پاورپوینت مدارس علوم دینی و بررسی دو مدرسه جدید و قدیم جده بزرگ اصفهان
این پاورپوینت در 54 اسلاید می باشد.
مدارس علوم دینی
و بررسی دو مدرسه جدید و قدیم جده بزرگ
گزیده ای از مطالب اسلاید ها :
مدرسه جده بزرگ
مدرسه جده بزرگ واقع در استان اصفهان و شهر اصفهان
نوع بنا : تاریخی ،
قدمت : صفویه (1058 ه ق)، ( تاریخ میلادی : 1501-1722 م)
در بازار بزرگ اصفهان و در نزدیکی بازار زرگرها دو مدرسه از زمان شاه
عباس دوم باقی مانده که از مدارس بزرگ و باشکوه دوران صفوی است. این دو
مدرسه در طول دهها سال حیات خود، دانشمندان و روحانیون برجسته ای را در خود
پرورش داده اند. این دو مدرسه به جده بزرگ و جده کوچک معروف هستند.
مدرسه جده بزرگ که در دو طبقه ساخت شده در بازار اصلی اصفهان واقع است و
نهر آبی از میان آن می گذرد. وجه تسمیه آن به این علت است که جده بزرگ شاه
عباس آن را ساخته است. کتیبه ای که در سر در مدرسه است با خط ثلث با کاشی
معرق بر زمینه کاشی لاجوردی است. تاریخ آن 1058 هجری قمری و خطاط آن محمد
رضا امامی است . در این کتیبه به نام شاه عباس دوم و جده او اشاره شده
است. تزئینات داخل مدرسه جده بزرگ کاشیکاری است. در ضلع شرقی صحن مدرسه
لوحه کوچکی است که با خط نستعلیق مشکی تاریخ تعمیر مدرسه را به سال 1334
ذکر کرده است.
آدرس :اصفهان - بازار بزرگ اصفهان و درنزدیکی بازار زرگرها
احداث الحاقی این مدرسه با حمایت مدیر حوزه علمیه استان اصفهان حضرت آیت
الله طباطبایی نژاد در سال ۱۳۸۵ احداث و مرمت بافت قدیمی آن توسط دفتر فنی
مهندسی مرکز مدیریت حوزه علمیه و با نظارت اداره میراث فرهنگی در سالهای
۱۳۹۰ و ۱۳۹۳ انجام گرفته است و دارای برنامه های آموزشی و خوابگاهی می
باشد.
مدرسه جده کوچک
در یکی از بازارچه‌های بازار بزرگ اصفهان به نام «قهوه کاشی‌ها» قرار دارد.
← مسیر مدرسه
این محل در چهار وقفنامه از چهار مدرسه اصفهان در دوره صفوی ، جنبِ خان
مشهور به ارفروشان معرفی شده است. مسیر اصلی بازار، در زمان بنیان مدرسه،
از قهوه کاشی‌ها به سرای ساروتَقی (در محل: ساروتْقی) می‌رفت و از بازارچه
مشیرْ انصاری و فضای میان هارونیه و مسجد علی علیه‌السلام و «درب حمامْ
کُرسی» و بازار گندم‌فروشان می‌گذشت و به بازار قاز منتهی می‌شد و جدّه
کوچک نیز، همچون اغلب مدارس و کاروانسراها ، در این مسیر بود.
← بانی بنابر کتیبه مرمرینی
بنابر کتیبه مرمرینی که بر دیوار یکی از غرفه‌های حیاط شمالی مدرسه نصب
شده، این عمارت به امر دلارام خانم (جدّه شاه عباس دوم) و به سعی ولی آقا
ساخته شده و بنای آن در رجب ۱۰۵۷ پایان یافته است.
← موقوف
بر اساس کتیبه سردرِ مدرسه، جدّه کوچک وقفِ طلاب اثناعشری شده و ثواب
وقف به روح صفی میرزا (مقتول ۱۰۲۴)، فرزند ارشد و ولیعهد شاه عباس اول ،
هدیه شده است.
ظاهراً دلارام خانم، مادر صفی میرزا و همسر شاه عباس اول بوده و به همین
سبب، او را جدّه بزرگ شاه عباس دوم خوانده‌اند. در پشت وقفنامه مدرسه،
فهرستی از کتاب‌های وقفی آمده که به چهار دسته تقسیم شده‌اند و ثوابِ وقفِ
هر دسته، به ترتیب، به شاه عباس ماضی، دلارام خانم، صفی میرزا و شاه صفی
اختصاص یافته است.
← ساختمان مدرسه
مدرسه جدّه کوچک در دو طبقه بنا شده و مساحت آن حدود هفتصدمتر مربع است.
درِ ورودی مدرسه، داخل بازار و در ضلع جنوبی عمارت واقع شده و کتیبه سردر
آن به خط ثلث محمدرضا امامی ، خوشنویس نامور دوره صفوی، بر زمینه کاشیِ
معرق لاجوردی است. نمای آجری اطراف عمارت نیز با کاشی کاری تزئین شده است.
این مدرسه دارای حیاط جنوبی و حیاط شمالی است.
دور تا دور حیاط جنوبی را حجره‌هایی در دو طبقه احاطه کرده است. امروزه
این مدرسه ۳۷ حجره طلبه‌نشین (۱۵ حجره در طبقه پایین و ۲۲ حجره در طبقه
فوقانی) دارد؛ ولی میر سیدعلی جناب اصفهانی در ۱۳۰۲ ش، شمار حجره‌ها را ۳۸
باب ذکر کرده، که احتمالاً اختلاف شمارش مربوط به حجره‌ای است که بعدها
آشپزخانه شده است.
حیاط شمالی مدرسه، که از حیث ارتفاع بالاتر از حیاط جنوبی است، مشتمل
است بر یک مسجد و چند غرفه ایوانی شکل. بنا بر سنگ‌نوشته نصب شده در حیاط
شمالی، ساختمان این مدرسه آخرین بار در ۱۳۸۰ ش مرمت شده است. جدّه شاه،
مدرسه جدّه کوچک را بر «علمای علوم یقینیه و عملیّه» شیعه وقف کرده و
موقوفات بسیاری به آن اختصاص داده است، از جمله قسمتی از قریه قُهاب اصفهان
و یک حمام و هجده دکان.
یک‌دهم از منافع این موقوفات، حق‌التولیة متولی و مابقی با نظر وی به
وظیفه و مقرری مدرّس، طلبه، مؤذن و خادم اختصاص یافته است. مدرسه جدّه کوچک
از ابتدای تأسیس طلبه‌نشین و خوابگاهی بود و به ندرت در آن تدریس می‌شد،
اما فهرست بیش از هفتاد کتابِ وقفی مدرسه، که عمدتاً در فقه ، اصول ، تفسیر
، کلام شیعی و عرفان است، نشانه‌ای از اهداف علمی مدرسه در بدو تأسیس آن
است. بخشی از حجرات ، هشتی ورودی و آشپزخانه در سالهای 1390 و 1391 توسط
دفتر فنی مهندسی مرکز مدیریت حوزه علمیه استان اصفهان و با حمایت مدیر
محترم حوزه علمیه حضرت ایت الله طباطبایی نژاد انجام گرفته است و از مدارس
آموزشی خوابگاهی می باشد.
