دانلود بررسی عملیات زمین‌شناسی ایران

بررسی عملیات زمین‌شناسی ایران پایان نامه بررسی عملیات زمین‌شناسی ایران در 150 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم پایه
فرمت فایل	doc
حجم فایل	5762 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	150

بررسی عملیات زمین‌شناسی ایران

گزارش مربوط به زمین شناسی منطقه اشتهارد ESHTEHARD

        ·موقعیت جغرافیایی و راه های ارتباطی

منطقه مورد بررسی در محدوده میان  تا  طول شرقی و  تا  عرض شمالی جای دارد.

ارتفاعات منطقه: بلندترین بخش منطقه بلندایی برابر با 2125 متر و پست ترین بخش آن ارتفاعی نزدیک به 1131 متر دارد. بزرگترین مناطق مسکونی شهری منطقه عبارتند از: بوئین زهرا و اشتهارد.

راه های ارتباطی اصلی منطقه عبارتند از: جاده آسفالته مرد آباد به قزوین که از شهرهای اشتهارد و بوئین زهرا می گذرد، جاده آسفالته بوئین زهرا به ساوه و جاده خاکی هجیب به زرین ده

        ·زمین ریخت شناسی (ژئومورفولوژی)

عوامل کنترل کننده زمین ریخت شناسی در منطقه را می توان عامل ساختاری، لیتولوژیکی، دگرسانی و آب و هوایی برشمرد. سنگهای آتشفشانی ائوسن ارتفاعات منطقه را پدید آورده است. نواحی گسله عمده در مرز جدا کننده برجستگی ها و مناطق پست، جای دارند. فزون بر آن بیشتر طاقدیس ها ارتفاعات منطقه را پدید آورده اند، شرایط آب و هوایی نیز سبب کنترل زمین شناسی شده است به گونه ای که گرانیت ها بر اثر هوازی گودیهایی را در منطقه پدید آورده است. در این میان گفتنی است که دگرسانیهای گرانیت ها در این راستا دست اندر کار بوده است. سنگ نهشته های نئوژن نیز به دلیل سست بودن واحدهای سنگی آن فرسایش پذیرند و مناطق پست و کم ارتفاعی را پدید آورده اند.

        ·چینه شناسی

در منطقه مورد بررسی، سازندهای کهن تر از ائوسن دیده نمی شود.

        § ائوسن

الف) ائوسن میانی: ائوسن میانی در منطقه با توف های سبز رنگ که گاهی متمایل به آبی است مشخص می شود، این توف ها ستبرایی نزدیک به چند متر دارند، در میان توف ها ایگینمبریت های قرمز رنگ با ترکیب داسیتی و گدازه های داسیتی قرمز رنگ دیده می‌شود به همین سان به گونه ای میان لایه ای چند لایه آهکی ناپیوسته و عدسی شکل سیاه و کرم رنگ در میان توف ها دیده می‌شود- این واحد در بردارنده فسیل استراکود و بقایایی از نومولیت است که در اثر تبلور دوباره ساختمان داخلی آنها از میان رفته است و از این رو سن آنها به درستی قابل تشخیص نیست. توف های سبز در افق های بالاتر نخست به توف های جوش خورده سبز تا خاکستری و سپس به توف های ریولیتی کرم رنگ تبدیل می شوند. با توجه به رخساره توف ها (هیالوکلاستیک) و وجود لایه های آهکی محیط پیدایش توف های از دیدگاه رخساره سنگی می توان این سری را با واحدهای E₅ – E₄ – E₃ در منطقه قم –آران مقایسه کرد که امامی در سال 1981 برای منطقه یاد شده معرفی کرده است.

ائوسن میانی در منطقه به 5 واحد سنگی تفکیک شده است که عبارتند از:

 واحدی است که دربرگیرنده ائوسن میانی به گونه ای عام و فراگیر، این نام گذاری در آن بخش هایی از ائوسن میانی انجام شده است که امکان تفکیک واحد وجود نداشته است در برخی بخش های ائوسن میانی دربرگیرنده واحد گدازه ای و ایگنیمبریت های قرمز رنگ است. در این نقاط ماگمای داسیتی توف های سبز را به سان سیل و دایک بریده و یا در پیکر روانه های آتش فشانی بر روی لایه های توف جریان یافته است، چندین افق از این گدازه ها و سنگهای ایگنیمبریتی در منطقه دیده می شوند که میان آنها لایه های توفی نیز به چشم می خورد در این میان دایکها و سیلتها تنها و تنها در توف ها جایگزین شده اند و ائوسن بالایی را نمی برند. توفهای ائوسن میانی از دیدگاه ترکیب با سنگهای یاد شده همسانی دارند و گمان می رود تناوبی از تکاپوهای گدازه ای و انفجاری در روند زمانی ائوسن میانی انجام گرفته باشد و ماگما با ترکیب داسیتی حوضه رسوبی ائوسن میانی را تغذیه کرده باشد دایکها و سیلتهای یاد شده در واقع نماینده سنگهای نیمه آتشفشانی (Subvolcanic) ائوسن میانی اند. قرون به آن ترکیب شیمیایی توف ها (داسیتی) و هم ارز ترکیب سنگهای ماگمایی یاد شده است و نشان از آن دارد که خاستگاهی یگانه دارنده قائده این واحد مشخص نیست. در روی این واحد ایگینمبریت و گدازه تیره رنگ جای می‌گیرد. سنگهای این واحد دربرگیرنده توف های سبز است که بخش بزرگی از سنگهای این واحد را پدید می آورد، ایگینمبریت و گدازه داسیتی قرمز رنگ‌اند.

 واحدی دربرگیرنده لایه های توفی رنگ با ترکیب ریولیتی است این توف ها در بالای توف های سبز و زیر واحد  جای می‌گیرد. از این رو توف های یاد شده بخشهای بالایی ائوسن میانی را پدید می آورند. البته گسترش سطحی این توف ها در همه جا یکسان نیست و در جاهایی توف های سبز به گونه ای مستقیم در زیر واحد  جای می‌گیرند. این توف ها گاه دچار پدیده کائولینی شدن شده اند. از دیدگاه پتروگرافی کرم رنگ و دانه ریز هستند و تا اندازه ای دچار دگرسانی کائولینی شده اند. بافت نخستین سنگ ولکانو کلاستیک است که اجزای شیشه پس از پیدایش متبلور شده اند، قطعات بلورین در آنها دیده نمی شود.

این واحد دربرگیرنده یک لایه بازالت سیاه رنگ است. گسترش سطحی این لایه بسیار اندک و کم گستره است و در میان توف های کرم رنگ جای گرفته است.

شامل لایه های آهکی ناپیوسته عدسی شکل به رنگ کرم و سیاه است. این واحد در بین توف های کرم رنگ مشاهده می‌گردد. در یکی از پلاکهای تهیه شده از این واحد یک قطعه مشکوک به فسیل نومولیت که ساختمان داخلی آن از بین رفته بود و یک استراکود مشاهده گردیده است.

این واحد شامل گدازه های داسیتی قرمز رنگ و ایگنیمبریت های داسیتی قرمز رنگ است. رنگ این واحد قرمز روشن است و در بین توف های سبز به صورت افق هایی دیده می‌شود. همچنین به صورت دایک و سیلهایی نیز دیده می‌شود که تغذیه کننده این افق های گدازه ای ایگنیمبریتی بوده است.

ب) مجموعه ائوسن بالایی

مجموعه سنگهای ائوسن بالایی با رنگ تیره شان به آسانی از سری سبز ائوسن میانی قابل تشخیص است این مجموعه که به گونه ای همشیب بر روی سری سبز ائوسن میانی جای می گیرد، دربرگیرندة گدازه های آندزیتی و لاتیتی با بافتی بیشتر پورفیریک و گاهی مگاپورفیریک است که در بخشهایی به گونه ای متناوب با لاپیلی توف قرار می گیرند. به طور تقریب در همه افتها ، پهنه ها و لایه های ایگنیمبریتی را می توان دید. گدازه و گنبدهای ریولیتی گسترشی کمتر دارند. برخلاف سری سبز میانی که نشان از ولکانیسم زیردریایی دارد مجموعه ائوسن بالایی نشان دهنده ولکانیسم قاره ای تا دریایی کم ژرفا (ساحلی) است.

ائوسن بالایی در منطقه به 3 بخش تقسیم می‌شود: 1- بخش پایینی 2- بخش میانی 3- بخش بالایی.

1- بخش پایینی ائوسن بالایی: دربرگیرنده تناوبی از لایه های گدازه ای و ایگنیمبریت با توف و لاپیلی توف است، این بخش در حقیقت نمایاگر مرحله گذر از فوران انفجاری و محیط دریایی به مرحلة فوران آرام گدازه ای و محیط قاره ای تا ساحلی است که در آن لایه های گدازه ای و ایگنیمبریت افقهای پایینی آن دارای ترکیب به گونه ای کلی اسیدی است. گاهی سنگهایی با ترکیب میانه نیز در میان آنها دیده می‌شود. 

گزارش مربوط به زمین شناسی منطقه قم (کوه های دو برادر-گنبدهای نمکی)

موقعیت جغرافیایی

ناحیة مورد بررسی در مختصات جغرافیایی   تا  طول شرقی و   تا  عرض شمالی واقع شده است . آب و هوای قم به نسبت گرم وخشک است بیشترین درجه حرارت در تابستان بالای صفر و کمترین آن در زمستان  زیر صفر است میزان بارش سالیانه قم نزدیک به MM122 است راه آسفالته وراه آهن قم- تهران، قم – کاشان ، قم – اراک و راه آسفالته قم – کازرون  ونیز جاده های درجه 2 و3 از راههای  ارتباطی محدودة مورد مطالعه هستند از دیدگاه ریخت شناسی قسمت شمال شرقی ناحیه را بخشی از دریاچه حوض سلطان پدید آورده این دریاچه به طور کلی    KM  120 گستره دارد و پست ترین محل ان نزدیک به  750 m  از سطح دریا بلندی دارد.

از رشته کوههای جنوب غربی ناحیه می توان به کوه یزدان با بلندای m   1630 از سطح دریا اشاره کرد . شهر قم   920 m از سطح دریا ارتفاع دارد و در جنوب شرقی ورقه جای گرفته است در غرب اتوبان قم راستای ارتفاعات دو چاه ، کمر کوه و تپه‌های زبرون در جنوب غربی ناحیه شرقی – غربی است . ولی بلندیهای جنوب شرقی ناحیه از جمله کوه سفید،‌نرداقی ،‌خضر و کلاه قاضی و نیز بلندیها و تپه های ماهورهای شمال ناحیه راستایی نزدیک به شمال غربی – جنوب شرقی دارند . این ناهمواریها توسط دشتی گسترده که مسیر رودخانه های قم رود و قره چای است از هم جدا شده اند.

        · زمین ریخت شناسی:

سنگهای آتشفشانی و سنگ آهک های الیگو- سیوسن و کنگومرای پلیوسن،‌تپه ماهورها و کوههای نیمه شمالی ناحیه را با راستای شمال غربی – جنوب شرقی پدیدآورده است. نیمه جنوبی ناحیه قم از یک سری ناودیس ها و تاقدیس های با دامنه هایی با شیب ملایم تا تند پدید آمده است مناطق برجسته را سازند قرمز بالایی در کوه یزدان پدید آورده است و سنگ آهک های ستیغ ساز، سازندقم از نظر بلندی پس از آن به شمار می رود ردیف های و لکانیک موجود در ینمة شمالی ناحیه در مجموع بلندیهای متوسطی را پدید آورده اند . سنگهای رسوبی و آذرآواری ائوسن بلندیهای کم و شیب توپوگرافی ملایمی دارند و بخش های b,e,d  از سازندقم و نیز بخش های ماری سازند قرمز بالایی و زیرین دره ساز و زود فرسای هستند کوه نمک قم یکی از گنبدهای نمکی است که بیش از 1200 متر از سطح دریا بلندی دارد. این گنبد بر روی محور تاقدیس واقع شده است و بر روی کناره های جنوبی آن گدازه آندزیشی جای دارد. و احتمالاً در اثر وزن خود، انحلال نمک و حرکت گنبد نمکی به صورت چندین بلوک جدا از هم (در ابعاد متغییر) شکسته شده است.

 · موقعیت ناحیه قم در زمین شناسی ایران:

منطقه مورد نظر از دیدگاه زمین شناختی درزون ایران مرکزی و بخشی از مواد آتشفشانی ارومیه دختر جای گرفته است. در این محدوده سنگهای رسوبی،‌آذرین و آذرآواری سنوزوییک برون زد دارند و کهنترین سنگهای پدید آمده در این منطقه مربوط به فعالیتهای آتشفشانی دورة ائوسن پسین است.

ردیف های لکانیک و آذرآواری ائوسن پسین به طور عمده در نیمة شمالی منطقه و با راستای شمال غربی – جنوب شرقی جای دارند و از شمال غربی تا کوههای آرارات در ترکیه ادامه دادند و از جنوب شرقی قسمتهایی از زون ایران مرکزی را در بر می گیرد.

        · چینه شناسی :

- ائوسن پسین (( Eu :  

در بر گیرندة سنگ های آتشفشانی بازیک تا امید همراه با سنگهای آذرآواری ،‌مارن ، ماسه سنگ و شیل است. حجم و وسعت بخش آتشفشانی به مراتب بیشتر از بخشهای رسوبی است ریفهای آتشفشانی – رسوبی ائوسن پسین نزدیک به 282 کیلومتر مربع از بخشهای شمالی در برمی گیرد.

ارتباط حد زیرین آن با واحدهای قدیمی تر پوشیده و بر روی مرز بالایی آن (کوه گلستان) با نا پیوستگی فرسایشی سازندقرمز زرین جای دارد. از آنجاییکه در شمال منطقه برای تعیین جایگاه سنی این واحد کوشش فراوان به عمل آمده ولی فسیل شاخصی شناسایی نشد. در مطالعه مقاطع نازک نمونه های سنگی واحد  Eu اغلب آندزیت ها به شدت اکسیدشده و اسید آهن 20 تا 25 درصد آنرا فرا گرفته است.

دگرسای بسیار پیشرفته ای دارد ( سریسیت، کانی های رسی، کربنات و کمی کلریت) و گاهی در برخی نمونه ها بافت به سوی میکروگراندلار گرایش می یابد ولی بافت پورفیرتیک در آن پیشرفته است بر پایه دیاگرامهای ارائه شده توسط آردیس و باراگار 1971 متوسط تا بازیک به ترتیب درمحدودة کالکوآلکالن وتعداد کمتری درمنطقه توله ایتی(دیاگرام      AFM) و گروهی از آنها در محدودة ساب آلکالن و بخشی در محدوده آلکالن جای گرفته اند.

-    در جنوب باختری محدوده ورقه در منطقه کوه گلستان ، واحد  Eu رخنمون دارد و در اصل سنگهای آتشفشانی با ترکیب آندزیتی بصورت جریان گدازه ای، دایکهای تغذیه کننده و سیل با بافت کم و بیش پورفیری و سنگهای آذرآواری هستند دارای ساخت لایه ای قابل تشخیص و رنگ عمومی آنها خاکستری تا خاکستری متمایل به سبز و در برخی نقاط کرم رنگ است حد زیری این سنگها مشخص نیست ولی بر روی حد بالایی آن با ناپیوستگی فرسایشی سازند قرمز زیرین جای گرفته است.

-         زیر واحد    :  

در کوه گلستان و بسوی بخشهای بالائی ردیف آتشفشانی (Eu)،لایه های آذرآواری با دانه بندی تا درشت به رنگهای سبز،‌خاکستری و قرمز با میانلایه های آهکی نومولیت دار جای دارند. این سنگ ها آهک ها ضـخیم لایه، فسیل دار. برنگ قهوه ه ای روشن همراه با میانلایه هایی از مارن هستند که به شکل عدسی در داخل سنگهای آتشفشانی ائوسن جای دارند . از نمونه آهکی این واحد میکروفسیلهای زیر توسط (ع.کیهانی) مطالعه شده است. که نشانگر سن ائوسن پسین است .

-         زیر واحد   :  

در باختروجنوب باختری روستای چشمه پلنگی ونیز جنوب دریاچه حوض سلطان رخنمون دارد و بطور کلی از گدازه های بازالتی تا آندزیتی به رنگ خاکستری تیره پدید آمده است .

-         زیر واحد :

در نیمه شمالی قم و در امتداد ردیف های آتشفشانی ائوسن پسین گسترده شده اند و از گسترش شایان توجه برخوردارند.

این واحد سنگی، بطور کلی، از توف ایگنمبریتی و کریسال توف شیشه ای، با ترکیب ریولیتی تا داسیتی، و توف برش جوش خورده جریانی و در برخی نقاط برش های آتشفشانی پدید آمده است این مجموعه دارای ساخت لایه ای و رنگ همگانی قرمز آجری تا خاکستری روشن متمایل به سفید است.  

-         زیر واحد :

این زیر واحد بطور عمده از توف ایگنمبریتی با ترکیب داسیتی تا آندزیتی و توف ولکانیک با ترکیب آندزیتی پدید امده است.

این ردیف های آشفشانی نسبت به واحد  بازیک تر است و از ارتفاع بیشتری برخوردار است، در مطالعه مقطع نازک یک نمونه از توف ایگنمریتی،‌بافت سنگ کریستالوکلاستیک و شیشه ای جریانی است . کریستالهای سنگ بطور کلی پلاژیوکلاز است و ترکیب آن آندزین می باشد. سنگ فاقد کواتز است و کانی های مافیک به شدت به اکسید آهن و کربنات تجزیه شده اند. زمینه سنگ شدیداً شیشه ای است و تا انـدازه ای حالت روانه ای را نشان می دهد. در زمینه سنگ، اکسید آهن درصدبالائی را نشان می دهد. اکسیدآهن، کربنات و کانیهای رسی از کانیهای ثانویه سنگ هستند و کانی کدر از کانیهای فرعی آن بشمار می رود.

-         زیر واحد  :

-    در خاور روستای امین آباد و پادگان منظریه برونزد دارد و پستی و بلندیهای بسیار ملایمی دارد. این زیر واحد شامل کریستال توف شیشه ای به رنگ سبز روشن، مارن توفی و مارن گچ دار است، مرز زیرین آن بطور پیوسته و هم شیب بر روی زیر واحد  جای دارد و مرز بالایی آن توسط انباشته های کواترنری پوشیده است، به نظر می رسد این سنگها بطور جانبی به زیر واحد  تبدیل می شوند.

-         زیر واحد  :

درجنوب دریاچه حوض سلطان ودر امتداد گسل کوشک نصرت رخنمون دارد و در برگیرنده مارن گچ دار سبز تا کرم رنگ و مارن ماسه ای قرمز رنگ است. زیر واحد E E  نزدیک به 50 مترستبرا داردوبصورت عدسی کشیده ای در واحد    Eu  رخنمون یافته است. 

-           زیر واحد E :

در جنوب دریاچه حوض سلطان و در راستای گسل کوشک نصرت رخنمون دارد و از گسترشی به نسبت زیاد برخوردار است. این سنـگها دارای ساخت لایه ای هستند و از روانه های گدازه ای با ترکیب آندزیتی تا بازالتی به رنگ قهوه ای ارغوانی و سبز خاکستری پدید آمده اند،‌اغلب دگرسان شده، حفره دارو حفرات توسط آنالیسم و کربنات پرشده است. ارتباط حد زیرین این سنگها با زیر واحد      E پیوسته و هم شیب بوده و روی هم رفته معادل بخش های بالایی واحد Eu  هستند.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                     صفحه

گزارش مربوط به زمین شناسی منطقه اشتهارد.................................................. 1-22

گزارش مربوط به زمین شناسی مناطق لرستان................................................... 23-44

گزارش مربوط به زمین شناسی منطقه اراک........................................................ 45-64

گزارش مربوط به زمین شناسی منطقه قم............................................................ 65-95

گزارش مربوط به زمین شناسی منطقه سمنان- گرمسار- ایوانکی- سرخه           96-137