|
بررسی نقش زیر دریائی های ایران در امنیت خلیج فارس و دریای عمان
پژوهش بررسی نقش زیر دریائی های ایران در امنیت خلیج فارس و دریای عمان در 83 صفحه ورد قابل ویرایش
|
|
| دسته بندی | علوم انسانی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 468 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 83 |
بررسی نقش زیر دریائی های ایران در امنیت خلیج فارس و دریای عمان
فصل اول : طرح تحقیق
بخش اول: عنوان
پژوهش در مورد نقش زیر دریائی های ایران در امنیت خلیج فارس و دریای عمان
بخش دوم: مقدمه
امروزه در جهان گشاده و پهناوری زندگی می کنیم .اندیشه توانا و پیدایشگر بشری اعماق دریاها و آسمانها را تسخیر کرده و به بسیاری از مشکلات اسرار افرینش پی برده است. انسان خاکی توانسته است مقدار زیادی از مبانی علوم را تغییر داده و فرضیه هائی را که سالیان دراز اساس کار دانشمندان بوده از عصری به عصر دیگر متحول سازد واقعیت این است که جهان دائماً در حال تغییر و تحول بوده و آرزوهای دیرینه بشری یکی پس از دیگری تحقق یافته، به نحوی که بشر دیروز امال و آروزهای بر باد رفته خود را بواسطه نبوغ بشری توانسته به آنچه که طبیعت بطور وضوح او را از داشتن آن محروم نموده است دست یابد. امروز پرواز حتی بصورت سفر در فضا انجام میشود و قدرت محرکه اتمی او را قادر نموده که تقریبا بدون وابستگی به اکسیژن اتمسفر به زندگی در زیر آب بپردازد.
لذا به جهت اهمیت ویژه دریا در ابعاد مختلف نظامی - سیاسی- اقتصادی- فرهنگی برای کشور جمهوری اسلامی ایران نیروهای دریائی ارتش و سپاه باید از انعطاف پذیری ویژه ای برخوردار باشند و همواره باید آینده نگر بود که آینده با چه سرعتی تغییر می کند، تا بتواند امادگیهای لازم برای پاسخ گویی قاطع به تهدیدات جواب داد.
با توجه به تغییرات بعمل آمده در توان رزمی کشورهای ساحلی خلیج فارس، نیروهای دریایی ارتش و سپاه باید قادر باشند که از تمامیت ارضی کشور در ابهای جنوبی دفاع نماید.
لذا بر اساس این تفکر و اهداف متعالی انقلاب اسلامی و سابقه چند ساله در فعالیتهای دریایی و تجارب بدست آمده در جنگ تحمیلی (دریایی) و آگاهی از تجهیزات موجود یگانها و لمس مشکلات یگانها و همچنین علاقه مندی پژوهشگر، به موضوع اعلام شده از طرف دانشکده کنترل و فرماندهی، در مورد نقش زیر دریائی های ایران و خلیج فارس و دریای عمان، در حد توان هر چند ناچیز و ناقص جهت اهداف مورد نظر اقدام شود.
فصل اول
بخش سوم:
بیان مسئله:
آیا زیر دریائی های ایران باعث بوجود آمدن امنیت در منطقه میشود
بخش چهارم:
اهمیت مسئله:
یکی از مسائل مهمی که برای کشور ما در حوزه خلیج فارس اهمیت دارد تأمین امنیت منطقه میباشد. خصوصا اینکه آن منطقه از نظر استراتژیک در جهان حائز اهمیت باشد خلیج فارس با دارا بودن ذخایر نفتی دنیا که عامل بحرکت در آوردن اقتصاد کشورهای صنعتی غرب می باشد و داشتن نقطه استراتژیکی تنگه هرمز که گلوگاه این شریان حیاتی با سایر نقاط جهان می باشد حائز کمال اهمیت میباشد.
برای جمهوری اسلامی ایران که بیشترین خط ساحل را در شمال خلیج فارس و دریای عمان دارا میباشد و همچنین تمامی صادرات نفتی خود را از طریق پایانه های نفتی در این منطقه انجام میدهد و علاوه بر آن اغلب واردات خود را از طریق بنادر در جنوبی انجام میدهد ثبات و امنیت این منطقه دارای کمال اهمیت میباشد.
متاسفانه تجارب حاصله در طول جنگ تحمیلی حاکی از آن بود که ایادی نظامهای استکباری از هیچگونه تلاش در جهت تهدید این منافع و نا امن کردن منطقه در جهت تضعیف جمهوری اسلامی ایران فروگذار نکردند. جهت مقابله با تجاوزات دشمن علاوه بر بکارگیری تجهیزات موجود در نیروی دریایی کشور اعم از ارتش وسپاه و نبودن یک عامل کنترل کننده مطمئن جهت کشتیرانی و بر حذر داشتن تردد کشتیهای دشمن همواره حس می گردد که یگانهای زیر سطحی بصورت مکمل و همراه با یگانهای سطحی کشور توانسته در منطقه خلیج فارس و دریای عمان این سیادت دریایی را انجام دهد.
بخش اول: وضعیت ژئوپولتیک خلیج فارس و دریای عمان
منطقه خلیج فارس در 24 و 30 درجه عرض شمالی و 48 و 57 درجه طول شرقی (نسبت به نصف النهار گرینویچ) واقع شده است و از شمال شرقی به سواحل جمهوری اسلامی ایران و از مشرق به دریای عمان و از جنوب و مغرب به شبه جزیره عربستان محدود می گردد.
سایر مشخصات منطقه خلیج فارس بشرح زیر میباشد:
- طول 800-850 کیلومتر، از دهانه اروند رود، دهانه و رودی تنگه هرمز.
- بیشترین عرض 350-375 کیلومتر در قسمت میانی خلیج فارس
- کمترین عرض حدود 50 کیلومتر در قسمت تنگه هرمز
- مساحت حدود 240.000 کیلومتر مربع
- طول سواحل عربی حدود 1740 کیلومتر
- طول سواحل ایرانی حدود 1260 کیلومتر از ساحل رودخانه اروند رود تا مرز پاکستان بندر گواتر.
- مجموع طول سواحل حدود 3000 کیلومتر
- حجم آب خلیج فارس 1012‑* 13 مترمکعب یا 1300 میلیارد متر مکعب
- عمیق ترین نقطه خلیج فارس 93 متر(در حدود 15 کیلومتری جزیره تنب بزرگ)
10.مناطق عمیق در اطراف جزایر ابوموسی - تنب بزرگ- لاوان- فارسی
11.عمق قسمتهای شرقی 50-80 کیلومتر
12.عمق قسمتهای غربی 10-30 کیلومتر
13.جهت جریان آب از شمال به جنوب شرقی میباشد.
14.ارتفاع امواج حداکثر 3 متر میباشد.
15.تعداد جزایر : حدود 130 جزیره.
16.بزرگترین جزیره : قشم (ایرانی در شمال منطقه)
17.بزرگرتین جزیره جنوبی: بوبیان(کویتی) و بحرنی.
18.کشورهای همجوار خلیج فارس: ایران- عراق- کویت- عربستان- بحرین- قطر- امارات و عمان
19.کشور دارای بیشترین ساحل: ایران
20.کشور دارای کمترین ساحل: عراق
کرانه های شمالی و شرقی خلیج فارس همه کوهستانی است و از چندین رشته کوههای متوالی که با یکدیگر موازی هستند تشکیل یافته و هر چه دور میشود ارتفاع آنها بیشتر میگردد و این رشته جبال بوسیله دره هایی از هم جدا و دشت هایی میان آنها ایجاد می گردد که دارای هوای گرم و سوزان است.
سواحل جنوبی و غربی آن به استثنای قسمت شمالی عمان بسیار پست بوده و در بعضی تخته سنگهای زیرابی موجود است. در قسمت بالای خلیج یعنی مصب رودهای بهمن شیر و شط العرب پست و رسوبی است. عمق خلیج درهر ساحل آن مرتفع باشد بیشتر و هر جا پست باشد کمتر است.
کرانه های شمالی خلیج فارس: اوضاع جغرافیایی کرانه های شمالی خلیج فارس از مصب شط العرب تا خلیج چاه بهار از این قرار است:
- در راس خلیج فارس دلتاهای شط العرب - بهمن شیر- رود هندیان قرار گرفته است. در دهانه شط تا راس القران سواحل تماما باتلاقی است و در مجاور آن به استثنای دهانه بهمن شیر و شط العرب آبادی وجود ندارد و حوزه های متعددی که مهمترین آنها خود موسی است دیده میشود.
بندر امام خمینی به فاصله 92 کیلومتری دهانه خور موسی و بندر ماهشهر در 18 کیلومتری جنوب شرقی بندر امام خمینی قرار دارد.
- از راس القران، راس الطلنب خط ساحلی تشکیل خلیج پهناوری را میدهد. طول کرانه بین این دو راس 50 کیلومتر وبسیار پست میباشد.
- ازراس الطنب خط ساحلی تا 20 کیلومتری شمال غربی بوشهر کشیده میشود. سواحل این قسمت پست و ارتفاعات دور از ساحل واقع شده است.
- بنادر مهم بین قسمت عبارت است از بندر دیلم، گناوه، ریک، بوشهر
- سواحل دشتی:
از جنوب شبه جزیره بوشهر یک رشته کوه در امتداد ساحل کشیده شده بتدریج پست و شنی میشود. در نزدیک این کرانه ها بواسطه باتلاقی بودن زمین و خورهای مختلف آبادی مهمی وجود ندارد و آبادیهای کوچک محلی آمد و شد قایقهای محلی است.
- سواحل شیب کوه:
از شرق بندر دیر تا بندر چاوک میباشد. در تمام طول این کرانه سلسله جبالها بقدری نزدیک و ریاست که بنادر در دامنه کوه واقع شده با حداکثر 10 کیلومتر در پشت بنادر کوهستان میباشد. بنادر مهم ساحل شیب کوه عبارتند از: کنگان- طاهری- عسلویه- نابند- شیو- مقام- نخیلو- چیرو
- سواحل جهانگیریه:
از بندر چاوک به مسافت 40 کیلومتر بطرف شرقی کشیده شده و از آنجا در امتداد شمال شرقی به مسافت 105 کیلومتر تا بندر ضمهیر رفته است. رشته ارتفاعاتی که تا غرب بندر چاوک نزدیک کرانه مهمتر شده است از شمال چاوک امتداد شرقی را گرفته و در 27 کیلومتری بندر خمیر ناحیه باتلاقی منتهی میشود.
بنادر مهم این کرانه عبارتند از : چاوک- مغور- بستانه- شباس- لنگه- کنگ.
در جنوب ساحل بندرلنگه از کنگ بطرف مشرق تپه زیرآبی و پس از آن جزیره قشم میباشد. یک قسمت از این سواحل یعنی از 30 کیلومتری شرق تا بندر خمیر (بطول 48 کیلومتر) باتلاقی و بعد بتدریج اراضی کرانه تا بندر عباس از حال باتلاقی خارج شده و شنی میشود.
کرانه های شمالی جزیره قشم (در حدود 30 کیلومتری از کرانه) باتلاقی پوشیده از درختهای کوچک است و پس از آن مجدداً ساحل تا رأس قشم که انتهای شرقی جزیر ه است سنگی وشنی میشود.
- سواحل بندر عباس و مغستان:
بندر عباس در ساحل شمالی تنگه هرمز که مدخل خلیج فارس میباشد قرار گرفته و زمینها هر چه از کرانه دور بشوند بلندتر گردیده و در چند کیلومتری ساحل به تپه هائی که ارتفاع آنها در حدود 30 متر است می رسد. در پشت این تپه ها پستی و بلندی اراضی شدید شده و ارتفاع آنها تا 220 متر می رسد. در پشت این تپه ها پستی و بلندی اراضی شدید شده و در ارتفاع آنها تا 220 متر می رسد. در دنبال این اراضی سلسله کوههای گنو و در 800 کیلومتری نبدر عباس سلسله کوه فارغان واقع است.
کرانه های بحر عمان:
از بندر عابس ساحل در امتداد شرقی و جنوب شرقی، تا دهانه میناب به مسافت 43 کیلومتر امتداد می یابد. این قسمت از کرانه بسیار پست و باتلاقی است از خور میناب ساحل در امتداد جنوب که کرانه های شرقی تنگه هرمز را تشکیل میدهد تا راس الکوه کشیده میشود. بنادر کوچکی در این کرانه واقع شده که مورد استفاده کشتیهای کوچک است.
- ازراس الکوه خط ساحلی بطرف مشرق امتداد یافته در 40 کیلومتری آن بندر جاسک میباشد اراضای کرانه در این قسمت پست و باتلاقی و دارای خوردهای متعددی است.
حوزه های نفتی ایران در خلیج فارس:
حوزه نفتی بحر گانسر و هندیجان: این دو حوزه نفتی که از قدیمی ترین حوزه های فلات ایران در خلیج فارس هستند در 8 مایلی جنوب شرقی راس بهرگان در منتهی الیه شمالی خلیج فارس، قرار دارند.
نفت استخراجی از این دو حوزه: با لوله های زیرآبی به ترمینال نفتی بحرگان که در نزدیکی بندر امام حسن قرار دارد، حمل در اینجا توسط دو بریه مخصوص که در وسط دریا قرار دارند در کشتیهای نفتکش بارگیری میشوند.
کشتی های تا ظرفیت 250 هزار تن قادر به بارگیری از این بریه ها که ظرفیت یکی از آنها 6 هزار تن در ساعت و دیگری 1400 تن در ساعت است میباشد.
حوزه نفتی نوروز: این حوزه نفتی در 84 کیلومتری شمال غربی جزیره خارک قرار دارد. احداث چاههای این حوزه توسط شرکت سریپ، که یک شرکت مختلط ایرانی- ایتالیایی است انجام شده اما در حال حاضر بطور مستقل توسط ایران اداره میشود.
نفت استخراج شده خط لوله زیرآبی بطول 90 کیلومتر جهت بارگیری به ترمینال بحرگان حمل میشود حوزه نفتی ابوذر: این حوزه نفتی یکی از مدرنترین حوزه های نفتی درخلیج فارس است و در 75 کیلومتری غرب جزیره خارک قرار دارد. در اطراف این حوزه چاه های نفت زیرابی متعددی وجود دارد که چندین سکو تولیدات نفت را از اعماق دریا استخراج و با لوله زیرآبی بطول 72 کیلومتر جهت صدور به جزیره خارک ارسال میکند .
حوزه نفتی سروش: این حوزه نفتی در فاصله 27 کیلومتری جنوب حوزه ابوذر واقع شده و دارای 10 چاه نفت است در حال حاضر این حوزه نوع نفت سنگین و غیر مرغوب غیرفعال است. نفت استخراج شده از این حوزه در یک منبع شناور عظیم ذخیره شده سپس با یک بویه مخصوص به کشتی های نفتکش تا ظرفیت 170 هزار تن تحویل میشود.
حوزه نفتی فروزان: این حوزه نفتی در فاصله 95 کیلومتری جنوب غربی جزیره خارک قرار گرفته و دارای مقدار زیادی چاههای نفتی و سکوهای تولید است. این حوزه نفتی با حوزه نفتی جان متعلق به کشور عربستان مشترک است. نفت استخراج شده با یک خط لوله زیرابی جهت صدور به جزیره خارک حمل میشود.
حوزه نفتی رستم: این حوزه نفتی در 105 کیلومتری جنوب جزیره لاوان واقع شده است. نفت استخراج شده با لوله زیرآبی به جزیره مزبور حمل میشود.
حوزه نفتی رخش: این حوزه نفتی در 27 کیلومتری شمال شرق حوزه نفتی رستم واقع شده است. نفت استخراج شده با لوله زیرابی جهت صدور به جزیره لاوان حمل میشود.
حوزه نفتی سلمان (ساسان): این حوزه نفتی در 135 کیلومتری جنوب جزیره لاوان واقع شده و دارای تاسیسات نفتی گسترده و چاه های نفت متعدد است. این حوزه نفتی با حوزه نفتی ابوالبوخس که متعلق به بحرین است مشترک میباشد. نفت استخراج شده با لوله زیرابی جهت صدور به جزایر لاوان حمل میشود .
حوزه نفتی سیری:
این حوزه نفتی در 32 کیلومتری جنوب غربی جزیره سیری واقع شده است در نزدیکی این حوزه، چاه های نفتی حوزه فاتح، که متعلق به امارات و دوبی است قرار دارد. نفت استخراج شده حوزه سری با لوله زیرآبی جهت صدوربه جزیره سری حمل میشود.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول.................................................................................................................... 1
بخش اول: عنوان........................................................................................................ 1
بخش دوم: مقدمه....................................................................................................... 2
بخش سوم: بیان مسئله.............................................................................................. 4
بخش چهارم: اهمیت مسئله ....................................................................................... 4
فصل دوم: ادبیات تحقیق............................................................................................ 6
بخش اول: وضعیت ژئوپولتیک خلیج فارس و دریای عمان....................................... 7
بخش دوم: اهمیت تنگه هرمز .................................................................................... 30
بخش سوم: مسئله جزایر ابوموسی- تنب بزرگ و تنب کوچک................................. 33
بخش چهارم: تاریخچه سخت زیردریائی................................................................... 43
بخش پنجم: کاربرد زیردریائی در جنگ اول و دوم جهانی ...................................... 45
بخش ششم: مشخصات فنی زیردریائی..................................................................... 47
بخش هفتم: انواع زیر دریایی و مقدورات آن............................................................. 61
بخش هشتم: اهمیت زیر دریائی................................................................................. 65
بخش نهم: ماموریت نیروی دریائی ارتش و سپاه..................................................... 68
بخش دهم: مشخصات ونوع زیردریائی های ایران.................................................... 70
فصل سوم: روش اجرائی تحقیق................................................................................ 73
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل ..................................................................................... 76
فصل پنجم: خلاصه تحقیق و پیشنهادات و تعاریف و اصطلاحات ............................ 87
منابع و مأخذ.............................................................................................................. 92
