکل خصلتهای شخصیتی گژ سازگار منتهی می شود.

جان باولبی در یکی از آثارش در باره روانشناسی انحراف چنین استدلال می کند که کودک نیازهایی دارد که مهمترین نیاز او امنیت عاطفی است که به مؤثرترین وجه ممکن می تواند با رابطه صمیمانه ای که بین مادر و فرزند بر قرار می شود تأمین می گردد. چنانچه کودک، به ویژه در اوایل کودکی، از عشق مادری محروم شود. این امکان وجود دارد که به شخصیت روان رنجور مبتلا گردد.

افراد روان رنجور معمولاً بدون تأمل و اندیشه عمل می کنند و به نتایج اعمال خود توجه چندانی ندارند. آنان، به ندرت احساس گناه می کنند و در مقابل مجازات و درمان واکنش چندانی نشان نمی دهند.

باولبی مدعی بود، آن عده از بزهکارانی که به کرات مرتکب جرم می شوند بدین معنی که همواره بدون توجه به عواقب امر به اعمال غیرقانونی دست می زنند. در دوران اولیه کودکی از محبت مادری محروم بوده اند. از شخصیتهای روانی رنجور اغلب در یتیم خانه هایی که کودکان از محبت مادری محروم بوده اند مشاهده می شود.

آندری عقیده داشت که نقصانهای شخصیتی ناشی از روابط بین فرزندان و والدین عامل مهمی برای توجیه بزهکاری است.

نوجوانی که محبت کافی از پدر و مادر دریافت نکرده برای پذیرش انواع اختلالات رفتاری و انحرافات اخلاقی آمادگی بسیار دارد و محبتی که فرزندان از خانواده دریافت می کنند موجب آرامش روانی آنها می شود دختر نوجوانی که محبت نیاز دارد به هر کسی که سر راه او قرار گیرد و به او اظهار محبت کند علاقمند می شود و به دوستی های ویرانگرش در می دهد و چه بسا در این مسیر تباه شود[8].

مکتب فروید

فروید معتقد است که انسان دارای غریزه پرخاشگری و کجروی هستند. لکن در جریان رشد در خانواده، مدرسه و اجتماع بیشتر آنها را یاد می گیرد که چگونه این غرایز را مهار کنند.

فروید می گوید کودکان از طریق همانندی با مادر و تقلید از بزرگترها یک من برتر یا وجدان اخلاقی در درون خود پدید می آورند که وظیفه اش جلوگیری از ارتکاب فرد به کاری است که مورد قبول فرد و جامعه نباشد.

از دیدگاه او روان یا شخصیت انسان به مثابه قطعه یخ قطبی بسیار بزرگی است که فقط قسمت کوچکی از آن آشکار و در سطح آگاهی است و قسمت عمده زیر آن یعنی در ناخودآگاه قرار گرفته است و دنیا وسیع خواستها و تمایلات و انگیزه ها و عقاید سرکوب شده ای را که انسان از آنها آگاهی ندارد ولی در حقیقت تبیین کننده اصلی رفتارهای بشری همین عوامل ناخودآگاه است. که بدین ترتیب فروید شخصیت را متشکل از نهاد خود و فرا خود می داند.

1- نهاد:

یا به اصطلاح قدما نفس اماره، سرچشمه نیروی نفسانی بوده از غرایز اولیه ناخودآگاه انسان است که هیچ گونه قید و بندی نمی شناسد. فعالیت آن بر اصل لذت استوار است و می خواهد به سرعت ارضاء شود غریزه جنسی و پرخاشگری در مراحل آغازین چنین وضعیتی قرار دارد.

2- من یا خود

هسته اصلی شخصیت است و با رشد کودک و آشنایی او با حقایق محیط تشکیل می شود من مبین آموزش و فراگیری واقعیات زندگی است در حقیقت اتصال بین نهاد و من برتر است این بخش که به آن دروازبان شخصیت می گویند. به انسان کمک می کند تا نیازهایش را بر اساس واقعیات و در ارتباط با آن و با استفاده از امکانات واقعی برآورد و از تنش درونی خود بکاهد.

3- من برتر

شامل ارزشهای اخلاقی و وجدان هر فرد است که بتدریج با آموزش و پرورش و تأثیر عوامل محیط در ضمیر ناخودآگاه او پدیدار می گردد. و به وسیله پاداش و تنبیه استوار و پایدار می گردد. و می تواند در مقابل نهاد مقاومت کند.

روانشناسی مکتب فروید معتقد است زمانی انحراف پیش می آید که نهاد بسیار فعال در ترکیب با من برتر کم فعالیت ظاهر می شود حال آنکه در این میان من بی تفاوت باقی می ماند و در راهنمایی و رفتار فرد نقشی را ایفا نمی کند.

عدم توازن بین نهاد و فرا خود در کودکی که در اثر شرایط ناسالم اجتماعی به وجود می آید فرد را به بزهکاری سوق می دهد[9].

نظر جامعه شناسان

جامعه شناسان به همان ترتیب که با تئوریهای بیولوژیکی، برخورد کردند، برآنند که تبیین های روانشناسی انحراف را نیز کنار بگذارند. اولاً آنان چنین استدلال که این قبیل تئوریها عوامل اجتماعی و فرهنگی را در تبیین انحراف نادیده می گیرند. دومین استدلال جامعه شناسان این است که در روش مطالعات روانشناسی اتفاق نظر وجود ندارد. سوم بسیاری از جامعه شناسان اولویت دادن به تجارب دوران کودکی را مردود می دانند. آنان این نظر را که فرد، زندانی و محکوم تجارب دوران کودکی است و نتیجه تجربه های او در دوران بعدی زندگی ظاهر می شود را قبول ندارند. به عقیده جامعه شناسان، این برداشت سبب می شود که تأثیر و نفوذ شمار کثیری از عوامل اجتماعی را که بر رفتار فرد در طول زندگی اثر می گذارد، نادیده گرفته می شود.

مهمترین نظریات جامعه شناسان در مورد انحرافات عبارتند از:

انحرافات اجتماعی از نظر دورکیم

به نظر دورکیم نظم اخلاقی یا وجدان اخلاقی نیروی بیرونی است که بر خواهشها و امیال درونی انسانها مهار می زند. این نظم به صورت وجدان جمعی در می آید و امیال سیری ناپذیر انسان را کنترل می کند. وقتی تغییرات ساختاری (ناشی از پیشرفت یا پسرفت اقتصادی) یک ساختار هنجارمند را بهم می زند، امیال سیری ناپذیر از قید هنجارها آزاد می شود. اما منابع اقتصادی، اجتماعی برای پاسخ دادن به خواهش ها، ماهیتاً محدود است.

فرد نمی داند که نمی تاند به هر خواهشی دست یافت. رقابت برای رسیدن به هدفهایی دست نیافتنی افزایش می یابد. لذت در رقابت است و هدف دست نیافتنی است. کوشش ها افزایش می یابد. و نتیجه کمتر حاصل می شود. در این وضعیت شوق زندگی از میان می رود و در نتیجه زمینه گرایش به انحراف و ناامنی فراهم می گردد.

آنومی یا بی هنجاری صرفاً به دوران بحران اقتصادی محدود نمی ماند. به نظر دورکیم مسئله آنومی در جامعه مدرن به صورت مزمن درآمده است. و این وضع بسیار اسفبار است. به نظر او ورود جوامع به دنیای صنعت در قرن بیستم روابط انسانها را از نظر نظارت نظم اخلاقی جامعه سنتی آزاد می کند. به طوری که اجتماع سنتی مورد هجوم نیروهای گسستگی جامعه مدرن قرار گرفته و اجتماعات ساده رو به تحلیل می روند و با افزایش و تراکم جمعیت ، زندگی اجتماعی پیچیده تر می شود.

ارتباطات از صورت برخورد و آشنا به صورت برخورد بیگانه درمی آید. از همه مهمتر اعتقادات و رسوم مذهبی مشترک که موجب انسجام اجتماعی می گردد رو به تحلیل و تضعیف رفته و با کاهش محدودیت ها مذهبی حالت بی هنجاری تسریع می شود. به طوری که سودجویی ها آدمها از فشار هنجارها رها شده و کسب سود، فراتر از هر قاعده ای قرار می گیرد.

و در این صورت وقتی فرد نتواند به اهداف مورد احترام جامعه نائل شود با واقعیت تلخ شکست روبرو می شود و با توجه به تضعیف مذهب در جامعه مدرن که در این موقعیت می تواند احساس شکست در فرد را به نحوی جبران و ترمیم کند. موجب روی آوردن فرد به خودکشی، اعتیاد یا دیگر انحرافات خواهد شد[10]. در نتیجه امنیت اجتماعی را به چالش خواهد کشید.

کونیگ در تکمیل نظریه دورکیم، بر رابطه فقر و رفتار انحرافی تمرکز نموده و اعتقاد دارد که فقر به تنهایی (بدون دخالت عوامل دیگر بیشتر به عنوان یک عامل ثبات بخشی در جامعه تأثیر می گذارد کما اینکه در جامعه سنتی اینگونه بوده است. اما اگر در مقابل فقر تصویر یا قول آرزوهای بلندپروازانه ارائه شود فقر غیرقابل تحمل می گردد و انسان می گوشد با همه ابزار ممکن (چه مجاز و چه غیرمجاز) از وضعیت فقر بیرون بیاید. در نتیجه رفتار انحرافی رشد می کند لذا برحسب ن ظریه دورکیم و کوینگ می توان بیان داشت که وقتی در یک جامعه رشد سریع اقتصادی پدید می آید و در پی آن عده ای ثروتمند می شوند. و این ثروت به انحای گوناگون برای قشر فقیر به نمایش گذاشت می شود. وضعیت آنومی اجتماعی پدید می آید[11]، که امنیت فردی اجتماعی را تهدید کرده و گسترش و تداوم آن در جامعه موجب نارضایتی عمومی می شود و لذا سلامت جامعه نیز به خطر می اندازد.

علت کجروی اجتماعی در بین نوجوانانکجروی اجتماعینوجوانانروانشناسی انحرافات

بررسی تأثیراشتغال مادران بر سازگاری اجتماعی پسران مقطع راهنمایی شهرستان شهریار در سال تحصیلی 81-80

پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیراشتغال مادران بر سازگاری اجتماعی پسران مقطع راهنمایی شهرستان شهریار در سال تحصیلی 811380انجام گردید جامعه آماری شامل همه ی دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی شهرستان شهریار بوده که باروش نمونه گیری در دسترس 76 نفر انتخاب شده اند در دو گروه 44 نفری که مادران غیر شاغل(خانه دار) و32 نفر مادران شاغل داشتند به پرسشنامه ساز

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	63 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	67

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 8044

تمام فایل ها

چکیده:

پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیراشتغال مادران بر سازگاری اجتماعی پسران مقطع راهنمایی شهرستان شهریار در سال تحصیلی 81-1380انجام گردید.

جامعه آماری شامل همه ی دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی شهرستان شهریار بوده که باروش نمونه گیری در دسترس 76 نفر انتخاب شده اند در دو گروه 44 نفری که مادران غیر شاغل(خانه دار) و32 نفر مادران شاغل داشتند به پرسشنامه سازگاری اجتماعی کالیزنیا(cpi) پاسخ دادند.

این پژوهش دو فرضیه داشت که ،پس از تحلیل داده ها نتایج زیر را نشان داده است.

فرضیه اول مبنی بر وجود رابطه معنی دار بین اشتغال مادران وسازگاری اجتماعی پسران در سطح معنی دار 05/0 رد گردیده و 277/0= t بدست آمده حاکی از عدم وجود رابطه می باشد.

فرضیه دوم مبنی بر وجود رابطه معنی دار بین چه کسانی وسازگاری اجتماعی پسران در سطح معنی دار 05/0 ونتایج تحلیل ANOVA رد گردیده وحاکی از عدم وجود رابطه می باشد یعنی،اشتغال مادران،تأثیر در سازگاری اجتماعی فرزندان پسر ندارد.

فصل اول

مقدمه

سازگاری اجتماعی نوجوانان

روسو در قرن 17 مقالات متعددی در زمینه مسائل کودکان ارائه داد وعنوان کرد که کودکان زمینه ذاتی تشخیص درست از نادرست را دارا هستند،ولی تحت تأثیر قیود اجتماعی قرار گرفته اند. وی معتقد بود که کودک به طور ذاتی کارشگر فعالی است که تونائیهای بی شماری دارد واگر بزرگسالان زیاد دخالت نکنندتوانائیهایش شکوفا خواهد شد.(دبس، 1353).

نظرات افرادی مانند فروید،دیوئی وتغییرات اجتماعی حاصل شده در قرن حاضر تربیت کودک را دوباره مطرح کرد.

بطور خلاصه برخی از دانشمندان معتقدند کودک، موجودی گیرنده ودارای مغز انفعالی است که صرفاً به عوامل محیطی مانند تشویق وتنبیه پاسخ داده ورفتارش را بدینسال پایه گذاری می کند برخی دیگر تصور می کنند که رشد ونمو کودک در اثر یادگیری فعالانه او با محیط است وبه واسطه ابتکار وفعالیت وکسب تجارت شکل می گیرد امروزه ما شاهد آن هستیم که مهمترین اهمیت را برای کودکان قائل هستند دانشمندان گوناگون مطالعات گسترده ای در مورد نحوه رشد وپرورش کودکان دنبال می کنند اغلب متخصصین دوران کودکی وبه ویژه از تولد تا 6-5 سالگی را دوران پی ریزی شخصیت واساس مهمی برای رفتارهای آتی فرد می توانند آنان معتقدند شخصیت پدر ومادر وکیفیت آنان، بیش از هر عامل دیگری در تربیت وتکوین شخصیت طفل اثر گذار می باشد. والدین اولین کسانی هستند که در آئینه وضمیر حساس کودک نقش می بندند البته افراد دیگری به غیر از پدر ومادر در شکل گیری عادات ورفتارهای کودک مؤثر هستند ولی کیفیت این تأثیر گذاری نسبت به والدین به خصوص ما در دوران اولیه زندگی ضعیف می باشد.

مطالعات نشان داده است که اختلاف خانوادگی واشتباهات تربیتی ونیز بی اطلاعی والدین از تأثیر رفتار خود، عوامل مؤثری هستند که در سرنوشت آتی کودک سازگاریها وناسازگاریها، خوشبختی یا بد بختی او مؤثر هستند(قاسمی 1357) همه ما می دانیم که در میان همه پستانداران، نوزاد آدمی ناتوان ترین آنهاست وبه طولانی ترین دوره رشد نیاز دارد تا بتواند به کلیه فعالیتها ومهارتهای ویژه خود تسلط یابد فرزند آدمی، سالها وابسته است وتا دست یافتن به مرحله استقلال باید دوره طولانی یادگیری واکنش متقابل را از سربگذارند(اتکینسون، 1368).

اما پژوهشهایی که برروی نفرادان صورت گرفته،به طور فزاینده ای حاکی از آن است که چنین تأثیری جنبه متقابل دارد. یعنی رفتار نوزاد نیز پاسخهای والدین را شکل می دهد. برای مثال نوزادی که با قرار گرفتن در آغوش مادر آرام می گیرد احصاص بسندگی ووابستگی را در مادر ازدیاد می بخشد.

ماسن وهمکاران(1990) معتقدند بر طبق نظر بالبی نتیجه عمده کنش متقابل بین مادر وفرزند، به وجود آمدن نوعی وابستگی عاطفی است این ارتباط عاطفی سبب می شود که کودک به دنبال آسایش حاصل از وجود مادر باشد به خصوص هنگامی که احساس ترس وناامنی می کند، این وابستگی به مادر، نتایج طولانی خواهد داشت این نتایج عبارت است از :

فراهم آمدن سرمایه از امنیت عاطفی برای کودک وپی ریزی شالوده رابطه بعدی کودک با والدین اش ونیز نفوذی که آنها بعداً می توانند در اوداشته باشند.

- هر چند کودک انسان ظاهراً تمایلی فطری برای دلبستگی به دیگران دارد، اینکه کودک به کدام یک از والدین وابسته شود و نیز شدت و کیفیت وابستگی او تا حد زیادی بستگی به رابطه فردی والدین با کودک دارد. مطالعات نشان داده است در اغلب خانواده ها تاثیر مادران در خلق و خوی کودکان بیشتر از پدران است. البته دلیل این امر شاید ناشی از آن باشد که قسمت اعظم مسئولیت پرورش فرزند به مادر محول می شود این تاثیر مادری در صورتی که به حد افراد نباشد هیچ گونه اثر سویی برشخصیت کودکان به جا نمی گذارد (راجرز، . 1357).

- کارکرد زنان در خارج از خانه همانند دیگر پدیده های اجتماعی اززمان به زمان دیگر متحول می شود و این تحول و تغییرات ناشی از آن می تواند مورد مطالعه قرار گیرد (جار اللهی 1373).

- از دیدگاه روان شناسی، اشتغال زن، اولین اثرش تغییر در نحوة اجتماعی و تعاون با انسان هاست که می تواند روی خود پنداری آنها و همچنین موفقیت ایشان در امور مربوط به خانه فرزندان تاثیر بگذارد. از طرفی تثیرات مثبت آن در رابطه با پیشرفت و توسعه اجتماعی است مثل کنترل موالید، جلوگیری از فرهنگ مصرف گرایی و رشد فرهنگی و اجتماعی، از طرفی، تاثیرات منفی به علت قبول بر مسئولیت بیشتر ، عدم تخصیص وقت کافی برای کودکان، ارتباطات کوتاه جنبی با همسر و فرزندان و پرخاشگری نسبت به کودکان می تواند از علل و عوامل شروع بحث های خانوادگی و در نتیجه ایجاد ناسازگاری بین زوجین و دیگر اعضای خانواده شود ( موئل، مترجم رضوی 1367).

مینوچین (1974) عنوان می کند، خانواده خود یک کل ساختاری است یک واحد کل که عناصر درون آن بهم وابسته اند . تعاملات درون سیستم خانواده متقابل هستند و این تعاملات برای همسازی و انطباق با یکدیگر هستند .

پیش از آنکه روان شناسی و روان کاوی در دنیای ناشناخته درون انسان به کاوش بپردازند و پیش از آنکه بهداشت روانی و نقش آن در حفظ سلامت ارتباط های اجتماعی شناخته شود اغلب ناسازگاری ها و رفتارهای غیر اجتماعی و ضد اجتماعی به علت های نامعلوم نسبت داده می شود و به جای هر نوع درمان و کمکی به فرد، صرفا از راه مجازات های غیر عادلانه ظلمی مضاعف بر او روا می داشتند. تردیدی نیست که انواع بزه کاریها و جرائم اجتماعی، ریشه در نابسامانی های روانی دارد که آن نیز اگر علل بیولوژیک نداشته باشد. معلول محیط ناسالم اجتماعی است مطالعه نهاد خانواده و بررسی تغییر و تحولات آن ، از جمله مسائلی است که طی قرون و اعصار، مورد توجه محققان و عالمان بوده و در دهه های اخیر نیز از دید مکاتب مختلف مورد بررسی قرار گرفته است و به عنوان مثال، مکتب کارکردگرایی ساختی، معتقد است که اجزاء تشکیل دهنده یک نظام اجتماعی مرتبط به هم و وابسته به یکدیگر و عملکرد هر یک از اجزاء دوام و بقاء جامعه را موجب می شود در این دیدگاه خانواده سازمانی اجتماعی و متشکل از افرادی است که در رابطه با هم هستند . این سازمان کارکردهایی دارد که به بقا اجتماع کمک می کند.

پارسونز که یکی از طرفرادان این مکتب است، اعتقاد دارد جوامع انسانی به سمت و سویی حرکت می کنند. صاحبنظران بر این باورند از بین اعضاء خانواده آن کس که در تربیت کودک نقش اساسی و مهمی بر عهده دارد،‌ مادر می باشد. علت این امر شاید این باشد که همان ابتدا طفل، بیشترین کنش و واکنش عاطفی خود را با مادر برقرار می کند.

در واقع، هسته اصلی احساس امنیت، اعتماد، یا عدم اعتماد در کودک از رابطه = و مادرش سر چشمه می گیرد، در صورتی که این روابط ناسالم و نادرست باشد، احساس ناامنی و عدم اعتماد بر زندگی او سایه می افکند.

انسان در بسیاری از امور زندگی اجتماعی، با سایر افراد جامعه در رابطه است ، او باید برای رسیدن به هدف های مشترک تشریک مساعی کند . در چنین شرایطی و در رابطه با سایر افراد جامعه است که هر کس ناگزیر باید، نوعی سازگاری رضایت بخش دست یابد. به همین دلیل است که مشکلات و موانع آدمی، از حیات اجتماعی او مایه می گیرد.

مسئله اساسی که در این جامعه وجود دارد این است که آیا اشتغال مادر بر روی سازگاری فرزندان چه اثری دارد؟

اهمیت پژوهش

پژوهش حاضر ، دارای اهمیت فراوان است، بدان جهت که در جامعه کنونی اشتغال مادران و در نزد خانواده ها جایگاه مهمی دارد و در برخی از موارد تبلیغات فرهنگی جامعه هم سو با اشتغال آنان است و از طرفی در راستای اهمیت وجود یک مادر در خانه می باشد به نفش تربیتی مادران اشاره کنید . این مسئله افراد خانواده را دچار دوگانگی کرده و اگر آموزش و برنامه های مثبت برای افراد خانواده صورت نگیرد،‌ احتمال پدید آمدن عواقب سوء برای آنان بسیار خواهد بود.

لذا پژوهش درباره تاثیر اشتغال مادران بسیار حائز اهمیت است.

ضرورت پژوهش:

در خانواده، مهم ترین قشر آسیب پذیر نوجوانان هستند . چرا که در سن رشد قرار دارند و از لحاظ نیاز های روحی، جسمی، عاطفی به حمایت و رسیدگی مضاعف از طرف پدر و مادر ، محتاجند . اشغال مادران به سبب آنکه باعث دور شدن ساعاتی از روز یا شب را از مادر می شود . در رفتار و کنش های نوجوانان تاثیر بسزایی دارد. فرزندان دختر و پسر هر کدام یک سری احتیاجاتی مخصوص به خود دارند که اگر از طرف مادر تامین نگردد،‌باعث بروز رفتارهای سوء خواهد شد . و شاید اشتغال مادر به نوعی آزادی بی حساب برای نوجوانان بوجود آورد و همچنین کمتر پژوهشی در این زمینه انجام شده . از این جهت پژوهش در اینباره، ‌ضرورت بسیار داشته و این تاثیرات را بررسی می کند تا راهکارهایی برای مقابله با رفتار های نامناسب نوجوانان ارائه دهد .

محدوده پژوهش

پژوهش حاضر در سال تحصیلی 81-80 و بر روی یک مدرسه در شهرستان شهریار انجام شده و قابلیت تعمیم بر روی جامعه فوق را دارد .

تعاریف مفاهیم

اشتغال مادران : در این تحقیق به مادرانی اطلاق می شود که حداقل سه ساعت از شبانه روز را در خارج ازمنزل برای کسب درآمد به سر می برند (حداقل هفته ای 18 ساعت).

سازگاری: در این تحقیق منظور از سازگاری عبارت است از نمره ای که فرد در مقیاس سازگاری اجتماعی پرسشنامه روانی کالیفرنیا (CPI)کسب می کند.

مادر خانه دار: کسی است که از ابتدای تولد کودک هیچ گاه شغلی بیرون از نداشته و کار اصلی او خانه داری بوده است.

سطح تحصیلات: منظور از سطح تحصیلات کسب مدارج تحصیلی رسمی کشور از سطوح ابتدایی تا تحصیلات دانشگاهی است که در پنج قسمت

1- بی سواد 2- سواد قدیم یا ابتدایی

3- راهنمایی 4- دیپلم 5- بالای تر از دیپلم یا تحصیلات دانشگاهی

متغیر های پژوهش

متغیر مستقل : اشتغال مادران، تحصیلات مادر

متغیر وابسته : سازگاری اجتماعی

متغیر های مداخله گر: جو خانوادگی، مشکلات دوره نوجوانی

فرضیه های پژوهش

1- بین اشتغال مادر و سازگاری اجتماعی فرزندان پسر، رابطه وجود دارد.

2- بین تحصیلات مادر و سازگاری اجتماعی فرزندان پسر، رابطه ی وجود دارد.

فصل دوم

پیشینه پژوهش

سازگاری اجتماعی

سازگاری اجتماعی به عنوان مهم ترین نشانه سلامت روانی، از مباحث مهمی است که توجه جامعه شناسان،روان شناسان، روان کاوان، و به ویژه مربیان را طی دهه های اخیر به خود جلب کرده است. پیش از آنکه روان شناسی و روانکاوی در دنیای ناشناخته درون انسان به کاوش بپردازند و پیش از آنکه بهداشت روانی و نقش آن در حفظ سلامت ارتباطهای اجتماعی شناخته شود. اغلب ناسازگاری ها و رفتارهای غیر اجتماعی و ضد اجتماعی و علت های نامعلوم نسبت داده می شد. و به جای هر نوع درمان و کمکی به فرد، صرفا از راه مجازات های غیر عادلانه ظلمی مضاعف بر او روا می داشتند. تردیدی نیست که انواع بزهکاریها و جرائم اجتماعی، ریشه در نابسامانی های روانی دارد که آن نیز اگر عامل بیولوژیک داشته باشد. معلول محیط ناسالم اجتماعی است (مینجر، 1369).

مطالعه نهاد خانواده و بررسی تغییر و تحولات آن، از جمله مسائلی است که طی قرون و اعصار، مورد توجه محققان و عالمان بوده و در دهه های اخیر از دیدگاه مکاتب کاردکرد گرایی ساختی ، معتقد است که اجزاء دوام و بقاء جامعه را موجب می شود در این دیدگاه خانواده سازمانی اجتماعی و متشکل از افراد است که در رابطه با هم هستند. این سازمان کارکردهایی دارد که به بقاء اجتماع کمک می کند (ادیبی ،1385).

پارسونز که یکی از طرفداران این مکتب است اعتقاد دارد جوامع انسانی به سمت و سویی حرکت می کند. صاحبنظران بر این باورند از بین اعضای خانواده آنکس که در تربیت کودک نقش اساسی و مهمی بر عهده دار ، مادر می باشد. علت امر شاید این باشد که همان ابتدا طفل بیشترین کنش و واکنش عاطفی خود را با مادر برقرار می کند.

در واقع هسته اصلی احساس امنیت و اعتماد یا عدم اعتماد در کودک رابطه اولیه وی و مادرش سرچشمه می گیرد در صورتی که این روابط ناسالم و نادرست باشد ، احساس ناامنی و عدم اعتماد بر زندگی او سایه می افکند.

بی توجهی های طولانی بدرفتاری و محرومیت از صحبت ها در ابتدای زندگی منجر به ناسازگاری های موقت و گاهی طولانی در کودک می شود (ماسن ، 1367)

سازگاری ، مسئله ای که مخصوص انسان نمی باشد هر موجود زنده ای به فراخور حال خود ، به اقتضای طبیعت و مرحله تکاملی که بدان دست یافته است، ناچار است به طریقی که متضمن حفظ حیات و بقای اوست، خود را با محیط پیرامونش سازگار کند ، به دلیل اینکه در فرایند سازگاری وجوه اشتراک زیادی بین انسان و حیوان وجود دارد.

بخش عمده ای از دانش ما درباره فرایند سازگاری زیادی بین انسان ها و حیوان وجود دارد. بخش عمده ای از دانش ما درباره فرایند سازگاری در استان به تحقیقاتی که درباره حیوانات به عمل آورده است مبتنی می باشد. هر چه از نردبان تکامل بالاتر می رویم قابلیت انعطاف و یادگیری واکنش های عزیزی او را کاملا تحت شعاع قرار داده سات . انسان باید به استثنای واکنش های بازتابی ائلیه همه چیز را بیاموزد و به ویژه اعمال و رفتاری که وی سازگاری با محیط اجتماعی بکار می گیرد (والی پور، 1363).

انسان در بسیاری از امور زندگی اجتمایع، باس ایر افراد جامعه در ارتباط است او باید برای ادامه حیات و تامنی حوائج خود به زندگی گروهی تن در دهد و با دیگران بیا رسیدن به هدف های مشترک تشریک مساعی کند . در چنین شریطی و در رابطه باس ایر افراد جامعه است که هر کس ناگزیر باید به نوعی سازگاری رضایت مبخش دست یابد به همین دلیل سات که مشکلات و موانع آدمی ،‌از حیات اجتماعی او مایه می گیرد. به این ترتیب مفهوم سازگاری، از نظر آدمی یعنی سازگاری اجتماعی ، حتی برای ارضاء نیاز های زیستی ، انسان خود را با وضع اجتماعی و شرایطی که ساخته دست انسان است رو به رو می بیند. مقررات، توقعات، ارزشها، رقابت ها، همکاریها، کارشکنی هاموانع و عوامل و واقیع هایی از این نوع که او را در راه تامین خواستهایش هیچ گاه تنها نخواهد گذاشت.

گر چه به درستی بین سازگاری و ناسازگاری حد و مرز مشخص و معینی نمی توان یافت حالات بینابین این دو حالت بسیار زیاد است، فرایند سازگاری و ناسازگاری را باید خط پیوسته ، طولانی و مندرج تجسم نمود که نقطه آن درجه ای از ناسازگاری را بیان می کند.

در خط مفوض، از ناسازگاری شروع نمود و بعد به درجات میانه و سپس در پایان خط، با سازگاری کامل با محیط می رسیم که مقصود و عنایت همه افراد بشر است (والی پور 1363).

سازگاری را این طور تعریف می کند، منظور از سازگاری انطباق متوالی با تغییرات و ایجاد ارتباط بین خود و محیط به نحوی است که حداکثر خویشتن داری را همراه با رفاه اجتماعی ، ضمن رعایت حقایق خارجی پذیر می سازد. به این ترتیب سازگاری به معنی همرنگ شدن به جماعت نیست (راجرز 1357).

سازگاری به معنی شناخت این حقیقت است که هر فرد باید هدف های خود را با توجه به چهار چوب های اجتماعی و فرهنگی مطابق نماید. آن دسته از پاسخ های موجود زنده که باعث سازگاری موثر و هماهنگ او با موقعیتی که در آن گرفته است از پاسخ های موجود زنده که باعث سازگاری موثر و هماهنگ او با موقعیتی که در آن گرفته است می شود تعلیق یا وفق دادن شخص نسبت به محیط گویند ( مان ، مترجم ساعتچی 1364).

شعاری نژاد (1364) در کتاب خود می گوید، سازگاری عبارت است از:

1- عمل برقراری یک رابطه روان شناختی رضایت بخش میان خود و محیط

2- عمل پذیرش رفتار و کردار مناسب و موافق محیط و تغییرات محیطی

3- سازگاری موجود زنده با تحریکات درونی و بیرونی

روان شناسان به طور سنتی، سازگاری را ویژگی هایی از شخصیت بهنجار تلقی کرده اند که به خود کمک می کند تا خود را با جهان پیرامون خویش سازگار نماید . یعنی با دیگران در صلح و صفا زندگی کند جایگاهی در جامعه برای خود به دست آورد.

روان شناسان بسیاری معتقدند اگر اصطلاح سازگاری در معنی همنوایی با اعمال و اندیشه های دیگران تلقی شود، چنان باری از تلویحات منفی خواهد بود که دیگر نمی تواند توصیفی از شخصیت سالم به دست دهد. آنان بیشتر به ویژگی مثبتی مانند فردیت آفرینندگی و شکوفایی استعدادهای بالقوه تاکید دارند (الکینسون، ج دوم، 1368).

اگر می توانستید بر پایه ضوابط معتبر علمی درجه سازگاری افراد جامعه را اندازه گیری و سپس در یک منحنی توزیع پیاده کنید به احتمال قوی منحنی طبیعی به دست می آوریم.

به این ترتیب که در یک طرف منحنی، اقلیت کوچکی خیلی ناسازگار و در طرف دیگر منحنی اقلیت کوچکی وجود خواهد داشت و در میان آن دو گروه اکثریت افرادی وجود دارند که از سازگاری طبیعی برخوردارند (والی پور 1363).

نقش مادری و اهمیت روابط متقابل مادر – کودک

مهم ترین مسئله ای که در اشتغال زنان باید مورد توجه قرار بگیرد وجود نقش های متعددی است که زنان باید به عنوان همسر و مادر و گرداننده خانواده به عهده گیرد نقش هایی که در جامعه ما به صورت سنتی به آن نگریسته می شود و بعضاً با نقش مدرن زن به عنوان یک فرد شاغل در خارج از خانه در تعارض است وقتی زن ها نقش های زنانه را کنار می گذارند و فعالانه در زندگی اجتماعی شرکت می کنند، نه تنها از طریق سیستم اجتماعی تشویق نمی شوند بلکه در داخل جامعه زنان نیز مورد حمایت قرار نمی گیرند.

مادرانی که امکان دستیابی به شکل مناسب را ندانرد اغلب دچار یاس شده و در خانه مانند مشکلات عاطفی فرزندان حضور فعال زنان در بازار کار، تا حدی به ارگانیزم بدنی و روحی انان لطمه وارد می سازد در این میان کودکان وضع اسف بارتری دارند.

نخستن تماس های روحی و جسمی نوزاد با فردی است که در دوران شیر خوارگی مراقبت از او را به عهده می گیرد و این فرد معمولا مادر است (کارمل 1984).

روشی که مادران در قبال پاسخگویی به نیاز های نوزادان اتخاذ می کنند متفاوت است . ممکن است صبورانه و گرم، باشند و خشن و عاری از حساسیت و بی تفاوتی باشد . از دیدگاه علم و تربیت، برخوردهای اولیه مادر و کودک به هر کیفیتی که باشد نقطه ای است تولد روانی کودک از آنجا آغاز می شود.

سازگاری اجتماعیاشتغال زناننقش مادرینوجوانان

دانلود مشکلات درسی نوجوانان در دوران بلوغ

مشکلات درسی نوجوانان در دوران بلوغ دگرگونی ها و پیشرفت جوامع بشری به گونه ای است که اگر نهادهای تعلیمی و تربیتی بازنگری و بهسازی اجزاء خود را مورد توجه جدی قرار ندهند، سیل تحولات سبب تخریب بنیادهای اساسی اندیشه و عمل آنان خواهد گردید

دسته بندی	روان شناسی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	38 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	18

مشکلات درسی نوجوانان در دوران بلوغ

مقدمه

دگرگونی ها و پیشرفت جوامع بشری به گونه ای است که اگر نهادهای تعلیمی و تربیتی بازنگری و بهسازی اجزاء خود را مورد توجه جدی قرار ندهند، سیل تحولات سبب تخریب بنیادهای اساسی اندیشه و عمل آنان خواهد گردید. نظام آموزش و پرورش سرزمین اسلامی ایران می تواند با تکیه بر مبانی و اصول متخذه از فرهنگ غنی اسلامی و باز سازی و بهبود مستمر برنامه ها و اقدامات آموزشی و پر ورشی اهتمام نموده و بارش باران تحولات را در مسیرهای سالم زندگی و اصلاح هدایت نماید تا ثمره شیرین آن که ساختن نسلی مومن،اندیشمند و پویا در قرن آینده است،رخ نموده وآثار خوشایند تغییرات بهینه در زوایای مختلف زندگی فردی و اجتماعی مردم به ویژه نسل جوان آشکار گردد.

رویکرد تلفیق و فرآیند پیوند پرورش با آموزش از جمله مسایل و ضروریاتی است که در تغییر و تحولات جدید نظام آموزش و پرورش باید مورد توجه جدی و اساسی قرار گیردتا محاسن و معایب آن با روند پویا در برنامه عمل و محتوی اعمال گردد. آنچه مسلم است جهت دستیابی به آرمان های تلفیق آموزش و پرورش ، در حوزه صف و ستاد باید پیش بینی شود تا ضرورت این امر مورد کارشناسی قرار گیرد و نتیجتا امر تلفیق به شکل بهتر در هر حوزه آموزشی و پرورشی صورت پذیرد. امید است کاستی های نظام آموزش و پرورش ما با نگرش تازه و با تاکید بر سیاستهای تلفیق آموزش و پرورش که اصلاحات در نظام آموزشی و پرورشی را به همراه دارد مرتفع گردد و اهداف تعلیم وتربیت را که بر گرفته از اصول حاکم بر نظام آموزش و پرورش اسلامی است محقق سازد.

بر نامه ساعات پرورشی در این دوره تحصیلی نیز از اقداماتی است که در راستای سیاست ها و اهداف تلفیقی طراحی شده و بر اساس الگوی فرا شناختی و روشهای فعال تدریس شکل گرفته است و انتظار می رود مربیان ومدرسان ارجمند با نگاهی نوین و متناسب با ویژگیهای دوران تحول اجتماعی و خصوصیات دوره نوجوانی و بلوغ  دانش آموزان دوره راهنمایی در اجرای آن بیش از پیش اهتمام نمایند. بدون تردید مشارکت و هماهنگی مجموعه عناصر موجود در مدارس و کلاسها ی درس و اجرای موثر این برنامه در تحقق و عملیاتی نمودن سیاستهای  نوین آموزش و پرورش گامی موثر بوده و امید آ‎ن است زمینه رشد و شکو فایی دانش آموزان نوجوان کشور را فراهم نماید. 

مشکلات درسی در دوره بلوغ

محتوا

همزمان با ورود دانش آموزان به دوره بلوغ ، تغییرات قابل ملاحظه أی از حیث کمیت و کیفیت درسی، واقع می شود به گونه أی که همین امر دشواری ها و نگرانیهایی را برای آنان به ویژه دوره راهنمایی به وجود می آورد و بعضا توان و ظرفیت نوجوانان،پاسخگوی چنین مشکلاتی نمی باشد. این قبیل مشکلات گرچه ماهیت آموزشی و درسی دارند ولیکن آثار و پیامدهای آن به این حوزه محدود نمی شود و به قلمرو مسایل رفتاری و تربیتی،توسعه می یابد که از جمله آنها    می توان به رابطه میان افت آموزش و افت رفتاری اشاره نمود، یعنی دانش آموزانی که دچار افت درسی می شوند، زمینه مناسبی برای دست زدن به رفتار های نامطلوب ، می یابند.

تصویری از مشکلات درسی:

برخی از مشکلات درسی و آموزشی این دوره عبارتند از:

-          کاهش انگیزه درسی

-           ناتوانی در تمرکز حواس

-           عدم استفاده از روشهای صحیح مطالعه

-           ضعف در برنامه ریزی مطلوب

-           ناتوانی در مدیریت زمان

-          کاهش دقت

-           فلات یادگیری (سرحد یادگیری)

-           رویای بیداری هنگام مطالعه

-           اتلاف وقت

-           ناتوانی در اظهار وجود از راه گفتن یا نوشتن

-           احساس کندی در یادگیری

-           عدم توانایی در رقابت سالم با دیگران

-           ناتوانی در کارهای گروهی کلاس

-           بی رغبتی به ادامه تحصیل

-           ترک تحصیل

-           تکرار پایه(مردودی در یک پایه یا مقطع تحصیلی)

    شیوه های حل مشکلات درسی و آموزشی

برخی از پیشنهادهای مربوط به مرتفع ساختن مشکلات مزبور عبارتند از:

1-      ارائه تکالیف و برنامه های متنوع و متناسب با توانایی دانش آموزان

2-ایجاد پیوند عاطفی معلمین با دانش آموزان

3-استفاده از روشهایی در آزمونها که زمینه ی اضطراب امتحان را کاهش دهد.

4-ارزش گذاری برای علم و علم آموزی

5-تنوع در ارائه ی مطلب در کلاس و سازماندهی کلاس برای جذابیت بیشتر

نوع فایل:word

سایز :38.0 KB 

تعداد صفحه : 18

دانلود بررسی و شناخت عوامل مؤثر در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه

بررسی و شناخت عوامل مؤثر در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه پایان نامه بررسی و شناخت عوامل مؤثر در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه در 88 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	183 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	88

بررسی و شناخت عوامل مؤثر در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه

فکرت آموخت

«خروج از فرهنگ بدآموز غربی و نفوذ و جایگزین فرهنگ آموزنده اسلامی- ملی و انقلاب فرهنگی در تمام زمینه ها و درسطح کشور، آنچنان محتاج تلاش و کوشش است که برای تحقق آن سالیان دراز باید زحمت کشید و با نفوذ عمیق و ریشه دار غرب مبارزه کرد»

(امام خمینی (ره)، صحیفه نور، 19/9/63)

فرهنگ محصول پیشرفته و پیچیده عقل وذهن انسان فرآورده نیروی خلاقیت و آفرینندگی و «تفکر انتزاعی» و ادراک  و یادگیری است  فرهنگ کلید ارتباط عمیق و ثمربخش و حیات آفرین هم[1]ه آدمیان ، همه علماء و دانشمندان همه مخترعان و همه مختصصان و همگان و همگان است برای برقراری ارتباط با زندگی، جامعه ، با والدین، فرزند، همسر، با دوست، با استاد و معلم و مربی، با هستی ، با دیگران حتی خود. لذا اگر فرهنگ حذف شود و اگر هرکس از فرهنگ و تحلی فرهنگی، محروم شود همانند گل و گیاهی خواهد بود که از نور آفتاب و آب به عنوان مایه حیات دور مانده است. گل و گیاه بدون آب و روشنایی، یعنی هیچ، یعنی تهیه شده از خود مساله ی گرایش به فرهنگ بیگانه امروزه افکار عده زیادی را در کشورهای مختلف جهان به خود مشغول کرده است. و هم اکنون در بعضی از کشورها به عنوان یک معضل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، در آمده است. دانشمندان علوم روان شناسی و ترتبیتی و علوم اجتماعی، رهبران جوامع، والدین، بیان و معلمان، هر کدام از جهتی علاقمند به شناخت علت ها و عامل های ایجاد کننده این مساله هستند. در کشور ما سابقه این مساله به گذشته اهی بسیار دور بر میگردد. ولی شدت مساله ی گرایش به فرهنگ بیگانه به آغاز مشروطیت و تاسیس دار الفنون و موسسات دیگر غربی برمی گردد.

پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ، استکبار جهانی به سرکردگی امریکا،  مبارزات جدی و سازمان یافته خود را به اشکال گوناگون، از قبیل محاصره اقتصادی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و نیز حمله و هجوم تمام عیار فرهنگی، بر علیه انقلاب اسلامی و ارزشهای معنوی آن آغاز کرده است، و ثمره این شبیخون فرهنگی را در احیای فرنگی مآبی، گرایش به ارزشهای غیراسلامی و غیرمعنوی و … در بین افراد جامعه اسلامیمان، شاهد هستیم.

بنابراین، در برخورد با مساله ی گرایش به فرهنگ بیگانه، علمای روان شناسی تربیتی و اجتماعی باید از راه حلهای مناسب و سازنده ای را به منظور پیشگیری و ایمن سازی ارائه نمایند، و به تدریج فرهنگ اسلامی - ملی را جانشین فرهنگ بیگانه کرده، از صدمات آن بر قشر فعال و آسیب پذیر جامعه، یعنی نوجوانان و جوانان جلوگیری کنند زیرا از جمله پیامدهای گرایش به فرهنگ بیگانه ، فاجعه غربزدگی و بی هویتی نوجوانان است که در جوامع شرقی به صورت های مختلف در قرنهای اخیر، بروز و ظهور کرده است.

بنابراین قبل از هر چیز باید دامنه تحقیقات و مطالعات در این زمینه، افزایش یابد، زیرا با کمال تاسف باید گفته شود که تحقیق در این زمینه سابقه چندانی ندارد، و علی رغم اهمیت مساله، فعالیتهایی که در این رابطه قبل از انقلاب انجام شده است، هر چند ظاهران علمی اند ولی ترجمه کتابهای غربی بوده و راه حلهای جوامع غربی را دارند و یا متناسب بافت فرهنگی اجتماعی زمان طاغوت می باشند.

پس از انقلاب اسلامی نیز، کمتر تحقیق جامعی درباره مسایل و مشکلات نوجوانان و جوانان مخصوصاً در بعد فکری و فرهنگی انجام گرفته است. و حال آکه مساله گرایش به فرهنگ بیگانه و تهاجم فرهنگی، اکنون بعد سیاسی نیز پیدا کرده است، و تا آنجا که ما به تحقیقات انجام شده دست یافته ایم، تا کنون سه تحقیق در این زمینه انجام شده است محدود بودن تعداد پژوهشها موید آنست که باید تحقیقهای متعددی در این زمینه صورت گیرد، تحقییق حاضر نیز در راستای این منظور انجام شده است.

1-1- بیان مساله

مادر عصر انقلاب ارتباطات قرار داریم ، عصری که در آن «دهکده جهانی[2] مک لوهان[3]» ، تحقق یافته است.  امروزه برخلاف گذشته، وقتی حادثه ای اتفاق می افتد، انعکاس و حوزه انتشار آن به محل وقوع حادثه محدود نیست. بلکه فراگیر و جهانی است و نتایج «دهکده جهانی» کوچک شدن دنیا و پیدایش تعلق جهانی داده های خبری و حوزه انتشار و پیدایش همسایگی در بین ملتها، مانند همسایه های دیوار به دیوار است. به علت تماس مستقیم و غیرمستقیم افراد جوامهع مختلف انسانها به سادگی در برابر الگوهای فرهنگی مختلف قرار می گیرند.

در عصر امواج، فرهنگ ها و ارزشها، به جای حمل به وسیله کتابها و نشریات سوار بر امواج در اختیار بشر قرار می گیرند. امواجی که بدون وقفه   وبدون هیچ اذنی مرزهای جغرافیایی و کشوری و خانوادگی را در هم می شکنند و به درون زندگی انسانها وارد می‎شوند و بسته بودن مرزهای کشور، و دربهای منازل مانع و رادعی برای ورود به درون و اندرون خانه ها محسوب نمی‎شود.

(نامه فرهنگ شماره 1-1369) و (رفیع، 1373)

مک لوهان می گوید:

« این تلویزیون است … این رادیو است … که ماره به دوران  قبیله نشینی باز می گرداند.  یک قبیله بزرگ جهانی … آنها بار دیگر تمام مرزها را تغییر داده اند این دهکده جهانی من است»

(رشید پور، 1352، ص 135)

پیش بینی مک لوهان جالب است زیرا او در زمانی از دهکده جهانی صحبت کرده است که هنوز ماهواره  وجود نداشته است.

در عصر انقلاب ارتباطات و حاکمیت ماهواره قدرتهای برتر اقتصادی و تکنولوژی فرهنگ خود را به سراسر دنیا انتقال می دهند. « در حال حاضر آرایش کلی ارتباطات در سطح جهانی و وسایل تکنولوژیکی توزیع کننده این اطلاعات با خود ارزشها و آداب و رسوم و نهادهای فرهنگ مسلط غربی را توزیع می کننند».

(نامه فرهنگ شماره 1، 1369، ص 12)

و چون یکی از راههای حصول الگوهای رفتاری، یادگیری مشاهده ای است و نیز یکی از ویژگیهای مهم نوجوانان، الگوجویی است، نقش الگوهای ارائه شده از اهمیت ویژه ای برخوردار می‎شود و در شخصیت و فرهنگ نوجوانان و جوانان تاثیرات مهمی می گذارد.

حال اگر فرهنگ و الگوهای فرهنگی ارائه شده، توسط امواج ماهواره ای رادیویی و تلویزیونی، با ارزشها و الگوهای فرهنگ خودی تضاد داشته باشند و در جامعه نیز خلاء فرهنگی وجو داشته باشد و ارزشهای حاکم بر جامعه نیز با ارزشهای اسلامی - ملی، هماهنگی نداشته باشند، این عوامل موجب تعارض[4] و سردرگمی افراد جامعه به ویژه نوجوانان و جوانان گشته، زمینه فرهنگ پذیری[5] و تحول فرهنگی[6] و گرایش به فرهنگ بیگانه و غربگرایی[7] فراهم گشته که در صورت تشدید آن، به بیگانگی[8] از خود و غربزدگی[9] منجر می گردد.

ماهیت نگرش:

درمورد ماهیت نگرش می‎توان گفت که غالباً درک ما از نگرش (نسبت به یک شئی یا موضوع و …) خط مستقمی است که از احساسات مثبت شروع شده، به بی تفاوتی و بالاخره به احساسات منفی ختم می شود، از این رو موقع اندازه گیری نگرش، سعی براین است که نگرش سعی بر این است که نگرش افراد را بر روی یک خط مستقیم یا یک پاره خط معیار، به گونه ای قرار دهیم که با منظور داشتن نمره برای آن و یا نوعی ربته بندی، می‎توان از آن تعاریف تقریباً مثبت، شدیدا منفی و مانند آن به عمل آورد.

(اوپنهایم، 1369)

ابعاد نگرش:

نگرشها دارای ابعاد مختلفی هستند که عبارتند از:

1. نگرشها با توجه به ویژگیهای موضوع بر مفاهیم ارزیابی کننده مبتنی هستند و رفتار فرد را بر می انگیزند.

(Anderson and Fishbein, 1965)

1. نگرشها در کیفیت و شدت در پیوستاری از مثبت خنثی  از خنثی تا منفی در تغییر هستند.

(Kerch et al, 1962 , Mc Grath, 1964)

1. نگرشها ، دارای جنبه فطری یا رشد سرشتی یا بلوغ نیستند بلکه اکتسابی می باشند.

(Sherif and sherif , 1956)

1. نگرشها دارای موضوع خاص هستند.

(Sherif and sherif, 1956, Newcomfd et al , 1965)

1. نگرشها به صورتهای مختلف دارای ارتباط درونی، با یکدیگر می باشند.

(Krech et f al 1962, Mc Grath, 1964)

1. نگرشها نسبتاً ثابت و پایدار هستند.

(New comb et al 1965, sherif and sherif, 1956)

2- مقایسه بین نگرش و مفاهیم مشابه

بین نگرش و ارزش و عقیده و علاقه ، تفاوتها و شباهتهایی وجود دارد که به اختصار عبارتند از:

تفاوت عقیده و نگرش:

عقیده در ساده ترین سطح عبارت از چیزی است که شخص بر مبنای واقعیتها، درست می پندارد. برای مثال - شخص عقیده دارد که رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی از وقوع سوانح اتومبیل جلوگیری می‎کند. ولی عقیده ای که دارای یک جزء ارزیابی کنند و یک جزء هیجانی باشد نگرش نامیده می‎شود.

نگرشها، در مقایسه با عقاید، خیلی به دشواری قابل تغییر هستند، در صورتی که عقاید به سادگی تغییر می یابند.

(ارونسون، 1369)

تفاوت نگرش و علاقه:

علاقه و نگرش با یکدیگر تفاوتها و شباهتهایی دارند هر دو به دوست داشتن یا دوست نداشتن مربوط می‎شوند هر دوی آنها به ترجیح دادن ها در مورد گروهها، نهادهای اجتماعی و فعالیتها مربوطند و هر دو شامل احساسهای شخصی درباره چیزی هستند و همنی چیزی موجب تمایز و تفاوت علائق از نگرشها می گردد. یعنی در نگرش احساس فرد نسبت به یک گروه یا یک شی، یا یک نهاد اجتماعی مربوط می شود، اما در علائق احساس فرد نسبت به یک کار یا فعالیت مربوط است.

(کریمی ، 1370)

به طور خلاصه ، نگرش عبارت از مجموعه ای از شناختها، باورها، عقاید واقعیت ها است که حاوی ارزشیابیهای مثبت و منفی (احساسات) می‎باشد و همه آنها به یک موضوع مرکزی مربوط اند و این موضوع مرکزی همان موضوع یا شی مربوط به نگرش است.

(کریمی، 1370، ص 238-239)

3- تاریخچه گرایش به فرهنگ بیگانه (غربگرایی) در کشورهای اسلامی :

سیر تاریخی روند گرایش به غرب و غربزدگی، در کشورهای اسلامی را می‎توان به 3 دوره تقسیم نمود:

الف- گرایش آگاهانه به غرب

به منور اقتباس از شیوه های غربی جهت ستیز با قدرت غرب که به تدریج موجب علاقه و دلبستگی به غرب گردید که می‎توان آن را «غربگرایی» نامید.

ب- دوره خود باختگی و تسلیم و تقلید بی چون و چرا

چشم بسته از غرب یا دوره «غربزدگی»

ج- دوره مقابله و غرب ستیزی یا «طرد عناصر بیگانه و غربی» یا دوره «بازگشت به خویشتن»

(نقوی، 1361)

لازم به یاد آوری است که هدف از تقسیم بندی جریان گرایش به غرب، نشان دادن روال عادی آنها نسبت به این جریان است، نه این که تمام ممالک اسلامی در برابر این پدیده در زمان مشخصی عکس المعل یکسانی داشته اند. آغاز و پایان این جریان نیز در کشورهای اسلامی متفاوت است.

اکثر جامعه شناسان، تنها مرحله اول و دوم را در جریان غربگرایی مورد توجه قرار داده اند و مرحله سوم را که مرحله مقاومت و طرد بیگانه و بازگشت به خویش و فرهنگ ملی - اسلامی است نادیده گرفته اند. و تقسیم بندی آنها «اقتصادی» است و نه «فرهنگی» زیرا اقتصاد را زیر بنا تصور کرده اند. ولی مطالعات بیانگر این واقعیت است که بینش ، اعتقادات ، طرز تفکر، حتی در وضع اقتصادی نیز تحول ایجاد می‎کند و عقیده زیر بنا است و نه اقتصاد لذا این تقسیم بندی با بافته های علوم اجتماعی و سیاسی در مورد جهان اسلام مطابقت دارد.

(نقوی، 1361)

3-1- دوره های غربگرایی در کشورهای اسلامی :

در کشورهای اسلامی شروع غربگرایی ، ناشی از «غربزدگی» و دلبستگی شدید به غرب نبوده، بلکه دلیل غربگرایی، شناخت ضعف خود در برابر غرب و علاقه شدید آنها، برای تجدید عظمت و شکوه و جلال گذشته اسلام و ستیز با غرب و شکست دادن آن بوده است. یعنی مسلمانان می خواستند با سلاح خود دشمن، او را شکست دهند. ولی به تدریج خود قربانی آن سلاح گردیدند و به صورت یک انسان مقلد و چشم و گوش بسته در آمدند.

(نقدی، 1361)

در جامعه شناسی اسلامی، وقتی بحث «تحول» به میان می آید، آنچه که مهمترین مساله محسوب می‎شود «ایده آل» است. و تحول 2 نوع است:

الف- یا جامعه از ایده آل، دور می‎شود که این روند، موجب فساد و تباهی و انحطاط می گردد.

ب- یا جامعه تلاش می‎کند که مجدداً به ایده آل، نزدیک شد و آن را بدست آورد که این را اصلاح یا تجدید گویند.

(نقوی ، 1361)

لازم به یاد آوری است که در دوره ی اول گرایش به غرب، زمامداران و رهبران کشورهای اسلامی آغازگر آن بودند ولی در مرحله بعدی، استعمار ، رهبری این جریان را بدست گرفت.

ولی مجدداً استعمار گران بطور نامستقیم از طریق روشنفکران وطبقه ی اشراف، اهدافشان را دنبال کردند و بطور مستقیم وارد میدان نشدند.

(نقوی، 1361)

نقوی (1361) از «برنارد لیویس» نقل می کند، در کشورهایی مانند الجزایر و هندوستان که مستقیما توسط استعمارگران غربی اداره می شدند، جریان غربگرایی به آرامی و با احتیاط جلو رفت، زیرا این جریان موجبات نا آرامی و بر افروخته شدن خشم مردم و شورش برعلیه آنها را به دنبال داشت ولی در کشورهای نیمه مستعمره مانند ایران، ترکیه و مصر که در راس آنها زمامداران وابسته به غرب و ظاهراً مسلمان حکومت داشتند جریان غربگرایی به شدت تمام ادامه پیدا کرد و موجب غربزدگی گردید. زیرا دراین کشورها افراد به ظاهر مسلمان حکومت می کردند. لذا خطر شورش مردم و ایجاد مقاومت کمتر وجود داشت.

الف- غربگرایی، در ترکیه (عثمانی سابق)

عوامل گرایش به غرب در ترکیه را می‎توان نتیجه شکستهای امپراتوری عثمانی و ناکامی در فتح «وین» در سال (1095 هـ. ق. 1683 میلادی) و فتح منطقه آزوف توسط روسها در سال (1111هـ.ق- 1699 م) و واگذاری شبه جزیره مسلمان کریمه به روسها دانست. زیرا پس از شکستهای پی در پی دولت عثمانی از بیگانگان نتیجه گرفتند که علت غلبه دشمن، برتری شیوه ها و ابزار نظامی آنها است و لذا به اقتباس شیوه ها و ابزار نظامی از غرب تصمیم گرفتند .

کاریترین ضربه، که موجب شناخت ضعف مسلمانان در برابر غرب شد، اشغال مصر، توسط ناپلئون در سال (1213 هـ. ق. - 1798 م) است در آن زمان مصر جزیی از امپراتوری عثمانی محسوب می گردید.

در قرن 19 میلادی نیز امپراتوری عثمانی، میدان مبارزه قدرتهای استعماری و دولت عثمانی تشویق انگلیسیها، در زمینه شیوه های اداری و نظامی، دست به اصلاحاتی به شیوه غربی زد که این مساله یکی از عوامل مهم آغاز گرایش به غرب در ترکیه محسوب می‎شود.

(نقوی، 1361)

ب- غربگرایی و غربزدگی در مصر

غربگرایی در مصر، همزمان با ترکیه آغاز شد.

« … حمله ناپلئون به مصر در سال (1213 هـ.ق- 1798 م) بی گمان آغاز غربرگایی مصریان بود، اگر درابره تاثیر تمدن و فرهنگ فرانسه بر اصلاحات اجتماعی محمد علی تردیدی وجود داشته باشد، در تاثیر تمدن و فرهنگ فرانسه بر زندگی فرهنگی و گرایش مصر به غرب مجال تردید نیست»

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                     صفحه

چکیده ...................................................................................................................

تشکر و قدر دانی ..................................................................................................

تقدیم .....................................................................................................................

فصل اول: مقدمه...................................................................................................

1-1- بیان مساله .................................................................................................

2-1-  اهداف تحقیق..............................................................................................

3-1- اهمیت مساله ..............................................................................................

4-1- تعاریف اصلاحات مهم ...............................................................................

5-1- تعریف عملیاتی اصلاحات............................................................................

6-1- خلاصه .......................................................................................................

فصل دوم: پیشینه تحقیق.......................................................................................

پیشگفتار ...............................................................................................................

1-   تعریف، ابعاد و اجزای نگرش .........................................................................

2-   مقایسه بین نگرش و مفاهیم مشابه ................................................................

3-   تاریخچه گرایش به فرهنگ بیگانه در کشورهای اسلامی ..............................

3-1- دوره غربگرایی در کشورهای اسلامی ......................................................

الف- دوره غربگرایی در ترکیه ............................................................................

ب- دوره غربگرایی و غربزدگی در مصر............................................................

ج- دوره غربگرایی در ایران ................................................................................

4- دوره غربزدگی ...............................................................................................

الف- دوره غربزدگی در ترکیه ............................................................................

ب- دوره غربزدگی در ایران (رضا شاه، محمدرضا شاه) و اقدامات آنها ..........

5- دوره نهضت بازگشت به خویشتن..................................................................

نهضت بازگشت به اسلام در بعضی از کشورهای اسلامی .................................

نهضت بازگشت به اسلام در ترکیه .....................................................................

نهضت بازگشت به اسلام در ایران ......................................................................

آثار و پیامدهای گرایش به فرهنگ بیگانه .............................................................

ریشه ها و زمینه های گرایش به فرهنگ بیگانه ...................................................

نیازها و ویژگیهای نوجوانا ..................................................................................

ویژگیهای نوجوانان ..............................................................................................

تاثیرات محیط اجتماعی در رشد و شخصیت........................................................

تاثیر دوستان و همسالان بر رفتار نوجوانان........................................................

عوامل گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه براساس مطالعات و تحقیقات انجام شد   ه

خلاصه...................................................................................................................

فصل سوم: روش شناسی ....................................................................................

3-1- روش تحقیق ...............................................................................................

3-2- جامعه تحقیق و نمونه ................................................................................

3-3- ابزار تحقیق ................................................................................................

3-4- نحوه تهیه مقیاس و نمره گذاری آن ..........................................................

3-5- روش اجرا: (الف- مطالعه مقدماتی ب- اجرای نهایی) ..............................

روایی و پایایی ......................................................................................................

3-6- روشهای آماری .........................................................................................

خلاصه .................................................................................................................

فصل چهارم: یافته های تحقیق وتجزیه و تحلیل اطلاعات ....................................

پیشگفتار ...............................................................................................................

1-   آزمون سوال یک ............................................................................................

2-   آزمون سوال دو .............................................................................................

3-   آزمون سوال سه ............................................................................................

4-   آزمون سوال چهار .........................................................................................

5-   آزمون سوال پنج ............................................................................................

6-   آزمون سوال شش..........................................................................................

7-    آزمون سوال هفت .........................................................................................

8-   آزمون سوال هشت ........................................................................................

9-   یافته های دیگر ...............................................................................................

خلاصه و نتیجه گیری ..........................................................................................

فصل پنجم: خلاصه، نتیجه گیری و بحث .............................................................

پیشگفتار ...............................................................................................................

1-   خلاصه و نتیجه گیری.....................................................................................

2-   بحث ................................................................................................................

3-   محدودیت های تحقیق .....................................................................................

4-   رهنمودهای تحقیق...........................................................................................

الف- توصیه به والدین، معلمان و مربیان در رابطه با کودکان و نوجوانان ........

ب- توصیه به کارگزاران عالی کشور و متولیان امور آموزشی و پروشی و فره نگی

5-   پیشنهادها.........................................................................................................

6-   منابع................................................................................................................

7-   پیوست ها (پرسشنامه )...................................................................................

فهرست جدولها......................................................................................................

 عنوان                                       صفحه          

جدول الف - جدول گروه نمونه به تفکیک دبیرستان و ناحیه ..............................

جدول ب- ضریب آلفای گرانباخ محاسبه شده برای تحقیق حاضر......................

جدول شماره 1- مقایسه میانگین نگرش دختران و پسران..................................

جدول شماره 2- مقایسه میانگین نگرش دختران بر حسب وضعیت اعتقادی .....

جدول شماره 3- مقایسه میانگین نگرش پسران بر حسب وضعیت اعتقادی ......

جدول شماره 4- مقایسه میانگین نگرش دختران برحسب وضعیت اعتقادی  خانواده       

جدول شماره 5- مقایسه میانگین نگرش پسران برحسب وضعیت اعتقادی خانواده         

جدول شماره 6- مقایسه میانگین نگرش دختران برحسب شیوه تربیتی خانواده

جدول شماره 7- مقایسه میانگین نگرش پسران برحسب وضعیت اعتقادی .......

جدول شماره 8- مقایسه میانگین نگرش دختران برحسب وضعیت اعتقادی- اخلاقی دوستان      

جدول شماره 9- مقایسه میانگین نگرش پسران برحسب وضعیت اعتقادی- اخلاقی دوستان       

جدول شماره 10- مقایسه میانگین نگرش دختران برحسب میزان استفاده از رسانه های گروهی

جدول شماره 11- مقایسه میانگین نگرش پسران برحسب میزان استفاده از رسانه های گروهی  

جدول شماره 12- مقایسه میانگین نگرش دختران برحسب چگونگی  گذران اوقات
فراغت ...................................................................................................................

جدول شماره 13- مقایسه میانگین نگرش پسران برحسب چگونگی گذران اوقات
 فراغت ..................................................................................................................

جدول شمراه 14 و 15- تحلیل واریانس مقایسه نگرش دختران و پسران برحسب وضعیت اقتصادی خانواده    

جدول شماره 16- آزمون «توکی» مقایسه میانگین نگرش دختران برحسب وضعیت اقتصادی     

جدول شماره 17 و 18- تحلیل واریانس نگرش دختران و پسران برحسب میزان تحصیلات مادر

جدول شماره 19- آزمون «توکی» مقایسه میانگین دختران برحسب میزان تحصیلات مادر         

جدول شماره 20 و 21- تحلیل واریانس نگرش دختران و پسران برحسب سطح تحصیلات مادر

جدول شماره 22- آزمون «توکی» مقایسه نگرش دختران برحسب تحصیلات پدر

جدول شماره 23 و 24- تحلیل واریانس نگرش دختران و پسران برحسب سن ....

جدول مشاره 25 و 26- تحلیل واریانس نگرش دختران و پسران برحسب
دبیرستانها ............................................................................................................

جدول شماره 27- آزمون «توکی» مقایسه میانگین نگرش دختران برحسب
دبیرستانها ............................................................................................................

فهرست نمودار ها

عنوان                                                                                                                 صفحه

نمودار شماره 1- مقایسه میانگین نگرش دختران و پسران در کل نمونه ..........

نمودار شماره 2- مقایسه میانگین نگرش دختران بر حسب وضعیت اعتقادی ...

نمودار  شماره 3- مقایسه میانگین نگرش پسران بر حسب وضعیت اعتقادی ....

نمودار شماره 4- مقایسه میانگین نگرش دختران برحسب وضعیت اعتقادی
خانواده .................................................................................................................

نمودار شماره 5- مقایسه میانگین نگرش پسران برحسب وضعیت اعتقادی
خانواده .................................................................................................................

نمودار شماره 6- مقایسه میانگین نگرش دختران برحسب شیوه ی تربیتی
خانواده .................................................................................................................

نمودار شماره 7- مقایسه میانگین نگرش پسران برحسب شیوه ی تربیتی
خانواده .................................................................................................................

نمودار شماره 8- مقایسه میانگین نگرش دختران بر حسب وضعیت اعتقادی- اخلاقی دوستان    

نمودار شماره 9- مقایسه میانگین نگرش پسران برحسب وضعیت اعتقادی- اخلاقی دوستان      

نمودار شماره 10- مقایسه میانگین نگرش دختران بر حسب میزان استفاده از رسانه های گروهی        

نمودار شماره 11- مقایسه میانگین نگرش پسران برحسب میزان استفاده از رسانه های گروهی

نمودار شماره 12- مقایسه میانگین نگرش دختران بر حسب چگونگی گذران اوقات
فراغت....................................................................................................................

نمودار مشاره 13- مقایسه میانگین نگرش پسران برحسب چگونگی گذران اوقات
فراغت....................................................................................................................

نمودار شماره 14- مقایسه میانگین نگرش دختران و پسران برحسب سطح تحصیلات مادر        

نمودار شماره 15- مقایسه میانگین نگرش دختران و پسران برحسب سطح تحصیلات پدر         

نمودار شماره 16- مقایسه میانگین نگرش دختران برحسب سن........................

نمودار شماره 17- مقایسه میانگین نگرش پسران برحسب سن..........................

نمودار شماره 18- مقایسه میانگین نگرش دختران در دبیرستانهای مختلف .....

نمودار شماره 19- مقایسه میانگین نگرش پسران در دبیرستانهای مختلف .......

نمودار شماره 20- مقایسه میانگین نگرش دختران و پسران در دبیرستانهای
مختلف ..................................................................................................................

دانلود بلوغ و هویت یابی نوجوانان

بلوغ و هویت یابی نوجوانان مقاله بلوغ و هویت یابی نوجوانان در 33 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	28 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	33

بلوغ و هویت یابی نوجوانان

«بلوغ و هویت یابی»

«نوجوانان را می‎توان به مرغان دور پروازی تشبیه کرد که وجودشان پیدایش سرزمین های ناپیدایی را در افق به دریانورد نوید می‎دهد.

ما که دریاهای ژرف را به پیش می رانیم و نمی دانیم کی و کجا به خشکی می رسیم، باید این نوید را گرامی داریم و پیام ها و اشارات نوجوان را تفسیر و درک کنیم.»

فهرست :

خصوصیات عمومی دوران بلوغ...........................................................................

خواهش های فطری و خواهش های اکتسابی در دوره جوانی.............................

فراهم کردن غرایز در این دوره (تکالیف نوجوان)................................................

چگونگی رشد شخصیت در این دوره...................................................................

اظهار وجود و اثبات شخصیت..............................................................................

چگونگی دستیابی به استقلال.................................................................................

انتخاب دوست........................................................................................................

چگونگی رشد و تکامل جسمانی از تولد تا پایان دوره جوانی...............................

عکس العمل های روانی دختران نسبت به تغییرات بدنی.......................................

رابطه ی بلوغ جسمی با بلوغ روانی.......................................................................

خود دوستی و دگردوستی در این دوره ..............................................................

بلوغ........................................................................................................................

مقدمه

هدف از تهیه ی این تحقیق شناسایی بلوغ و هویت یابی است . این که نوجوانی چه دوره ای است؟ ‌خصوصیات شخصیتی، جسمانی، روحی و روانی نوجوان در این دوره چگونه است؟ او باید چگونه در برابر تغییرات حاصل از این دوره عکس العمل نشان دهد؟ …

در این دوره نوجوان در یک تبدیل شخصیتی قرار دارد افکار و حالات وی به سوی بلوغ و در مسیر کامل تر شدن حرکت کند. در این تحقیق از مواردی چون خصوصیات عمومی دروان بلوغ، خواهش های فطری و اکتسابی ، رام کردن غرایز، تفریحات سالم، تفریحات زیان بخش، رشد و اظهار وجود، استقلال و دوست یابی نوجوانان، بلوغ جنسی که خود یکی از عامل های تشویش و نگرانی در دختران و پسران است و انحرافات جنسی سخن به میان آمده است.

خصوصیات عمومی دوران بلوغ

-        برقرار کردن مناسبات کاملتر با همسالان خود

-        کامل کردن نقش اجتماعی خود به عنوان یک مرد یا یک زن

-        قبول کردن وضع جسمانی خود و استفاده از آن به طور مؤثر

-        به دست آوردن استقلال عاطفی و از میان بردن وابستگیهای عاطفی با والدین  و سایر افراد بالغ «فطام روانی»

-        اطمینان حاصل کردن درمورد استقلال اقتصادی.

-        انتخاب شغل و آماده کردن خود جهت احراز آن.

-        آماده نمودن خود جهت انتخاب همسر و تشکیل خانواده.

-        پرورش دادن مهارتهای هوشی و مفاهیم لازم جهت شرکت دادن در زندگی اجتماعی.

-        کامل کردن رفتار اجتماعی و قبول کردن مسئولیت های مربوط بدان.

-        آشنا شدن با یک دسته از ارزشهای اخلاقی و تحصیل یک فلسفه حیاتی ارضاء کننده[1].

از دیگر خصوصیات عمومی دوران بلوغ عبارتند از :

دارا بودن مشکلاتی چون عصبانیت ، ناآرامی، علاقه به تنهایی، رغبت نشان دادن نسبت به امر و نهی کردن، بهانه گیری، ناراضی بودن از وضع زندگی، جرو بحث کردن با اعضای کوچکتر خانواده، لجباز بودن، نداشتن توانایی برای بازگویی وضعیت روحی و علاقه های خود و مسائل خانه و خانوادگی، وضع موقعیت اجتماعی، دینی و اخلاقی، مسائل مربوط به تحصیل و غیره.[2]

رام کردن غرایز در این دوره

-        برقراری ارتباط منظم و مستمر با خداوند و تلاش در جهت خودسازی.

-        برخورداری از «فلسفة زندگی» روشن و بهره مند شدن از ارزش «معنا» در طی زندگی خویش.

-   استفاده از اوقات فراغت در فعالیتهای خلاقه و سازنده ، عنصر، کارهای دستی، فعالیتهای ورزشی،‌ مطالعه جهت دار و …

-        تفاهم با والدین به عنوان صمیمی ترین دوستان.

-        انتخاب مربی و یا یکی از معلمانی را که بیشتر دوست می دارد به عنوان محرم راز.

-        نیاز داشتن به غذا و استراحت کافی و برنامه برای مطالعه و کار .

-        برای مخارج خود برنامه ای را اجرا می کنند و از بهداشت بدنی غفلت ننماید.

نوجوان باید بداند که او هم مانند دیگران است یعنی وضع خاصی ندارد.[3]

رام کردن غریزه در این دوره می‎تواند از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار گیرد مثل:

جنبه زیستی : در این مورد رشد سریع بدن، آشکار شدن تفاوتهای بدنی نسبت به پسران، برهم خوردن تعادل تن در اثر ترشح غدد، پیدایش تغییراتی در وزن، قد، رنگ چهره، قدرت و قوت بدن، رشد بدن، پیدایش دگرگونیهایی در رفتار و در خوی ها و غریزه جنسی و صفات ثانوی جنسی در او دیده می‎شود. از حدود 12-14 سالگی قاعدگی در او پیدا می‎شود ، مسئله ای که دختران از آن ترس دارند و این حالت ماهانه خود نشان دهنده آمادگی او برای زن شدن و مادر شدن و داشتن فرزند است.

در همین سنین انحرافات غریزی برای برخی از آنها که از آگاهی و ایمان کافی برخوردار نیستند پدید می‎آید مثل حالت همجنسی دوستی، رابطه با دختران معاشر، عاشق شدن نسبت به معلمان، جستجوی محیط خلوت برای ارضای تمنیات جنسی و … تحریکات در آنان در سایه دیدن، شنیدن، لمس کردن شدید است.[4]

---